Khôi phục thị lực sau 20 năm bị sẹo giác mạc - Báo VnExpress

PGS.TS.BS Nguyễn Xuân Hiệp, Giám đốc Trung tâm Mắt Công nghệ cao, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, cho biết thị lực hai mắt bà Hương bị ảnh hưởng nghiêm trọng do xuất hiện đục thủy tinh thể, mắt phải có thêm tình trạng sẹo dính giác mạc. Sau chấn thương 20 năm trước, bà Hương bị rách giác mạc khiến sẹo đục hình thành lâu năm.

Giác mạc là lớp màng trong suốt ở phía trước nhãn cầu, có vai trò khúc xạ ánh sáng giúp hình ảnh đi vào võng mạc rõ nét. Khi giác mạc bị rách hoặc loét sâu, quá trình tự lành sẽ tạo ra mô sẹo đục, làm mất độ trong suốt và thay đổi hình dạng bề mặt giác mạc. Ánh sáng vì thế không thể đi thẳng tới võng mạc khiến người bệnh nhìn mờ, méo hình, thậm chí mất thị lực nếu vết sẹo nằm ở trung tâm. Trường hợp của bà Hương, tổ chức sẹo đục tại khu vực trung tâm giác mạc khiến ánh sáng không thể đi qua, gây mất thị lực mắt phải.

Người bệnh cần thực hiện phẫu thuật thay thủy tinh thể và ghép giác mạc để phục hồi thị lực cả hai mắt. Tuy nhiên, can thiệp liên tiếp tại mắt có thể ảnh hưởng tới lớp tế bào nội mô giác mạc, gây ra phù đục hoặc mờ mắt sau mổ. PGS Hiệp chỉ định mổ đục thủy tinh thể mắt trái trước, sau đó chờ giác mạc thích hợp để ghép cho mắt phải, cuối cùng sẽ thay thủy tinh thể. Phần sẹo đục giác mạc được loại bỏ giúp bác sĩ quan sát và thao tác phẫu thuật chính xác, an toàn hơn cho người bệnh.

Bà Hương được siêu âm, chụp cắt lớp võng mạc, đo độ dài nhãn cầu để chuẩn bị cho ca mổ. Thông qua máy đo sinh trắc học nhãn cầu, công suất thủy tinh thể được tính toán chính xác, hỗ trợ lựa chọn thủy tinh thể nhân tạo phù hợp. Song song, Trung tâm Mắt Công nghệ cao, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh kết nối với ngân hàng giác mạc quốc tế, vận chuyển giác mạc chất lượng, phù hợp về Việt Nam.

Sau mổ thủy tinh thể mắt trái, thị lực người bệnh khôi phục tốt, đạt 9/10. Ca phẫu thuật ghép giác mạc tiến hành sau đó 15 ngày, cuối cùng là thay thủy tinh thể.

"Ca ghép giác mạc là thách thức lớn nhất trong 3 lần phẫu thuật liên tiếp, do phần sẹo đục lâu năm, dày dính vào mống mắt gây khó khăn khi tách dính, tăng nguy cơ thải ghép", PGS Hiệp nói. Bác sĩ sử dụng kính hiển vi phẫu thuật cùng dao vi phẫu để loại bỏ toàn bộ phần giác mạc đục, tách các tổ chức xơ dính, đảm bảo bề mặt nhãn cầu có độ cong tự nhiên, sau đó tiến hành ghép giác mạc thay thế. Bà Hương được hướng dẫn tái khám và theo dõi sử dụng thuốc chặt chẽ nhằm kiểm soát phản ứng đào thải. Kết quả tái khám khả quan, bà Hương đã có thể nhìn trở lại, đặc biệt với bên mắt phải đã mù suốt 20 năm.

PGS Hiệp cho hay ghép giác mạc là chỉ định cho các trường hợp sẹo đục giác mạc gây giảm hoặc mất thị lực. Tuy nhiên, trước đây việc điều trị gặp nhiều khó khăn do hạn chế về kỹ thuật, thiết bị vi phẫu và đặc biệt là nguồn giác mạc hiến tặng. Phần lớn người bệnh phải chờ đợi nhiều năm hoặc không có cơ hội phẫu thuật vì không tìm được mô phù hợp. Với sự phát triển của kỹ thuật ghép giác mạc hiện đại như ghép xuyên, ghép lớp, ghép nội mô... cùng với nguồn giác mạc chất lượng từ các ngân hàng mô quốc tế, việc phẫu thuật đã an toàn, chính xác và khả thi hơn, ngay cả với các trường hợp sẹo đục lâu năm, xuất hiện tình trạng dày dính phức tạp.

Người gặp vấn đề về bệnh lý giác mạc có thể biến chứng gây sẹo, suy giảm thị lực. Do đó nên theo dõi kỹ, đi kiểm tra thường xuyên ở các bệnh viện, cơ sở y tế nhãn khoa uy tín để điều trị sớm nhằm hạn chế nguy cơ biến chứng, can thiệp điều trị kịp thời giúp đảm bảo chất lượng thị lực.

Khuê Lâm

*Tên người bệnh đã được thay đổi