Không kích Qatar, Israel tự làm xấu đi quan hệ với các quốc gia Ả Rập

Cuộc tấn công vào Qatar đã làm gia tăng căng thẳng trong quan hệ Israel-Ả Rập và thu hút chú ý nỗ lực bình thường hóa quan hệ - đặc biệt là kể từ Hiệp định Abraham được ký kết trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Cuộc không kích của Israel vào Qatar tuần trước đã khiến các quốc gia Ả Rập giận dữ, và họ đã gặp nhau tại thủ đô Doha để thể hiện một mặt trận thống nhất.

Trận không kích nhằm ám sát các nhà lãnh đạo chính trị của lực lượng Hamas người Palestine đã mở ra một chương mới trong lịch sử quan hệ căng thẳng kể từ khi Israel được thành lập vào năm 1948.

Dưới đây là diễn biến mối quan hệ căng thẳng đó đối với một số quốc gia Ả Rập lớn trong khu vực.

Hiệp định Abraham

Cuộc không kích Qatar của Israel đã thu hút chú ý đến Hiệp định Abraham, được ký kết trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Abu Dhabi (UAE). Đây là hiệp định đã giúp bình thường hóa quan hệ ngoại giao giữa Israel và các bên ký kết Ả Rập.

Bahrain và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) đã ký kết hiệp định này lần đầu tiên vào năm 2020, theo một thỏa thuận do con rể của ông Trump, là ông Jared Kushner, làm trung gian.

Hai nước này đã phá vỡ cấm kỵ để trở thành những quốc gia Ả Rập đầu tiên công nhận Israel sau khoảng 25 năm. Morocco và Sudan cũng làm theo.

Kể từ đó, Israel và UAE đã phát triển quan hệ kinh tế, an ninh chặt chẽ và một hiệp định thương mại tự do.

Nhưng quan hệ hai bên đã trở nên căng thẳng vì cuộc chiến của Israel ở Gaza - cuộc chiến đã bùng nổ sau khi các tay súng Hamas phát động một cuộc tấn công chết người qua biên giới vào năm 2023.

Ai Cập - thỏa thuận hòa bình đầu tiên

Trong lịch sử, Ai Cập là nước Ả Rập đầu tiên ký kết hiệp ước hòa bình với Israel vào năm 1978 tại Trại David. Hai nước đã từng có chiến tranh vào các năm 1948, 1956, 1967 và 1973.

Tổng thống Ai Cập Anwar Sadat, người đã đồng ý thỏa thuận với Israel, đã bị ám sát ba năm sau đó. Và hiệp ước này vẫn không được người dân Ai Cập ủng hộ.

Israel và Ai Cập hợp tác về dầu khí nhưng không có nhiều hợp tác khác. Những đề xuất của Israel và Mỹ về việc tái định cư một phần dân số Gaza tại Sinai của Ai Cập đã khiến Cairo tức giận.

Jordan - mối quan hệ chặt chẽ với người Palestine

Jordan là quốc gia Ả Rập thứ hai ký kết hòa bình với Israel vào năm 1994. Theo một số ước tính, hơn một nửa dân số nước này là người Palestine - và nhiều người trong số họ là hậu duệ của người tị nạn.

Jordan kiểm soát Bờ Tây và Đông Jerusalem từ năm 1948 cho đến khi Israel chiếm đóng các vùng lãnh thổ của Palestine trong cuộc chiến tranh năm 1967.

Đối với Jordan và Ai Cập, các thỏa thuận hòa bình đóng vai trò trung tâm đối với an ninh, chính sách đối ngoại và mối quan hệ của các nước này với Mỹ. Tuy nhiên, sự phẫn nộ về cách đối xử của Israel đối với người Palestine vẫn đang lan rộng.