Không tiền mặt: Sống tiện lợi, chi tiêu thông minh, bảo vệ túi tiền số

Ngày không tiền mặt 2025 thu hút hàng triệu người dân quan tâm, tạo nên làn sóng hưởng ứng mạnh mẽ của xu hướng thanh toán số.

Nhiều người có tầm ảnh hưởng (KOL/KOC) đồng loạt nhập cuộc, chia sẻ bí quyết chi tiêu thông minh, tiện lợi và an toàn.

Người trẻ sống khỏe với không tiền mặt

Là những gương mặt nổi bật của nhóm Sài Gòn Tếu, Uy Lê và Phương Nam đều lựa chọn thanh toán không tiền mặt như một phần không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày. 

Uy Lê chia sẻ, trước đây bản thân và gia đình từng rất lo lắng khi phải mang theo nhiều tiền mặt, đặc biệt là mỗi lần đi du lịch. "Tôi từng phải chia tiền ra nhiều chỗ như ví, vớ, balô, túi quần… để phòng bất trắc", anh kể.

Nhưng giờ đây, chỉ cần một chiếc điện thoại có cài ứng dụng ngân hàng là có thể thanh toán mọi khoản một cách nhanh chóng, an toàn.

"Có lần tôi chỉ còn 4.500 đồng mà vé giữ xe 5.000 đồng, quê thiệt. May có mã VietQR để quét và thanh toán luôn", anh nói.

Phương Nam cho rằng thanh toán không tiền mặt giúp giảm bớt nhiều phiền toái trong sinh hoạt hằng ngày.

"Giờ chỉ cần chạm nhẹ là xong, khỏi phải nghĩ chuyện thối tiền hay lo ví dày cộm trong túi", anh chia sẻ.

Là người thường xuyên đi diễn, di chuyển, anh đánh giá cao sự linh hoạt của thanh toán qua điện thoại, nhất là khi gặp tình huống như nhận hàng khi đang ở xa.

Nhiều ứng dụng hiện nay không chỉ hỗ trợ thanh toán bằng mã QR hay một chạm (NFC), mà còn tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) như ứng dụng Cake by VPBank, cho phép phân tích văn bản hoặc hình ảnh để tránh chuyển nhầm tài khoản.

Một số nền tảng còn thống kê chi tiêu theo từng nhóm như ăn uống, giáo dục, mua sắm…, giúp người dùng theo dõi và điều chỉnh tài chính dễ dàng hơn. 

"Trước kia xài tiền mặt thì có bao nhiêu xài bấy nhiêu, giờ có ứng dụng nhắc mình tiết kiệm, biết mình đã tiêu vào đâu," Phương Nam nói thêm.

Trần Đặng Đăng Khoa - người từng thực hiện hành trình bằng xe máy để xuyên qua 7 châu lục với 65 quốc gia, cho biết đã sớm làm quen với các hình thức thanh toán không tiền mặt.

Khi đi qua các nước như châu Âu, Mỹ, Úc, anh gần như chỉ dùng thẻ. "Gần đây sang Úc, tôi thấy chỉ cần đưa điện thoại lên máy POS là thanh toán, không cần ví hay thẻ," anh kể. 

Theo Khoa, so với tiền mặt, thẻ vẫn an toàn hơn vì có thể khóa ngay nếu gặp rủi ro như mất cắp.

Anh cũng lưu ý rằng nhiều quốc gia hiện nay, như Thổ Nhĩ Kỳ, Azerbaijan... yêu cầu thanh toán trực tuyến khi làm thủ tục xin visa.

Ngoài thẻ Visa, Mastercard, JCB, hiện còn có VietQR Global - cho phép quét mã và thanh toán ở nhiều quốc gia. Càng đi nhiều, anh càng nhận thấy không tiền mặt là xu hướng tất yếu.

Kinh doanh nông sản trên TikTok Shop, Thảo Mola cho biết thanh toán không tiền mặt không chỉ tiện lợi mà còn giúp bảo vệ cả người mua lẫn người bán trong môi trường online nhiều rủi ro. "Không cần ví dày, không lo quên mang theo tiền", chị chia sẻ. 

Thảo khuyến khích khách hàng thanh toán trước để nhận ưu đãi và tránh bị lừa đảo, như trường hợp kẻ gian giả mạo chủ của hàng hoặc nhân viên vận chuyển (shipper) để chiếm đoạt hàng hoặc tiền. 

