Khối C

TP - Tổ hợp C00 gồm 3 môn Văn, Sử, Địa, mà hồi xưa vẫn gọi là khối C, đang bị nhiều nơi đào thải khỏi phương án tuyển sinh đại học năm nay. Toàn những lò đào tạo khoa học xã hội thuộc top đầu cả nước. Như trường ĐH Khoa học xã hội và Nhân văn, trường ĐH Luật (ĐH Quốc gia Hà Nội), Học viện Báo chí và Tuyên truyền,... Học báo chí, luật, công tác xã hội, tâm lý học, văn hóa học, Việt Nam học, xã hội học... mà lại né xa chùm ba môn Văn, Sử, Địa?!

Việc hủy bỏ này đột ngột, lạnh lùng không báo trước khiến nhiều thí sinh sau mấy năm ôn luyện nay trở tay không kịp, tức tưởi trong nước mắt. Khi chỉ còn hơn 2 tuần nữa là đến kỳ thi. Còn với số đông các thế hệ trước, đọng lại là sự hụt hẫng, ngậm ngùi với “ký ức khối C” một thời.

Một dân tộc làm nên lịch sử ngàn năm chỉ với văn chương và thi ca, tức “khối C” ngày nay. Xưa thi đỗ trạng nguyên, tiến sĩ làm quan cũng chỉ có văn thơ. Người giỏi kinh bang tế thế chính là người “làu làu kinh sử”.

Ngày xưa, chỉ có bốn khối thi, là A, B, C, D. Mà cũng thành tựu, cũng nên người, cũng vang danh trong nước ngoài nước. Nhìn lại "khối bạn bè" 6X, 7X của mình ngày xưa, toàn dân khối C. Vậy cũng lắm quan đầu bộ đầu tỉnh, cũng "này nọ" chả kém ai, thậm chí còn thuận lợi hơn về mặt quan lộ, quản lý.

Tất nhiên không phải thứ gì của ngày xưa cũng đều là chân lý, là hình mẫu bất biến. Việc thưa vắng người học và thi của khối C00 đã được báo động từ hàng chục năm trước. Nhưng đến thời điểm này, ba môn Văn, Sử, Địa bị xé lẻ, chính thức bị cho ra rìa, lại không thấy gợn lên điều gì sao? Thời điểm mà thế giới đang báo động về sự phai nhạt và biến mất của căn tính và bản chất con người. Công nghệ số đang ào ạt hủy hoại những gì thuộc về nhân văn, nhân tính, nhân đạo vốn được bền bỉ bồi đắp qua hàng vạn năm máu và nước mắt.

Thương nhớ khối C, là thương nhớ những tiết giảng, trang sách bát ngát tâm hồn, mở mang tầm mắt và tình yêu về quê hương xứ sở, về thế giới, khám phá chiều sâu của lịch sử, hiện tại, tương lai, chiều sâu con người. Thương nhớ khối C là nỗi thương nhớ con người. Cho dù có bị quy kết là cổ hủ, tôi vẫn không thay đổi suy nghĩ và cảm xúc ấy!

Thương nhớ bao nhiêu thứ cổ điển thời nay bị vứt xó, gạt ra lề đường không thương tiếc. Thương nhớ những trang sách, trang báo rồi sắp tới đây không ai đọc nữa. Còn ai tìm đến tác phẩm, văn bản thông tin, tài liệu nguồn, hay sẽ chỉ là những thứ thông tin, kiến thức thứ cấp được AI tổng hợp, nhào trộn và “nghiên cứu” trước rồi cung cấp trực tuyến, như những món món ăn đã tiêu hóa sẵn? Một số ít những nhà nghiên cứu, phần lớn nhân loại còn lại tra google.

Tại sao không tìm cách duy trì sự cân đối giữa các môn học thuần về xã hội, nhân học mang tính gốc rễ, với các ngành học STEM hiện đại chuyên giải quyết, ứng dụng những vấn đề thực tiễn? Một sự tồn tại - cân đối mang tính nguyên tắc, như bộ não với trái tim.

Cái thời “như lửa cháy khát khao/Như máu ứa một thời trai trẻ”, mượn câu thơ của thi sĩ Thanh Tùng về một thời hoa đỏ không bao giờ trở lại. Nói rằng chúng ta đang mất mát quá nhiều.