Lái xe số tự động dừng giữa dốc, dùng phanh tay hay phanh chân an toàn hơn?

Không ít tài xế, đặc biệt là các tài mới khi lái xe số tự động dừng giữa dốc cao thường lúng túng giữa việc nên giữ xe bằng phanh chân (chân phanh) hay kéo phanh tay (phanh đỗ).

Lái xe số tự động leo dốc cao, dừng giữa dốc là một trong những tình huống khiến không ít tài mới phải "toát mồ hôi". Bởi nếu không có kinh nghiệm, kỹ năng xử lý khi dừng xe giữa dốc cao rồi khởi hành lại, rất dễ khiến xe bị trôi về phía sau dẫn đến va chạm; không những vậy nếu không xử lý đúng cách còn khiến các bộ phận như hộp số, động cơ chịu áp lực lớn dẫn đến hư hỏng. Dù vậy, lái xe số tự động dừng giữa dốc lại là tình huống thường gặp, nhất khi sử dụng ô tô số tự động ở các khu vực đô thị có hầm chung cư, trung tâm thương mại hay cầu vượt hoặc đường dốc cao.

Thông thường trong các tình huống lái xe số tự động lên dốc cao và buộc phải dừng giữa dốc, nhiều tài xế thường sử dụng những cách khác nhau để giữ xe dừng giữa dốc, trong đó phổ biến nhất là đạp phanh chân (chân phanh) hoặc kéo phanh tay (phanh đỗ). Chính điều này cũng tạo ra khá nhiều tranh cãi về việc nên dùng phanh tay hay phanh chân để đảm bảo an toàn khi giữ xe số tự động dừng giữa dốc cao. Không ít tài xế, đặc biệt là các tài mới khi lái xe số tự động dừng giữa dốc cao thường lúng túng giữa việc nên giữ xe bằng phanh chân hay kéo phanh tay. Vậy đâu là lựa chọn an toàn hơn (!?).

Anh L.Đ.T - tài xế có gần 10 năm kinh nghiệm sử dụng ô tô cho biết: "Việc sử dụng phanh tay hay phanh chân khi dừng xe số tự động ngang dốc tùy vào kỹ năng, kinh nghiệm cũng như tình huống lái xe. Mỗi cách đều có những ưu điểm, hạn chế riêng. Nếu chỉ dừng xe trên dốc trong thời gian ngắn, chỉ vài chục giây có thể sử dụng phanh chân để giữ xe, tuy nhiên nếu dừng lâu có thể dùng phanh tay".

Lái xe số tự động dừng giữa dốc, dùng phanh chân tiện nhưng tiềm ẩn rủi ro

Phanh chân là cách nhiều tài xế có kinh nghiệm lâu năm lái xe số tự động thường dùng khi tạm dừng trên dốc, chẳng hạn khi chờ đèn đỏ hoặc đợi xe phía trước di chuyển. Ưu điểm của việc dùng phanh chân để giữ xe trên dốc là thao tác nhanh, không cần chuyển chế độ. Đặc biệt, với việc nhiều mẫu mã ô tô số tự động hiện nay có tích hợp hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc, phanh tay điện tử Auto Hold… người lái xe số tự động dừng ngang dốc chỉ cần đạp phanh chân, hệ thống sẽ tự động kích hoạt để giữ xe dừng giữa dốc.

Tuy nhiên, với các xe số tự động không có các hệ thống hỗ trợ, việc giữ phanh chân lâu khi xe dừng trên dốc cũng tiềm ẩn rủi ro. Với những tài xế mới, thiếu kinh nghiệm, khi người lái đạp phanh chân quá lâu dễ gây ra tình trạng mỏi, nếu sơ ý nhả phanh hoặc xử lý không thuần thục, xe có thể bị trôi ngược rất nhanh, nhất là với xe nặng hoặc dốc cao. Điều này nguy hiểm nếu phía sau có xe hoặc người đi đường.

Ngoài ra, việc giữ phanh lâu khiến hệ thống phanh phải chịu tải liên tục, về lâu dài có thể ảnh hưởng đến hệ thống phanh, hộp số, động cơ.

Phanh tay an toàn hơn trong tình huống dừng lâu

Khác với phanh chân, phanh tay (hoặc tính năng phanh điện tử Auto Hold trên xe đời mới) được xem là phương án an toàn hơn khi dừng trên dốc trong thời gian dài. Khi kích hoạt, phanh tay sẽ cố định bánh xe, giúp xe không bị trôi ngay cả không cần giữ phanh chân.

Nếu dừng lâu trên dốc, tài xế nên kéo phanh tay hoặc bật Auto Hold. Khi muốn di chuyển, chỉ cần nhấn ga, hệ thống sẽ tự nhả phanh, vừa an toàn vừa giảm áp lực cho người lái. Với những xe không có tính năng Auto Hold, tài xế vẫn có thể dùng phanh tay cơ truyền thống.

Tuy nhiên, trong tình huống dừng ngắn (chỉ vài giây), việc kéo phanh tay liên tục có thể gây bất tiện. Bên cạnh đó, nếu sử dụng phanh tay để giữ xe số tự động dừng trên dốc, đòi hỏi người lái phải có kỹ năng, kinh nghiệm xử lý. Bởi nếu không phối hợp nhịp nhàng giữa việc nhả phanh tay và chân ga, cũng có thể khiến xe bị trôi.

Thực tế, sự khác biệt giữa phanh tay và phanh chân chỉ nằm ở cơ cấu truyền động. Khi nhấn bàn đạp phanh, hệ thống sẽ đẩy dầu phanh, ép piston và má phanh. Trong khi kéo phanh tay, cáp sẽ kéo để cần đẩy má phanh giữ bánh xe để giúp xe dừng lại. Việc sử dụng phanh tay hay phanh chân khi dừng xe số tự động ngang dốc tùy vào kỹ năng, kinh nghiệm cũng như tình huống lái xe để đảm bảo an toàn.