Iraq khai quật mộ chôn tập thể nghi có hơn 4.000 thi thể do IS sát hại

Giới chức Iraq vừa tổ chức khai quật mộ chôn tập thể al-Khasfa, nằm gần thành phố Mosul. Nơi này được cho là chôn cất hàng nghìn nạn nhân bị Tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) sát hại.

Theo Đài Al Jazeera ngày 17-8, hố này có chiều sâu 150m và rộng 110m, được xem là một trong những mộ chôn tập thể lớn nhất trong lịch sử Iraq hiện đại.

Ông Ahmad Qusay al-Asady, người đứng đầu bộ phận khai quật mộ chôn tập thể thuộc Quỹ Liệt sĩ, cho biết nhóm của ông đã bắt đầu công việc từ ngày 9-8, theo đề nghị của chính quyền tỉnh Nineveh.

Giai đoạn đầu, hoạt động khai quật chỉ giới hạn ở việc thu thập các hài cốt lộ thiên và bằng chứng trên bề mặt, đồng thời chuẩn bị cho việc khai quật toàn diện và cần đến sự hỗ trợ quốc tế.

Sau đó Quỹ Liệt sĩ sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu và bắt đầu thu thập mẫu DNA được cung cấp bởi gia đình các nạn nhân nghi ngờ bị chôn tại đây.

Việc khai quật toàn bộ ngôi mộ chỉ có thể tiến hành khi có được sự trợ giúp chuyên môn để xử lý những nguy hiểm tại hiện trường, bao gồm nước nhiễm lưu huỳnh và bom mìn chưa nổ. Nước này cũng có thể đã làm xói mòn hài cốt, gây khó khăn cho việc xác định danh tính qua DNA.

"Do sự hiện diện của những yếu tố trên, al-Khasfa được đánh giá là một địa điểm vô cùng phức tạp", ông al-Asady cho biết.

Dựa trên lời kể của nhân chứng và gia đình nạn nhân, giới chức Iraq ước tính có ít nhất 4.000 người bị chôn tại đây, phần lớn là binh sĩ và cảnh sát Iraq, cùng nhiều thường dân Yazidi - cộng đồng tôn giáo thiểu số từng bị IS tàn sát và nô dịch năm 2014.

Luật sư Rabah Nouri Attiyah, người theo dõi hơn 70 vụ mất tích ở Nineveh, nhận định al-Khasfa có thể là "mộ chôn tập thể lớn nhất trong lịch sử Iraq hiện đại".

Tuy vậy, giới chức điều tra khẳng định hiện chưa thể xác nhận con số chính xác cho đến khi có kết quả khai quật toàn diện.

Ông Attiyah cho biết các nhân chứng địa phương từng được phỏng vấn đã chia sẻ họ tận mắt chứng kiến các tay súng IS đưa các nhóm nạn nhân đến đây bằng xe buýt trước khi hành quyết.

"Trong đó nhiều người đã bị chặt đầu", ông nói.

Trong thời kỳ đỉnh cao của mình, Tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) kiểm soát một vùng lãnh thổ rộng bằng nửa Vương quốc Anh, trải dài từ Iraq đến Syria với "thủ đô" đặt tại Raqqa (Syria).

Nhóm này khét tiếng bởi những tội ác chống lại loài người, để lại di chứng nặng nề cho các cộng đồng thiểu số như người Yazidi.

Ngoài những mộ chôn từ thời IS, Iraq vẫn tiếp tục khai quật nhiều địa điểm chôn tập thể khác có từ thời Saddam Hussein, người bị lật đổ sau cuộc tấn công do Mỹ dẫn đầu năm 2003.