Xăng E10 đã sẵn sàng ra thị trường

Ba thành phố lớn gồm TP.HCM, Hà Nội và Hải Phòng sẽ triển khai thí điểm bán xăng sinh học E10 RON95 (xăng E10) từ ngày 1.8. Đến giờ này, công tác chuẩn bị đã gần hoàn tất.

Doanh nghiệp đã sẵn sàng

Việc bán thí điểm xăng sinh học E10 là tiền đề quan trọng để Bộ Công thương xây dựng lộ trình mới về việc phối trộn và sử dụng nhiên liệu sinh học, triển khai sử dụng xăng E10 đồng loạt trên toàn quốc từ đầu năm 2026. Theo đó, Tổng công ty Dầu VN (PVOil) được Bộ Công thương chỉ định tổ chức thí điểm bán xăng sinh học E10 tại các cửa hàng bán lẻ xăng dầu của doanh nghiệp tại Hà Nội và Hải Phòng từ ngày 1.8 tới; Tập đoàn Xăng dầu VN (Petrolimex) bán thí điểm xăng E10 tại 36 cửa hàng bán lẻ xăng dầu của doanh nghiệp trên địa bàn TP.HCM (trước sáp nhập).

Petrolimex hiện nắm giữ khoảng 50% thị phần xăng dầu cả nước. Trao đổi với PV Thanh Niên, đại diện doanh nghiệp này cho biết đến nay mọi sự chuẩn bị từ nguồn hàng, trụ bơm tại các điểm bán đã được chuẩn bị xong. Ông Trần Ngọc Năm, thành viên HĐQT, Phó tổng giám đốc Petrolimex, khẳng định "ủng hộ tuyệt đối với chủ trương triển khai xăng E10". Việc thí điểm của Petrolimex tại 36 cửa hàng bán lẻ xăng dầu bước đầu để đánh giá phản ứng thị trường, hành vi của người tiêu dùng và mức độ đáp ứng kỹ thuật của hệ thống phân phối.

"Kinh doanh xăng E10 đòi hỏi sự chuẩn bị nghiêm túc về hạ tầng, công nghệ, bồn chứa chuyên dụng cho cồn nhiên liệu và sự phối hợp chặt chẽ từ các nhà máy lọc dầu. Vì vậy, song song việc triển khai bán thí điểm tại TP.HCM, Petrolimex đề xuất Bộ Công thương sớm có chỉ đạo về tiến độ triển khai, để các thương nhân đầu mối chủ động đầu tư và chuyển đổi hệ thống kỹ thuật; đồng thời kiến nghị điều chỉnh một số tiêu chuẩn kỹ thuật của TCVN hiện tại cho phù hợp với nguồn xăng khoáng trên thị trường quốc tế và tương đồng với yêu cầu tiêu chuẩn kỹ thuật trong khu vực", ông Trần Ngọc Năm nói.

Theo quan sát của PV Thanh Niên ngày 28.7, các cửa hàng bán lẻ xăng dầu của Petrolimex được chọn bán thí điểm xăng E10 đã hoàn tất việc chuẩn bị trụ bơm xăng E10, trưng biển báo thông tin về việc bán xăng sinh học E10 RON95 từ ngày 1.8, giá bán niêm yết là 19.490 đồng/lít.

Tương tự, Tổng công ty Dầu VN, hiện nắm khoảng 23% thị phần, thí điểm bán xăng E10 tại Hà Nội và Hải Phòng, đã tiến hành nâng cấp và cải tạo các trạm pha chế xăng E5 RON92 tại các điểm kho chiến lược trên cả nước, đáp ứng nhu cầu kinh doanh xăng E10 RON95. Cập nhật đến chiều 28.7, có 2 cửa hàng bán lẻ xăng dầu tại Hải Phòng và 4 cửa hàng bán lẻ xăng dầu tại Hà Nội của PVOil sẽ triển khai bán thí điểm xăng E10 RON95 từ 1.8.

Đại diện PVOil cho hay, không chỉ tổ chức bán thí điểm, Tổng công ty cũng đã xây dựng phương án, chuẩn bị đầu tư, nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng phục vụ pha chế và kinh doanh xăng sinh học để chuẩn bị sẵn sàng cho việc triển khai kinh doanh đại trà xăng E10 từ 1.1.2026.