Với các giao dịch thường ngày như đi chợ, đổ xăng hay mua rau..., chị cũng ưu tiên quét mã VietQR của Napas thay vì dùng tiền mặt.

"Giờ ai cũng có mã, chỉ cần quét là xong, không cần đọc số tài khoản", Thảo nói. Với chị, không tiền mặt không chỉ là xu hướng, mà còn là giải pháp thiết thực giúp giao dịch an toàn, minh bạch, hạn chế sai sót, tiền giả và thất thoát.

6 nguyên tắc cốt lõi để bảo vệ túi tiền số

Thanh toán không tiền mặt đang dần trở thành xu hướng tất yếu, mang lại lợi ích thiết thực cho cả người dân lẫn doanh nghiệp, góp phần thúc đẩy kinh tế số phát triển bền vững.

Tuy vậy, trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh, các hình thức lừa đảo trực tuyến cũng ngày càng tinh vi. 

Chuyên gia tài chính Lâm Minh Chánh cho biết, có tình trạng chỉ một cú nhấp chuột thiếu cẩn trọng, người dùng có thể mất từ vài triệu đến hàng tỉ đồng.

"Theo báo cáo của Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, thiệt hại do lừa đảo trực tuyến trong năm qua đã lên tới gần 19.000 tỉ đồng.

"Hầu hết nạn nhân đều tự mở cửa tài khoản của mình cho kẻ lừa đảo vì chủ quan và thiếu kiến thức," ông cảnh báo.

Để bảo vệ "túi tiền số" trước lừa đảo trực tuyến, ông Lân Minh Chánh khuyến nghị 6 nguyên tắc cơ bản nhưng rất quan trọng.

Trước tiên, hãy kiểm tra kỹ đường link các trang website trước khi truy cập, chỉ nên vào các trang chính thức có đuôi .com.vn hoặc .vn.

Những đường link có chèn thêm một số kí tự hoặc từ dài dòng hơn (vietcombank-info.com, agribankverify.com...) là giả mạo.

Thứ hai, không chia sẻ mật khẩu hay mã bảo mật OTP cho bất kỳ ai, dù người đó tự xưng là công an hay nhân viên ngân hàng. Đây là thông tin tuyệt mật, không ai có quyền yêu cầu bạn cung cấp.

Thứ ba, chỉ tải ứng dụng và quét mã QR từ nguồn đáng tin cậy. Tốt nhất là cài đặt từ App Store, CH Play hoặc website chính thức của tổ chức.

Thứ tư, bật xác thực hai lớp cho tài khoản ngân hàng, ví điện tử và email cá nhân để tăng cường bảo mật.

Thứ năm, chủ động cập nhật kiến thức về tài chính, công nghệ và pháp luật, đừng nghĩ "chắc mình không sao đâu", vì kẻ gian luôn tìm cách mới để lừa. 

Cuối cùng, chỉ chuyển tiền khi có lý do rõ ràng, hợp đồng cụ thể, không nên chuyển chỉ vì lời hứa miệng hay tin nhắn chưa kiểm chứng.

Ông Chánh cũng cảnh báo, nhiều người bị dụ dỗ bởi những lời hứa hão như "lãi suất 20%/tháng" hay "đầu tư một lời mười", trong khi chỉ cần hiểu biết tài chính cơ bản đã có thể nhận ra đây là mức rủi ro rất cao.

Nguy hiểm hơn, không ít nạn nhân sau khi mất tiền lại tiếp tục rơi vào bẫy khác do hoảng loạn, dễ tin vào các hướng dẫn "lấy lại tiền", thực chất là chiêu trò tiếp theo của kẻ lừa đảo. 

Do đó, trong thời đại số, việc trang bị kiến thức về pháp luật, công nghệ và tài chính không chỉ giúp kiếm tiền thông minh mà còn là cách tốt để bảo vệ và phát triển tài sản bền vững.

Chuỗi livestream "Kỹ năng quản lý tài chính số" trong khuôn khổ chương trình Ngày không tiền mặt do báo Tuổi Trẻ phối hợp TikTok Shop thực hiện thu hút hơn 60.000 người theo dõi với gần 10.000 lượt tương tác.

Chương trình mang đến nhiều thông tin thiết thực, hữu ích, góp phần nâng cao nhận thức, khuyến khích thanh toán không tiền mặt và thúc đẩy nền kinh tế số phát triển.