Khoa học công nghệ là trụ cột mới trong quan hệ Việt - Nhật

Hợp tác kinh tế tiếp tục được xác định là trụ cột chính, trong khi hợp tác khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, đào tạo nhân lực chất lượng cao được hai Thủ tướng Việt Nam và Nhật Bản nhất trí xem là trụ cột mới cho quan hệ song phương.
Ngày 28-4, sau lễ đón chính thức, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru đã có cuộc hội đàm tại trụ sở Chính phủ ở Hà Nội.
Chân thành, tin cậy, cùng có lợi
Tại cuộc gặp, Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru khẳng định Nhật Bản sẽ tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam trong kỷ nguyên mới, hỗ trợ Việt Nam phát triển kinh tế xã hội, xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển khoa học công nghệ.
Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định Việt Nam coi Nhật Bản là một trong những đối tác tin cậy và quan trọng hàng đầu của Việt Nam. Ông đánh giá quan hệ hai nước có tiềm năng hợp tác ngày càng rộng lớn với nền tảng là sự tin cậy chính trị, giao lưu nhân dân lâu đời và thế mạnh bổ sung lẫn nhau.
Cảm ơn và đánh giá cao sự đóng góp của nguồn vốn vay ODA và đầu tư của doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam, ông cũng chia sẻ các giải pháp trong bộ tứ chiến lược để thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Cũng tại hội đàm, hai bên đã trao đổi và đạt được nhiều nhận thức chung về các phương hướng lớn và biện pháp đưa quan hệ hai nước lên tầm cao mới, tiến vào kỷ nguyên mới.
Phương châm là "chân thành, tình cảm, tin cậy, thực chất, hiệu quả, cùng có lợi" trong 5 lĩnh vực gồm quan hệ chính trị; kinh tế, kết nối nguồn nhân lực; an ninh - quốc phòng; khoa học công nghệ, chuyển đổi xanh; hợp tác tại các diễn đàn đa phương.
Hai Thủ tướng nhất trí tiếp tục tăng cường tin cậy chính trị, thúc đẩy gặp gỡ thường xuyên giữa hai Thủ tướng. Bên cạnh đó, tăng cường hợp tác quốc phòng - an ninh thực chất, nâng cấp cơ chế đối thoại Đối tác chiến lược cấp Thứ trưởng Ngoại giao lên Đối thoại 2+2 cấp Thứ trưởng Ngoại giao - Quốc phòng và tổ chức phiên họp đầu tiên trong năm 2025.
Hai Thủ tướng nhất trí làm sâu sắc hơn hợp tác kinh tế - trụ cột chính của quan hệ, đẩy mạnh liên kết kinh tế thực chất và bền vững hơn. Qua đó hỗ trợ nhau cùng phát triển trong bối cảnh tình hình kinh tế quốc tế khó khăn hiện nay.
Về ODA, hai nhà lãnh đạo thống nhất thúc đẩy sôi động hóa hợp tác ODA thế hệ mới cho các dự án chiến lược về cơ sở hạ tầng, tăng cường hợp tác đầu tư, thương mại thực chất, hiệu quả, bền vững.
Hai bên cũng thống nhất thúc đẩy hợp tác nông nghiệp công nghệ cao gắn với bảo đảm chuỗi cung ứng lương thực, ký kết Tầm nhìn trung và dài hạn về hợp tác nông nghiệp giai đoạn 2025 - 2030 trong năm 2025.
Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định Việt Nam quyết tâm cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh nhằm tạo điều kiện cho các nhà đầu tư Nhật Bản tiếp tục đầu tư, kinh doanh thành công tại Việt Nam.
Khoa học công nghệ làm trụ cột mới
Trên cơ sở sự tương đồng về chiến lược phát triển dựa trên khoa học công nghệ, chuyển đổi số, hai Thủ tướng nhất trí xác định hợp tác khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao thành trụ cột mới của quan hệ song phương.
Hai nhà lãnh đạo nhất trí đẩy mạnh hợp tác trong các lĩnh vực phát triển kinh tế số, bán dẫn, lượng tử, năng lượng nguyên tử, IT, trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng,...
Đồng thời nhất trí nâng cao hiệu quả các cơ chế, khuôn khổ hợp tác về khoa học - công nghệ thông qua tổ chức khóa họp lần thứ 5 của Ủy ban hỗn hợp về khoa học công nghệ trong năm 2026, nghiên cứu khả năng thành lập cơ chế hợp tác mới về khoa học công nghệ theo hướng hợp tác công - tư.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị Nhật Bản tiếp tục hỗ trợ Việt Nam đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, tăng cường hợp tác giữa các cơ sở nghiên cứu, đào tạo, giới khoa học và doanh nghiệp hai nước.
Bên cạnh đó, ông đề nghị Nhật Bản tăng cường cung cấp học bổng cho du học sinh, nghiên cứu sinh Việt Nam, cũng như hỗ trợ cộng đồng 70 doanh nghiệp và 5.000 kỹ sư công nghệ thông tin của Việt Nam tham gia tích cực vào chuỗi cung ứng công nghệ thông tin và quá trình chuyển đổi số của Nhật Bản.
Thủ tướng Ishiba Shigeru khẳng định Nhật Bản sẽ hỗ trợ các dự án nghiên cứu chung, đào tạo tiến sĩ ngành bán dẫn của Việt Nam thông qua Dự án hợp tác khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo Nhật Bản - ASEAN (NEXUS).
Ông cũng thông báo Nhật Bản mong muốn triển khai 15 dự án trong lĩnh vực chuyển đổi năng lượng trị giá hơn 20 tỉ USD trong khuôn khổ Sáng kiến Chuyển đổi năng lượng châu Á (AETI), Cộng đồng phát thải ròng bằng 0 châu Á (AZEC).
Để tạo điều kiện thuận lợi cho cộng đồng người Việt Nam tại Nhật Bản, hai bên nhất trí trong năm 2025 sẽ khởi động đàm phán Hiệp định Bảo hiểm xã hội Việt Nam - Nhật Bản, thúc đẩy xây dựng Biên bản ghi nhớ hợp tác về chương trình lao động mới "việc làm để phát triển kỹ năng".
Hai bên nhất trí tiếp tục trao đổi về việc đơn giản hóa thủ tục, mở rộng diện cấp thị thực nhập cảnh Nhật Bản cho công dân Việt Nam, hướng tới mục tiêu 2 triệu lượt khách du lịch thăm lẫn nhau mỗi năm.