Lâm Đồng định vị lại “thủ phủ cà phê” trong giai đoạn mới

Không chỉ là trung tâm sản xuất, Lâm Đồng đang được nhận diện như đầu mối quan trọng trong quá trình tái cấu trúc ngành cà phê Việt Nam theo hướng giá trị cao.

Thủ phủ mới của cà phê Việt

Từ 18-12-2025 đến 2-1-2026 tại quảng trường Lâm Viên (phường Xuân Hương - Đà Lạt, Lâm Đồng), UBND tỉnh Lâm Đồng phối hợp TNI King Coffee tổ chức Lễ hội Di sản cà phê toàn cầu 2025. Sự kiện với rất nhiều hoạt động, chương trình đặc sắc.

Tây Nguyên hiện nay chiếm đên 90% sản lượng cà phê cả nước, góp phần đưa Việt Nam trở thành quốc gia xuất khẩu cà phê lớn thứ hai thế giới, chỉ sau Brazil.

Riêng tỉnh Lâm Đồng mới đang giữ vị trí dẫn đầu cả nước về cả diện tích, sản lượng với khoảng 328.650 ha trồng cà phê, sản lượng xấp xỉ 200.000 tấn mỗi năm.

Bà Lê Hoàng Diệp Thảo - CEO TNI King Coffe, đại diện Ban tổ chức cho biết - Lễ hội Di sản Cà phê Toàn cầu 2025 không chỉ là ngày hội của những người yêu cà phê, mà là tuyên ngôn về hành trình vươn tầm của cà phê Việt Nam.

Đây là dịp để kể lại câu chuyện ấy bằng niềm tự hào với thế giới hiểu rằng Việt Nam không chỉ xuất khẩu cà phê, mà còn sở hữu một nền văn hóa cà phê có chiều sâu và độc đáo.

"Nếu như trước đây, "thủ phủ cà phê" thường gắn với Đắk Lắk, thì nay, bức tranh đang thay đổi. Lâm Đồng đang nắm giữ vị thế thủ phủ cà phê Việt Nam, sắp tới sẽ dẫn dắt ngành cà phê cả nước tham gia chuỗi giá trị toàn cầu", bà Thảo kỳ vọng.

Điểm khác biệt lớn nhất của Lâm Đồng nằm ở hệ sinh thái giống cà phê đa dạng hiếm có từ robusta, arabica đến catimor, bourbon, cherry. Đặc biệt, arabica Cầu Đất (Đà Lạt) được đánh giá "thuộc nhóm ngon nhất thế giới".

Lợi thế này đã tạo nền tảng để Lâm Đồng không chỉ là vùng nguyên liệu mà còn tiến sâu vào phân khúc cà phê đặc sản – mảnh ghép có giá trị cao nhất trong chuỗi cà phê toàn cầu.

"Đây là thời điểm Việt Nam buộc phải chuyển từ xuất khẩu cà phê thô sang chế biến sâu nếu muốn nâng tầm thương hiệu và thu nhập cho người trồng cà phê", bà Thảo nói rõ.

Thực tế, bước ngoặt đã xuất hiện từ sau năm 2021. Thời điểm đó, robusta Việt Nam lần đầu được ghi nhận bằng các kỷ lục thế giới về chất lượng, mở ra cánh cửa mới cho xuất khẩu. Từ mức giá quanh 35.000 đồng/kg, giá robusta tăng vọt lên 125.000 đồng/kg, thậm chí có thời điểm cao hơn.

Cùng với biến động giá là cú nhảy vọt về kim ngạch. Nếu trước năm 2021, xuất khẩu cà phê chỉ hơn 2 tỷ USD/năm, thì đến năm 2025, con số này đã tiệm cận 8,4 tỷ USD, dù sản lượng chỉ tăng khoảng 9%.

Theo Cục Hải quan, tính đến giữa tháng 11-2025, Việt Nam đã xuất khẩu gần 1,35 triệu tấn cà phê, thu về 7,64 tỷ USD, tăng 62,6% về giá trị so với cùng kỳ.

Dòng tiền lớn chảy về vùng nguyên liệu đã tạo ra thay đổi căn bản trong đời sống người trồng cà phê. Thu nhập của nông dân tăng gấp ba lần so với trước, giúp họ mạnh dạn đầu tư chăm sóc vườn cây bài bản hơn, thay vì chạy theo số lượng.

Khi Lâm Đồng dẫn dắt chuỗi giá trị

Giữa làn sóng chuyển dịch đó, Lâm Đồng đang đóng vai trò đầu tàu về định hướng "nâng chuẩn" cà phê Việt. Bà Lê Hoàng Diệp Thảo cho rằng, robusta nếu được trồng đúng kỹ thuật và chế biến sâu hoàn toàn có thể trở thành cà phê cao cấp, không thua kém arabica.

Cà phê Tây Nguyên vì thế không còn chỉ là "vàng đen", mà đang trở thành "vàng nâu" – giá trị kinh tế gắn với bản sắc văn hóa. Theo các nghiên cứu, cà phê hiện đóng góp khoảng 30% GDP khu vực Tây Nguyên, tạo việc làm cho hơn 20% dân số vùng.

Từ những đồn điền đầu tiên, văn hóa cà phê đã ăn sâu vào đời sống, từ quán cóc đầu hẻm đến những không gian thưởng thức hiện đại. Từ sinh kế, cà phê đã trở thành thẩm mỹ sống, thành "ngôn ngữ" giao tiếp của người Việt với thế giới.

Trong bối cảnh đó, Lễ hội Di sản Cà phê Toàn cầu 2025 lần đầu tổ chức tại Lâm Đồng từ 18-12-2025 đến 2-1-2026 được xem là bước đi mang tính biểu tượng.

Sự kiện do UBND tỉnh Lâm Đồng phối hợp cùng TNI King Coffee tổ chức, quy tụ hơn 500 đại biểu, chuyên gia, hàng trăm nhà rang xay, thương hiệu cà phê toàn cầu.

Tại đây, Liên minh Cà phê Việt Nam – Thế giới (GCA) sẽ được công bố – một nền tảng hợp tác nhằm chuẩn hóa chất lượng, mở rộng thị trường và nâng tiếng nói của Việt Nam trong ngành cà phê quốc tế.

Quảng trường Lâm Viên, ga Đà Lạt, các không gian rang xay, thưởng thức, thi barista quốc tế… sẽ trở thành những "sân khấu mở" để kể câu chuyện gần 150 năm cây cà phê bén rễ trên đất Việt.

Điểm then chốt làm nên vai trò "dẫn dắt" của Lâm Đồng không chỉ nằm ở quy mô vùng trồng, mà ở tư duy chuyển dịch từ sản xuất sang kinh tế sáng tạo cà phê.

"Từ vùng nguyên liệu – chế biến – thương hiệu – văn hóa – du lịch – đến hợp tác quốc tế, một chuỗi giá trị mới đang được hình thành. Đà Lạt – Lâm Đồng không chỉ là điểm đến nghỉ dưỡng, mà đang dần được định vị như "trái tim cà phê toàn cầu" – nơi hội tụ tinh hoa cà phê thế giới, kết nối nông dân với thị trường quốc tế. Chúng ta không chỉ xuất khẩu cà phê, mà xuất khẩu cả câu chuyện, văn hóa và khát vọng", bà Thảo khẳng định.