Lá cờ đỏ sao vàng của Việt Nam xuất hiện lần đầu khi nào?

Lá cờ đỏ sao vàng năm cánh xuất hiện lần đầu trong phong trào cách mạng năm 1940 ở Nam Kỳ. Theo một số nhà nghiên cứu, người vẽ lá cờ này là Nguyễn Hữu Tiến (quê ở tỉnh Hà Nam cũ). Ông tham gia cách mạng từ rất sớm, bị địch bắt đi đày, sau đó vượt ngục và hoạt động tại Nam Kỳ. Sau hội nghị Trung ương lần 6 năm 1939, xứ ủy Nam Kỳ phân công ông thiết kế lá cờ cho cuộc khởi nghĩa.

Năm 1941, chương trình Việt Minh xác định “sau khi đánh đuổi được đế quốc Pháp, Nhật, sẽ thành lập một chính phủ nhân dân của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa lấy lá cờ đỏ sao vàng năm cánh làm lá cờ toàn quốc”.

Cách mạng tháng Tám năm 1945 thắng lợi, ngày 5/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Sắc lệnh số 5-SL, ấn định Quốc kỳ Việt Nam là lá cờ đỏ sao vàng năm cánh.

Sắc lệnh số 5-SL nêu "Quốc kỳ Việt Nam hình chữ nhật, bề ngang hai phần ba bề dài, nền màu đỏ tươi, ở giữa có sao năm cánh màu vàng tươi".

Quốc kỳ Việt Nam nền đỏ sao vàng cũng đã được Quốc hội Việt Nam chính thức công nhận trong bản Hiến pháp nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thông qua ngày 9/11/1946: “Cờ của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa nền đỏ, giữa có sao vàng năm cánh”. 

Quốc kỳ Việt Nam có phần nền màu đỏ, tượng trưng dòng máu đỏ, màu của nhiệt huyết, ý chí, niềm tin, “tinh thần hy sinh chiến đấu cách mạng của nhân dân Việt Nam”.

Ngôi sao màu vàng tượng trưng “ánh sáng của vai trò lãnh đạo cách mạng” và màu da vàng. Năm cánh sao tượng trưng cho sự đoàn kết các tầng lớp nhân dân bao gồm sĩ, nông, công, thương, binh trong đại gia đình các dân tộc Việt Nam.

Tại kỳ họp thứ hai Quốc hội khóa I năm 1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội, khẳng định tầm vóc của cờ đỏ sao vàng: “Lá cờ đỏ sao vàng đã nhuộm bao nhiêu máu chiến sĩ Việt Nam ở Nam Bộ và Nam Trung Bộ, đã đi từ Á sang Âu, lại từ Âu sang Á, tới đâu cũng được chào kính cẩn, bây giờ trừ khi cả 25 triệu đồng bào còn ra không ai có quyền gì mà đòi thay đổi nó”.

Trải qua quá trình phát triển của dân tộc, mỗi giai đoạn, lá cờ có thể được chỉnh sửa về hình thức để đẹp hơn và những quy định về sử dụng cũng có những điều chỉnh. So với Quốc kỳ năm 1945, Quốc kỳ nền đỏ sao vàng theo mẫu năm 1956 có sự điều chỉnh “những cánh sao vàng từ nay không làm theo đường cong như trước mà làm theo đường thẳng”. 

Lá cờ đỏ sao vàng lần đầu được treo trên cột cờ Hà Nội năm 1945. Theo tài liệu của Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam: “Cách mạng tháng Tám thành công, lần đầu tiên lá cờ đỏ sao vàng được kéo lên trên đỉnh cột cờ. Hình ảnh cột cờ Hà Nội được in trang trọng trên đồng tiền của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trong lần phát hành đầu tiên”.