Không truy thu thuế với hộ kinh doanh sau áp dụng hóa đơn điện tử

Tính tới hết tháng 6, có 45.247 hộ kinh doanh khoán có doanh thu từ 1 tỉ đồng/năm trở lên áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Ngành thuế khẳng định không truy thu thuế giai đoạn trước 1.6.

Hơn 45.000 hộ khoán đã áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền

Nghị định 70/2025/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 123/2020/NĐ-CP quy định về hóa đơn, chứng từ có hiệu lực hơn 1 tháng qua (từ ngày 1.6 - PV).

Thông tin mới nhất từ Cục Thuế (Bộ Tài chính), nửa đầu năm, có 145.929 cơ sở kinh doanh đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Trong đó, 45.247 hộ kinh doanh theo phương pháp khoán có doanh thu từ 1 tỉ đồng/năm trở lên đã áp dụng, cơ bản hoàn thành theo quy định tại Nghị định 70/2025/NĐ-CP.

Tại 2 địa phương có số hộ kinh doanh thuộc diện phải áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền từ ngày 1.6 lớn nhất là TP.HCM và Hà Nội, kết quả khá khả quan.

Theo Trưởng Thuế TP.HCM Đoàn Minh Dũng, Thuế TP.HCM hoàn thành triển khai cho hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền trước 5 ngày so với mốc 1.6. 

Tính đến ngày 30.6, Thuế TP.HCM đã hoàn thành triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền cho 18.370 hộ kinh doanh (đạt 107% so với chỉ tiêu được giao).

Phó trưởng Thuế TP.Hà Nội Nguyễn Tiến Minh cho biết, trên địa bàn có 4.979 hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỉ đồng/năm, chiếm tỷ lệ 1,5% số hộ quản lý thuế; chiếm tỷ lệ 2,8% số hộ khoán.

"Thực tế, việc triển khai đã được tiến hành từ năm 2023, chủ yếu theo hình thức tuyên truyền, vận động. Từ khi Nghị định 70/2025/NĐ-CP có hiệu lực, trên địa bàn Hà Nội có thêm 9.155 hộ đăng ký triển khai sử dụng, gấp 3 lần so với giai đoạn 2023 - 2024.

Trong đó, 4.379 hộ kinh doanh thuộc diện bắt buộc triển khai và 4.776 hộ kinh doanh chưa thuộc diện bắt buộc nhưng đã chủ động tham gia sau khi được cơ quan thuế hướng dẫn", ông Minh nói.

 51% hộ kinh doanh chưa từng được cơ quan thuế hướng dẫn

Vừa qua, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã tiến hành khảo sát với gần 1.400 hộ kinh doanh trên quy mô toàn quốc để đánh giá những thuận lợi, khó khăn trong thực hiện Nghị định 70/2025/NĐ-CP.

Chia sẻ tại hội thảo "Tham vấn về kết quả khảo sát hộ kinh doanh về việc thực hiện hóa đơn điện tử kết nối với cơ quan thuế" vừa diễn ra tại Hà Nội, ông Đậu Anh Tuấn, Phó tổng thư ký, Trưởng ban Pháp chế của VCCI, thông tin có 94% hộ kinh doanh cho biết đã biết đến nghị định.

Tuy nhiên, chỉ 11% hộ kinh doanh thực sự hiểu rõ nghĩa vụ của mình. Đáng chú ý, 51% hộ kinh doanh chưa từng được liên hệ hay hướng dẫn cụ thể từ cơ quan thuế.

Theo Báo cáo đánh giá tác động của quy định sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh được VCCI công bố, khi triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, thiếu kiến thức, kỹ năng về công nghệ là khó khăn có nhiều hộ kinh doanh phản ánh nhất, với tỷ lệ 73%.

Cạnh đó, 53% lo ngại thủ tục phức tạp; 49% gặp rào cản trong thay đổi thói quen kinh doanh; 37% thiếu thời gian tìm hiểu và không có đủ vốn đầu tư thiết bị. Ngoài ra, một bộ phận hộ kinh doanh cũng bày tỏ lo ngại về bảo mật dữ liệu khi chuyển sang môi trường số.

Nhóm nghiên cứu của VCCI đề xuất cần tăng cường các chính sách hỗ trợ cụ thể trong giai đoạn chuyển tiếp, đặc biệt là quy định không hồi tố truy thu nghĩa vụ thuế, xử phạt hoặc tịch thu với giai đoạn trước khi áp dụng hóa đơn điện tử; bổ sung quy định phù hợp về kế toán, hóa đơn, chứng từ sát với thực tiễn hoạt động của hộ kinh doanh...

Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam Nguyễn Thị Cúc cho rằng, cơ quan quản lý cần nhận định, chỉ rõ những khó khăn trong thực tiễn để có giải pháp phù hợp. Ví dụ, với người lớn tuổi, việc sử dụng hóa đơn điện tử, kê khai trên nền tảng số còn nhiều lúng túng. Đây là nhóm cần được hỗ trợ đặc biệt.

Ngoài ra, việc thu thuế theo doanh thu bán hàng và tính từ thời điểm chính sách có hiệu lực cũng cần được giải thích rõ ràng.

Ông Minh thông tin, qua công tác triển khai, Thuế TP.Hà Nội ghi nhận một số vướng mắc. Hộ kinh doanh phát sinh tâm lý lo ngại truy thu thuế của thời gian trước, do doanh thu ghi nhận sau khi sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có tăng cao so với doanh thu đã khoán.

"Thuế TP.Hà Nội khẳng định không thực hiện việc truy thu. Hộ kinh doanh theo phương pháp kê khai sẽ thực hiện kê khai bổ sung nếu có sai sót. Hộ kinh doanh theo phương pháp khoán, trong trường hợp phát sinh trên 50% doanh thu đã khoán thì thông báo với cơ quan thuế để điều chỉnh cho thời gian còn lại trong năm tính thuế.

Cơ quan thuế sẽ tiếp tục phối hợp với các trung gian thanh toán, vận chuyển để rà soát các trường hợp rủi ro, tiến hành xử lý theo quy định trên nguyên tắc xác định bằng cơ sở dữ liệu", ông Minh nhấn mạnh.