Không khí lạnh khả năng xuất hiện từ cuối tháng 9, thời tiết còn 'dị thường'

Không khí lạnh khả năng bắt đầu xuất hiện ở miền Bắc từ cuối tháng 9. Đồng bằng Bắc Bộ 1 tháng tới mưa cao hơn trung bình nhiều năm. Thời tiết dự báo còn diễn biến “dị thường”.

Nhiều hình thái thời tiết “dị thường”

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia vừa đưa ra phân tích, đánh giá thời tiết 1 tháng qua (11/8-10/9/2025) và nhận định xu thế khí hậu tháng tới (11/9-10/10/2025).

Theo đó, trong 1 tháng qua, thời tiết ở nước ta có nhiều biến động mạnh, khi liên tiếp xuất hiện bão, áp thấp nhiệt đới (ATNĐ), mưa lớn vượt kỷ lục và các đợt nắng nóng gay gắt. 

Bà Trần Thị Chúc, Phó trưởng phòng Dự báo khí hậu cho biết thời kỳ này, Biển Đông có tới 3 cơn bão và 1 ATNĐ. Cụ thể, tối 16/8, vùng áp thấp phía Nam Hoàng Sa mạnh lên thành ATNĐ, sau đó di chuyển vào Quảng Ninh - Hải Phòng ngày 19/8 với gió cấp 6, giật cấp 8 trước khi suy yếu.

Ít ngày sau đó, cơn bão số 5 (tên quốc tế Kajiki) hình thành, nhanh chóng mạnh lên cấp 14, giật cấp 16 khi tiến gần Hoàng Sa. Ngày 25/8, bão đổ bộ vào khu vực Nam Nghệ An - Bắc Hà Tĩnh, gây mưa rất to. Nhiều nơi ghi nhận lượng mưa từ 200–400mm, riêng trạm Bái Thượng (Thanh Hóa) đạt 543mm. 

Các chuyên gia đánh giá, con số này không chỉ phá kỷ lục tháng 8/2019 mà còn vượt cả giá trị lịch sử cao nhất từng ghi nhận trong năm 1994.

Ngay sau đó, bão số 6 (Nongfa) hình thành ngày 27/8, di chuyển nhanh và ảnh hưởng trực tiếp đến khu vực Hà Tĩnh - Quảng Trị trước khi tan trên đất Lào. Sang tháng 9, bão số 7 (Tapah) xuất hiện ở phía Đông Bắc Biển Đông, đổ bộ vào tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc) ngày 8/9. Tuy bão không tác động trực tiếp đến Việt Nam, nhưng kết hợp với dải hội tụ nhiệt đới vẫn gây mưa lớn trên diện rộng ở miền Bắc và một số nơi ở Bắc Trung Bộ.

Cũng trong tháng qua, tại các tỉnh, thành Bắc Bộ xuất hiện nhiều ngày có mưa. Những đợt mưa kéo dài khiến hàng loạt trạm khí tượng ghi nhận lượng mưa vượt giá trị lịch sử. Chẳng hạn, ngày 26/8, trạm Ba Vì (Hà Nội) đo được 299,8mm, cao hơn mốc lịch sử 258,7mm năm 1978; Láng (Hà Nội) 234,8mm, vượt kỷ lục 205,7mm năm 1972; nhiều trạm khác ở Phú Thọ, Ninh Bình, Thanh Hóa cũng phá kỷ lục cũ.

Không chỉ mưa lũ, miền Bắc và miền Trung còn trải qua các đợt nắng nóng. Trong đó, ở Bắc Bộ nhiều nơi trên 37-38 độ. Trạm Sông Mã (Sơn La) đo được 38,5 độ ngày 5/9, vượt mốc lịch sử 37,2 độ. Hà Nội cũng ghi nhận mức 38,2 độ tại trạm Láng ngày 8/9, phá kỷ lục 37,1 độ năm 2019.

Tại Trung Bộ, nắng nóng kéo dài từ cuối tháng 7 đến giữa tháng 8, nhiều nơi nhiệt độ 37-38 độ. Ở Nam Bộ, dù hiếm khi nắng nóng diện rộng, nhưng vẫn có một số ngày cục bộ nhiệt độ đạt 35-36 độ...

Không khí lạnh bắt đầu hoạt động từ cuối tháng 9

Chuyên gia cho biết, trong 1 tháng tới (11/9-10/10), nền nhiệt trung bình cả nước dự báo xấp xỉ trung bình nhiều năm; riêng khu vực Bắc Bộ và Thanh Hóa - Hà Tĩnh cao hơn khoảng từ 0,5-1 độ.

Đáng chú ý, thời kỳ này không khí lạnh được dự báo xuất hiện từ cuối tháng 9, song cường độ còn yếu và hoạt động chưa ổn định nên chưa gây biến đổi đáng kể về chế độ nhiệt độ tại các tỉnh miền Bắc.

Ngoài ra, số lượng bão/ATNĐ trên khu vực Biển Đông ở mức tương đương so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ (trên Biển Đông là 2,2 cơn, đổ bộ vào đất liền Việt Nam là 1,1 cơn) và có thể ảnh hưởng đến đất liền Việt Nam.

Cũng trong thời kỳ dự báo, khả năng xuất hiện một số đợt mưa lớn diện rộng tại đồng bằng Bắc Bộ, Thanh Hóa – Quảng Ngãi. Nam Bộ và các khu vực khác ở Trung Bộ tiếp tục có nhiều ngày mưa giông, cục bộ mưa vừa, mưa to. Riêng đồng bằng Bắc Bộ và các tỉnh từ Thanh Hóa đến Gia Lai có tổng lượng mưa phổ biến cao hơn so với trung bình nhiều năm từ 5-15%.

Cơ quan khí tượng cảnh báo, sự kết hợp giữa bão, áp thấp nhiệt đới và gió mùa Tây Nam có thể gây gió mạnh, sóng lớn trên biển, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động tàu thuyền. 

Trên đất liền, mưa lớn dồn dập có thể gây lũ lụt, ngập úng ở vùng trũng thấp, sạt lở đất ở miền núi. Các hiện tượng cực đoan như giông, lốc, sét, mưa đá, gió giật mạnh vẫn có thể xảy ra ở nhiều nơi, tác động tiêu cực đến sản xuất nông nghiệp, giao thông và đời sống dân sinh.

Các chuyên gia khuyến cáo chính quyền và người dân theo dõi chặt chẽ các bản tin dự báo, cảnh báo tiếp theo. Việc chủ động phương án ứng phó, nhất là tại các khu vực có nguy cơ lũ quét, sạt lở đất, vùng ven biển chịu ảnh hưởng bão, sẽ góp phần giảm thiểu thiệt hại.