Không ngờ tới: Người Việt có thể nuốt 30.000 hạt vi nhựa mỗi năm khi ăn thứ quen thuộc này

Vi nhựa hiện đang là vấn đề được các nhà khoa học trên toàn cầu đặc biệt quan tâm nghiên cứu.

Bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng – Trung tâm Oxy cao áp Việt – Nga (Bộ Quốc phòng) – cho biết vi nhựa (microplastics) là các mảnh nhựa nhỏ có kích thước dưới 5mm, trong đó hạt nano (nanoplastics) có khả năng thẩm thấu sinh học rất cao. Khi các sản phẩm nhựa trở nên phổ biến, vi nhựa được đưa vào cơ thể con người theo những cách không ngờ tới. Ví dụ, ít ai nghĩ rằng kẹo cao su chính là một trong những thủ phạm “giải phóng” vi nhựa.

Kẹo cao su (gum) thường có các thành phần chính là chất nền cao su (gum base), thành phần tạo độ dai, dẻo. Chất nền này có thể là cao su tự nhiên (như latex từ cây cao su) hoặc cao su tổng hợp như polyvinyl acetate, polyisobutylene, polyethylene (PE), polypropylene (PP), polyethylene terephthalate (PET)...

Theo bác sĩ Huy Hoàng, dù không nuốt kẹo cao su, nhưng lực nhai mạnh vẫn có thể giải phóng vi nhựa vào nước bọt. Ước tính, một viên kẹo cao su khoảng 4 gram có thể phóng ra từ 400 đến 2.400 hạt vi nhựa mỗi lần nhai. Nếu nhai 180 viên mỗi năm, người dùng có thể nuốt khoảng 30.000 hạt vi nhựa.

Một nghiên cứu gần đây của Đại học California, Los Angeles, Mỹ đã chỉ ra rằng kẹo cao su, dù loại tổng hợp hay tự nhiên, đều có thể giải phóng hàng trăm đến hàng nghìn hạt vi nhựa vào nước bọt khi nhai. Điều này dẫn đến nguy cơ nuốt phải các hạt vi nhựa.

Nghiên cứu được trình bày tại Hội nghị Hóa học của Hiệp hội Hóa học Hoa Kỳ (ACS) vào tháng 3 năm 2025. Thử nghiệm được thực hiện với một người tham gia nhai 7 miếng kẹo cao su thuộc 10 loại khác nhau (5 loại tổng hợp và 5 loại tự nhiên) trong 4 phút. Nước bọt được thu thập sau mỗi 30 giây để phân tích lượng vi nhựa giải phóng.

Kết quả nghiên cứu cho thấy mỗi gram kẹo cao su giải phóng trung bình 100 hạt vi nhựa, với loại kẹo cao nhất lên tới 600 hạt mỗi gram. Một miếng kẹo cao su nặng từ 2 đến 6 gram có thể giải phóng tổng cộng lên tới 3.000 hạt vi nhựa vào cơ thể.

Các hạt vi nhựa chủ yếu là polyolefin, polyethylene terephthalate (PET), polyacrylamide và polystyrene, xuất hiện trong cả kẹo cao su tổng hợp và tự nhiên. 

Tác động tới sức khoẻ

Bác sĩ Huy Hoàng cho biết vi nhựa có thể tích tụ trong cơ thể, gây viêm, tổn thương tế bào, rối loạn chức năng cơ quan và thay đổi phản ứng miễn dịch. Vi nhựa đã được phát hiện trong máu, não, nhau thai và ruột người.

Mặc dù các nghiên cứu về tác động sức khỏe của vi nhựa còn hạn chế, chúng đã được liên kết với các bệnh mãn tính như ung thư, bệnh tim mạch và rối loạn thần kinh.

Bác sĩ Hoàng khuyến cáo, ngay cả các loại kẹo cao su có nguyên liệu tự nhiên cũng có thể chứa polymer tổng hợp để tạo độ dai, đàn hồi. Hiện chưa có quy định bắt buộc phải ghi rõ loại polymer sử dụng trên nhãn sản phẩm, do đó nguy cơ vi nhựa trong kẹo cao su là rất cao.

Giảm vi nhựa đi vào cơ thể

Để giảm lượng vi nhựa đi vào cơ thể, bác sĩ Huy Hoàng khuyên nên hạn chế nhai kẹo cao su, ưu tiên dùng loại chứa xylitol nếu cần thiết. Nên chọn kẹo cao su có thành phần tự nhiên, không chứa polymer tổng hợp. Đồng thời, cần vứt bỏ kẹo cao su đã nhai vào thùng rác thay vì vứt bừa bãi để tránh ô nhiễm môi trường.

Ngọc Minh