'Việt Nam mỗi năm thu 4,5 tỷ USD từ xuất khẩu gạo nhưng tiêu tốn 12 tỷ USD nhập khẩu thức ăn chăn nuôi'

Doanh nhân trẻ chỉ ra việc phát triển các sản phẩm nông nghiệp ở Việt Nam còn chưa tương xứng với tiềm năng.

Chiều ngày 23/8 đã diễn ra Phiên đối thoại địa phương thứ mười trong khuôn khổ Vòng đối thoại địa phương - Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025 (VPSF 2025). Sự kiện do Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam chủ trì, Hội Doanh nhân trẻ Tây Ninh (mới) đăng cai tổ chức.

Chia sẻ tại phiên đối thoại, ông Đặng Hồng Anh, Ủy viên UBTW Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội LHTN Việt Nam, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam cho biết Tây Ninh và cả vùng Nam Bộ rộng lớn đang đứng trước những vận hội phát triển chưa từng có. Từ kinh tế cửa khẩu, nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo đến du lịch và dịch vụ logistics, tiềm năng là vô cùng to lớn.

Nhưng theo ông Hồng Anh, để biến tiềm năng thành tài sản, biến cơ hội thành kết quả cụ thể, chúng ta cần một môi trường kinh doanh thực sự minh bạch, một bộ máy hành chính kiến tạo và liêm chính, một hệ thống pháp luật ổn định và tiên liệu được để mỗi quyết sách ban hành đều khơi thông nguồn lực thay vì tạo ra rào cản.

Ông Nguyễn Tấn Thụ, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ tỉnh Vĩnh Long, cho biết dù Tây Ninh đã thực hiện công nghiệp hóa khá tốt nhưng một số vùng vẫn còn tư duy kinh tế nông nghiệp truyền thống, vẫn loay hoay với bài toán "nuôi còn gì, trồng cây gì". Một số doanh nghiệp mặc dù đã quan tâm đến việc tìm đường xuất khẩu, nhưng đa phần vẫn quên mất thị trường trong nước hơn 100 triệu dân - thị trường đang bị những tập đoàn của Thái Lan, Hà Lan, Mỹ hay doanh nghiệp một số nước châu Âu khác chiếm lĩnh.

"Thị trường thức ăn chăn nuôi hiện nay gần như 80-90% doanh thu đến từ các nước như Thái Lan, Mỹ hay Trung Quốc. Trong khi doanh nghiệp trong nước thất thế hoàn toàn. Chúng ta xuất khẩu gạo lớn nhiều nhất thế giới, mỗi năm xuất khẩu khoảng 4,5 tỷ USD nhưng mất 12 tỷ USD để mua ngô, đậu nành… về sản xuất thức ăn chăn nuôi", ông Thụ nói.

Ông cho biết một khó khăn nữa là việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Ví dụ doanh nghiệp muốn phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh thì đất phải đủ điều kiện là đất sản xuất kinh doanh. Khi đó mới làm được hồ sơ về môi trường, phòng cháy chữa cháy… để đủ điều kiện sản xuất. Nhưng hiện nay việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất phải họp HĐND tỉnh, liên quan đến quy hoạch… kéo dài thời gian và khó khăn.

Ngoài ra, nhiều khu công nghiệp hiện chưa xứng tầm với doanh nghiệp trong nước, chủ yếu ưu đãi cho doanh nghiệp FDI. Ví dụ đất công nghiệp thuê 50 năm, 1m2 giá thuê khoảng 100 USD (2,6 triệu đồng). Nhưng những khu công nghiệp lớn họ yêu cầu thuê 50.000m2, như vậy doanh nghiệp phải bỏ ra trên 100 tỷ đồng. Đây là số tiền quá lớn.

"Nếu bỏ ra 100 tỷ đồng thuê đất thì tiền đâu làm xưởng, hoàn thiện phòng cháy chữa cháy và đầu tư hoạt động sản xuất, kinh doanh. Chúng ta nên có những khu công nghiệp trong nước chỉ khoảng 10.000 -20.000 m2 để cho doanh nghiệp vừa và nhỏ thuê", ông Thụ đề xuất.

Ông Đặng Khánh Duy, Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ tỉnh Tây Ninh, Tổng Giám đốc công ty trách nhiệm hữu hạn Tân Nhiên, cũng cho rằng cần hướng tới việc phát triển nông nghiệp công nghệ cao ứng dụng AI, công nghệ chính xác giúp tăng năng suất nhiều hơn so với phương pháp truyền thống, giảm chi phí lao động và đáp ứng các tiêu chuẩn xuất khẩu quốc tế như Global GAP, FSSC 22000.

Trong đó, ông Duy cho rằng chương trình OCOP nếu tiếp tục phát triển hiệu quả sẽ là cầu nối đưa sản phẩm chất lượng cao đến với người tiêu dùng thông qua xây dựng thương hiệu, truy xuất nguồn gốc và mở rộng thị trường. Sự kết hợp này không chỉ hiện đại hóa nông nghiệp mà còn thúc đẩy được phát triển kinh tế nông thôn bền vững, nâng tầm sản phẩm Việt trên thị trường toàn cầu.

Ông Duy đề xuất hỗ trợ tài chính và kỹ thuật để doanh nghiệp ứng dụng AI, Big Data vào sản xuất nông nghiệp, tổ chức các chương trình đào tạo miễn phí về chuyển đổi số cho doanh nghiệp. Xây dựng quỹ tín dụng ưu đãi cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, đặc biệt với các doanh nghiệp khởi nghiệp, sáng tạo trong lĩnh vực OCOP. Khuyến khích các kênh huy động vốn mới như quỹ đầu tư mạo hiểm.

Ngoài ra, cần phát triển hạ tầng logistics, đầu tư mạnh vào hạ tầng giao thông, đặc biệt là kết nối các tỉnh thành phố để giảm chi phí logistics, xây dựng các trung tâm logistics hiện đại để hỗ trợ xuất khẩu.