Xây nhà lấn sang đất bỏ hoang có bị xử lý không?

Tôi lỡ xây nhà trên đất bỏ hoang thì có bị cưỡng chế tháo dỡ không?

 *Tôi làm nhà do sai sót trong việc xác định vị trí nên có lấn sang đất bỏ hoang (đất này chưa cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ai). Vậy tôi có bị xử lý, buộc phải tháo dỡ không?

Ông HÀ TẤT TOÁN (Quảng Ngãi)

Luật gia Phạm Văn Chung (Sở Tư pháp tỉnh Quảng Ngãi) trả lời về việc xây nhà trên đất bỏ hoang như sau:

Đất đang bỏ hoang có thể được xem là đất chưa sử dụng, đất không có tổ chức, hộ gia đình hoặc cá nhân nào chứng minh được quyền sử dụng hợp pháp, không có tên trong hồ sơ địa chính, không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. 

Theo điều 221 Luật Đất đai năm 2024 quy định về việc quản lý đất chưa sử dụng như sau: "1. UBND cấp xã có trách nhiệm quản lý, bảo vệ đất chưa sử dụng tại địa phương, đăng ký vào hồ sơ địa chính và báo cáo UBND cấp trên trực tiếp về tình hình quản lý, khai thác quỹ đất chưa sử dụng. 2. UBND cấp tỉnh có trách nhiệm quản lý đất chưa sử dụng tại các đảo chưa giao cho đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã quản lý".

Tại khoản 9 điều 3 Luật Đất đai năm 2024 quy định: 

"9. Chiếm đất là việc sử dụng đất do Nhà nước đã quản lý mà chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép hoặc sử dụng đất của người sử dụng đất hợp pháp khác mà chưa được người đó cho phép". Mặt khác, tại điểm đ khoản 1 điều 118 Luật Xây dựng năm 2014 (được sửa đổi bởi khoản 44 điều 1 Luật Xây dựng năm 2020) quy định:

"đ. Công trình xây dựng lấn chiếm đất công, đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp của tổ chức, cá nhân; công trình xây dựng sai với thiết kế xây dựng được phê duyệt đối với trường hợp được miễn giấy phép xây dựng;".

Như vậy, hành vi chiếm đất là việc sử dụng đất do Nhà nước đã quản lý mà chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép hoặc sử dụng đất của người sử dụng đất hợp pháp khác mà chưa được người đó cho phép. 

Đồng thời các công trình xây dựng lấn chiếm đất công, đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp của tổ chức, cá nhân; công trình xây dựng sai với thiết kế xây dựng được phê duyệt đối với trường hợp được miễn giấy phép xây dựng thì sẽ bị phá dỡ công trình xây dựng.

Do đó nếu ông xây nhà lấn sang đất bỏ hoang (thực chất đất chưa sử dụng do Nhà nước quản lý) thì vẫn bị phá dỡ theo quy định của pháp luật.