Viettel lấy tiền từ đâu để làm vũ khí?

Các tổ hợp tên lửa, radar, UAV tham gia lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9 vừa qua thể hiện nguồn lực từ cơ chế kinh doanh hiệu quả của Viettel.

Vietnam Report mới đây công bố bảng xếp hạng PROFIT500 - Top 500 doanh nghiệp lợi nhuận tốt nhất Việt Nam năm 2025. Trong đó, Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) vượt PetroVietnam, trở thành doanh nghiệp có lợi nhuận tốt nhất năm 2025.

Lợi nhuận của Viettel liên tục tăng từ năm 2021 và đến năm 2024 đạt mức cao nhất trong lịch sử doanh nghiệp.

Cơ cấu lợi nhuận 'đẹp'

Với mức lợi nhuận "khủng", PetroVietnam, VinGroup và Viettel đã đóng góp lần lượt 77.400, 56.200 và 46.300 tỉ đồng vào ngân sách nhà nước năm 2024. Đây cũng là ba doanh nghiệp dẫn đầu về đóng góp ngân sách.

Tuy nhiên cơ cấu nộp ngân sách của ba doanh nghiệp này một lần nữa khẳng định lợi thế của các ngành công nghệ thay vì kinh doanh dựa trên tài nguyên.

Tổng số nộp ngân sách của mỗi doanh nghiệp có thể được chia thành khoản nộp ngân sách đặc thù liên quan đến lĩnh vực kinh doanh (như thuế tài nguyên, tiêu thụ đặc biệt của các doanh nghiệp dầu khí - xăng dầu hay thuế đất của các doanh nghiệp bất động sản), và khoản nộp ngân sách đến từ lợi nhuận (thuế thu nhập doanh nghiệp, kết chuyển lợi nhuận nộp ngân sách với doanh nghiệp nhà nước).

Khoản thứ hai thường được đánh giá là thể hiện hiệu quả kinh doanh, cho thấy doanh nghiệp đang tạo ra giá trị cao về mặt kinh tế trong khi không phụ thuộc nhiều vào khai thác tài nguyên.

Tuy đứng thứ ba về con số tuyệt đối, Viettel lại có cơ cấu "đẹp" hơn cả, khi trong tổng số 46.300 tỉ đồng nộp ngân sách, phần lớn (38.000 tỉ đồng) là thuế thu nhập doanh nghiệp và lợi nhuận của doanh nghiệp. Con số này của Viettel trội hơn so với các doanh nghiệp cũng đóng góp ngân sách trên mức 10.000 tỉ đồng.

Đáng chú ý, trong số 10 doanh nghiệp nộp ngân sách lớn nhất, Viettel là doanh nghiệp công nghệ duy nhất. Điều này không chỉ cho thấy hiệu quả đầu tư kinh doanh của doanh nghiệp trong những năm trở lại đây, mà còn cho thấy phát triển công nghệ là hướng đi hiệu quả cao, đem lại giá trị kinh tế lớn.

TS Nguyễn Văn Phụng, nguyên Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp lớn, Tổng cục Thuế (nay là Chi cục Thuế doanh nghiệp lớn, Cục Thuế), cho rằng để tạo nguồn thu ngân sách nhà nước bền vững, cần dựa vào sự phát triển của doanh nghiệp và hoạt động sản xuất kinh doanh.

"Trong danh sách này, cũng phải nói, Viettel - một doanh nghiệp nhà nước - là một trong những đơn vị tôi có độ tin tưởng rất cao. Xứng đáng một trong những doanh nghiệp là người con của nhân dân, từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà phục vụ" - ông Nguyễn Văn Phụng đánh giá.

Đầu tư cho R&D làm nền tảng phát triển công nghệ

Không chỉ có cơ cấu lợi nhuận "đẹp", Viettel còn sở hữu một trong những cơ chế đầu tư cho nghiên cứu và phát triển (R&D), đặc biệt hiệu quả nhất trong khối doanh nghiệp nhà nước. Theo cơ chế được Bộ Chính trị phê duyệt từ năm 2023, Viettel được trích tới 30% lợi nhuận sau thuế để tái đầu tư cho R&D, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ lõi và quốc phòng.

Đây là tỉ lệ rất hiếm có trong hệ thống doanh nghiệp nhà nước, cho thấy niềm tin chiến lược mà Đảng và Nhà nước dành cho Viettel như một trụ cột trong công cuộc phát triển công nghiệp công nghệ cao và công nghiệp quốc phòng hiện đại.

Từ nguồn đầu tư bền vững này, Viettel đã và đang làm chủ nhiều công nghệ lõi trong viễn thông, công nghệ số, công nghiệp quốc phòng và cả lĩnh vực bán dẫn. Các thành tựu nổi bật gần đây cho thấy R&D tại Viettel không chỉ dừng lại ở ý tưởng hay nguyên mẫu trong phòng thí nghiệm, mà đã hiện diện rõ rệt trên thị trường và trong thực tế chiến lược quốc gia.

Tại lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9 vừa qua, một số trong các khí tài công nghệ cao do Viettel phát triển đã được trình diễn trước công chúng như tên lửa đất đối không S-125-VT, tên lửa đối hạm Trường Sơn.

Trước đó, vào đầu năm nay, tập đoàn này đã giới thiệu chip bán dẫn và xuất khẩu thiết bị mạng 5G tại Mobile World Congress 2025, sự kiện lớn nhất trong ngành di động.

Theo thông tin từ Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ 2025-2030, doanh nghiệp này trong năm năm tới đặt mục tiêu tăng trưởng 12 - 14% mỗi năm, trong đó xuất khẩu của công nghiệp công nghệ cao, công nghệ số tăng trưởng hằng năm 25 - 30%. Nếu như đạt được những mục tiêu này, ngân sách dành cho R&D của Viettel sẽ được mở rộng hơn nữa để đầu tư cho các công nghệ được xác định là chiến lược quốc gia theo Nghị quyết 57.

Trả lời báo chí, đại diện Viettel từng cho biết đã đặt mục tiêu làm chủ chín trong số 11 nhóm công nghệ chiến lược quốc gia, và hình thành những ngành nghề kinh doanh công nghệ cao mới, bao gồm công nghệ bán dẫn - cụ thể là các dòng chip chuyên dụng, công nghệ 5G -Advanced và 6G, tên lửa, vệ tinh, các thiết bị hàng không như máy bay và UAV… Các công nghệ này dự kiến được nghiên cứu phát triển trong vòng năm năm tới.

Doanh thu cao, lợi nhuận tốt cùng cơ chế đóng góp cho R&D minh bạch, thuận lợi và sở hữu sản phẩm được chứng minh về độ hiệu quả, Viettel rõ ràng đang thể hiện vai trò doanh nghiệp xương sống quốc gia không chỉ trên khía cạnh đóng góp kinh tế, mà còn cả quốc phòng an ninh.