Kiêng kỵ thế nào trong tháng 7 Âm lịch?

Tuy nhiên, chuyên gia văn hóa Phạm Đình Hải, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam, cho rằng, nhiều quan niệm trong số này xuất phát từ hiểu lầm và cần được nhìn nhận một cách khoa học.

"Đây là thời điểm diễn ra ba lễ lớn – Xá tội vong nhân của Đạo giáo, Vu Lan báo hiếu của Phật giáo và Tết Trung nguyên theo tập quán dân gian, chứ không phải tháng xui xẻo", ông Hải nói.

Theo ông, Xá tội vong nhân diễn ra vào rằm tháng 7 theo quan niệm Đạo giáo, khi Diêm vương "đại xá" cho các vong hồn trở về thăm con cháu. Vu Lan báo hiếu của Phật giáo xuất phát từ sự tích Bồ tát Mục Kiền Liên cứu mẹ – câu chuyện đã trở thành biểu tượng về đạo hiếu. Tết Trung nguyên theo lịch pháp là cột mốc chuyển giao từ nửa đầu sang nửa cuối năm, dịp để tạ ơn trời đất, thần phật, tổ tiên.

Ông Hải phân tích, các tập tục kiêng kỵ gắn với tháng 7 phần nhiều xuất phát từ kinh nghiệm ứng xử với thời tiết, mùa vụ, chứ không liên quan đến yếu tố "cô hồn" như nhiều người lầm tưởng.

Nếu cần kiêng kỵ, ông khuyên nên lưu ý như sau:

Không phơi quần áo ban đêm

Tri thức phương Đông đúc kết quy luật "xuân sinh – hạ trưởng – thu liễm – đông tàng". Tháng 7 âm lịch mở đầu mùa thu, giai đoạn "thu liễm" để tích trữ năng lượng sau thời kỳ phát triển mạnh của mùa hạ.

Cùng lúc, đây là mùa mưa, người xưa hình thành thói quen gìn giữ, phòng tránh rủi ro, lâu dần thành kiêng kỵ.

Tục không phơi quần áo ban đêm bắt nguồn từ thế kỷ V-VI, dựa trên quan sát rằng khí ẩm và sương đêm khiến vải dễ ẩm mốc, sinh bệnh ngoài da.

Không đốt vàng mã tràn lan

Theo quan niệm dân gian, đốt vàng mã là cách tưởng nhớ người đã khuất. Tuy nhiên, ông Hải cho rằng việc này không có cơ sở khoa học, đồng thời gây ô nhiễm môi trường và lãng phí.

Gia chủ có thể thay thế bằng hương, hoa tươi, hoặc làm việc thiện để hồi hướng công đức.

Hạn chế tiệc tùng linh đình vào ngày rằm

Ngày rằm tháng 7 gắn với không khí tưởng niệm, sum họp gia đình. Việc tổ chức tiệc quá phô trương trong dịp này có thể làm loãng ý nghĩa lễ Vu Lan.

Những điều không cần kiêng kỵ

Xây nhà, cưới hỏi

Nhiều người tin rằng tháng 7 không thích hợp để xây dựng hay kết hôn. Ông Hải khẳng định, điều này không có căn cứ văn hóa hay phong thủy.

Thực tế, việc kiêng này bắt nguồn từ yếu tố thời tiết, tháng 7 thường là mùa mưa bão, gây bất tiện cho việc tổ chức. Nếu chọn được ngày giờ tốt và chuẩn bị chu đáo, mọi việc vẫn có thể tiến hành thuận lợi.

Ký kết hợp đồng, khai trương

Không có dữ liệu khoa học chứng minh tháng 7 mang lại rủi ro cho giao dịch kinh doanh. Điều quan trọng là chọn ngày lành, giờ đẹp và bảo đảm các điều kiện pháp lý, thị trường.

Đi đêm

Khuyên tránh đi đêm trong tháng 7 chủ yếu vì an toàn giao thông và an ninh, chứ không liên quan đến yếu tố tâm linh. Đây là lời khuyên đúng cho mọi thời điểm trong năm.

Thay vì coi tháng 7 là thời điểm phải kiêng kỵ nhiều điều, ông Hải cho rằng đây là dịp để mỗi người nhìn lại đạo hiếu và tình thân. Lễ Vu Lan và tích truyện Mục Kiền Liên cứu mẹ gửi gắm thông điệp về lòng từ bi, sự biết ơn và chia sẻ.

Theo các nhà nghiên cứu văn hóa, việc hiểu đúng và thực hành các nghi lễ tháng 7 âm lịch một cách giản dị, thiết thực sẽ giúp gìn giữ bản sắc, đồng thời tránh được những tốn kém và áp lực do mê tín.

"Lễ bái phải thành tâm, tức là thực sự tưởng nhớ, tiếc thương, cầu mong cho các vong hồn được bình an, siêu thoát'', ông nói.

Khi đó, tháng 7 không còn là "tháng kiêng kỵ" mà trở thành khoảng thời gian ý nghĩa để kết nối gia đình và lan tỏa lòng nhân ái.

Nhật Minh