Ông Cao Hoài Dương, Chủ tịch HĐQT PVOil, cho biết: "Việc triển khai bán thí điểm từ 1.8 nhằm giúp khách hàng dần làm quen với loại nhiên liệu mới, tránh bị sốc trong quá trình chuyển đổi. Doanh nghiệp cũng định hướng việc đầu tư không chỉ đáp ứng nhu cầu nội tại và khách hàng hiện hữu mà còn sẵn sàng gia công chế biến, pha chế cho các đầu mối khác, góp phần đảm bảo nguồn cung xăng E10 ổn định cho thị trường. PVOil đã có sự chuẩn bị từ sớm để sẵn sàng cho quá trình chuyển đổi này".

Tiến tới lộ trình chỉ bán xăng sinh học?

13 năm trước, lộ trình áp dụng xăng sinh học đã được Thủ tướng Chính phủ ký ban hành tại Quyết định số 53/2012. Theo đó, xăng E5 kỳ vọng sẽ được sử dụng rộng rãi trên toàn quốc từ năm 2015. Tiếp đến, xăng E10 cũng được đặt ra lộ trình sử dụng từ năm 2016 tại 7 tỉnh, thành và áp dụng trên toàn quốc từ năm 2017.

Thế nhưng, thực tế không như vậy. Mặc dù xăng E5 RON92 được bán phổ biến trên thị trường từ đầu năm 2018, song sản phẩm này gặp không ít khó khăn trong tiêu thụ, và đến nay nhiều cửa hàng bán lẻ xăng dầu đã bỏ hẳn kinh doanh mặt hàng xăng này. Với xăng E10, nếu theo Quyết định 53/2012, lộ trình triển khai đã chậm đến 9 năm. Lý do duy nhất mà các doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu cho biết là… khó bán do các chính sách khuyến khích chưa đủ hấp dẫn.

Ông Giang Chấn Tây, chủ một doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu ở miền Nam, nói ông đồng thuận với chủ trương khuyến khích sử dụng xăng E10 để giảm khí thải, bảo vệ môi trường và góp phần thay thế một phần nhiên liệu hóa thạch; tuy nhiên cách triển khai cần phải quyết liệt ngay từ đầu để không đi vào vết xe đổ như xăng E5.

"Doanh nghiệp sẵn sàng nhập xăng sinh học về bán, nhưng người tiêu dùng không mua, trong khi doanh nghiệp không thể trữ xăng quá lâu, vì bị hao hụt và giảm chất lượng. Thường kinh doanh không hiệu quả thì doanh nghiệp buộc ngưng nhập hàng, chuyển sang bán xăng khoáng. Về nguyên tắc, cơ quan quản lý không thể ép buộc các doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu phải ưu tiên bán hàng hoặc ép buộc người tiêu dùng sử dụng xăng E10 trong khi trên thị trường vẫn song song tồn tại các loại xăng khoáng như RON95. Tương tự, người tiêu dùng có quyền lựa chọn, khi tồn tại song song 2 loại xăng khoáng và xăng sinh học, họ sẽ thiên về chọn xăng khoáng hơn vì thói quen tiêu dùng", ông Giang Chấn Tây phân tích.

Từ đó, ông Giang Chấn Tây đề xuất: "Nếu thật sự muốn xăng E10 đi vào cuộc sống, Chính phủ cần triển khai một chính sách dứt khoát và nhất quán. Đó là cho phép lưu hành loại xăng duy nhất là E10 trên thị trường; tất cả các nhà máy lọc hóa dầu trong nước, cũng như nguồn xăng nhập khẩu vào các tổng kho, phải được pha chế thành xăng E10. Khi thị trường không còn sản phẩm thay thế, người tiêu dùng sẽ tự động sử dụng xăng E10 mà không cần tuyên truyền, khuyến khích và đó là tiêu chuẩn nhiên liệu mới của quốc gia. Với chính sách nhất quán này, doanh nghiệp không phải mua sắm thêm bồn xăng dầu và trụ bơm, không cần thiết kế hay thẩm duyệt lại về PCCC của cửa hàng…".

Cùng quan điểm, ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu VN, cũng đề xuất thị trường cần tiến tới chỉ bán duy nhất loại xăng sinh học E10 từ 1.1.2026, không bán các loại xăng khoáng truyền thống và xăng E5 nữa. "Việc triển khai xăng E10 là nhằm mục đích bảo vệ môi trường và xanh hóa giao thông theo các cam kết quốc tế, hướng tới mục tiêu giảm phát thải ròng về 0 theo cam kết COP26", ông Bảo nhấn mạnh.