Vũ trụ đang chuyển sang giai đoạn lạnh lẽo, chết chóc

Các nhà thiên văn học sử dụng dữ liệu của 2 kính viễn vọng Euclid và Herschel để xác nhận tốc độ hình thành sao trong vũ trụ từ lâu đã đạt đỉnh, và vũ trụ giờ đây sẽ ngày càng lạnh lẽo, chết chóc hơn.

Với nhiệm vụ lập bản đồ 3D lớn nhất từng có của vũ trụ, kính viễn vọng Euclid của Cơ quan Không gian châu Âu (ESA) đã xác nhận một sự thật đầy ảm đạm nhưng không mấy bất ngờ: chẳng có gì tồn tại mãi mãi, kể cả vũ trụ, theo Livescience hôm 11.11.

Thời kỳ hoàng kim đã chấm dứt

Dựa trên dữ liệu quan sát từ hơn 2 triệu thiên hà, đội ngũ gồm 175 nhà nghiên cứu đã đo được nhiệt độ trung bình của vũ trụ với độ chính xác cao nhất từ trước đến nay. Bằng cách phân tích bức xạ nhiệt phát ra từ bụi sao từ các thiên hà trên, họ phát hiện các thiên hà đang nguội dần và tốc độ hình thành sao đã giảm trong suốt 10 tỉ năm qua.

Theo các nhà nghiên cứu, những xu hướng giảm nhẹ nhưng rõ rệt này cho thấy thời hoàng kim của vũ trụ đã chấm dứt. Trong khi ngày tàn vũ trụ vẫn còn xa xôi (có thể dao động từ 33 tỉ năm đến 10⁷⁸ năm), phát hiện mới cho thấy về tốc độ sinh sao, mọi thứ bắt đầu đi xuống đồng loạt.

"Từ nay, vũ trụ sẽ chỉ lạnh hơn và chết chóc dần đi", theo đồng tác giả báo cáo Douglas Scott, nhà vũ trụ học của Đại học British Columbia (Canada). "Lượng bụi trong các thiên hà và nhiệt độ bụi đã giảm suốt hàng tỉ năm qua, có nghĩa chúng ta đã qua thời kỳ đỉnh cao của việc hình thành sao", ông giải thích.

"Thông qua việc kết hợp dữ liệu với khối lượng mẫu các thiên hà ở mức độ khổng lồ, chúng tôi có thể đưa ra các tính toán thống kê chính xác nhất từ trước đến nay", theo tác giả chính Ryley Hill của Đại học British Columbia.

Từ bụi đến bụi

Bụi có thể là sự phiền toái trên trái đất, nhưng trong vũ trụ, bụi lại là nguyên vật liệu cho các chu kỳ sống của sao. Sao tượng hình từ các đám mây bụi. Đến khi cạn nhiên liệu, chúng nổ tung thành siêu tân tinh, giải phóng bụi và vật chất để tạo ra thế hệ sao tiếp theo.

Các thiên hà có thể cạn kiệt vật liệu bụi theo nhiều cách, chẳng hạn chúng có thể cắt đứt mất nguồn cung khí trong quá trình các thiên hà sáp nhập; hoặc bị siêu hố đen "thổi bay" vật chất. Khi không còn vật liệu, các thiên hà chẳng còn có thể sản sinh sao và dần tàn lụi.

Những kết quả nghiên cứu mới cho thấy vũ trụ của chúng ta đang đi theo hướng đó, dù quá trình này sẽ kéo dài không tưởng. Điều chắc chắn là mặt trời của chúng ta sẽ diệt vong trước khi Dải Ngân hà cạn kiệt vật liệu, và những vật thể như hố đen sẽ tồn tại thêm nhiều tỉ năm nữa.