Vị tướng nào từng cãi lệnh vua để không đối đầu với bạn thân trên chiến trường?

Vì không muốn đối đầu với bạn thân trên chiến trường, vị tướng này đã giao binh quyền cho phó tướng rồi bỏ về khi không có lệnh vua, chấp nhận bị giáng chức.
1. Vị danh tướng nào từng cãi lệnh vua để không đối đầu với bạn trên chiến trường?
Nguyễn Văn Thoại (tướng nhà Nguyễn) và Trần Quang Diệu (tướng nhà Tây Sơn) là bạn thân từ nhỏ. Sau này, hai ông trở thành danh tướng của hai triều đại đối địch.
Vào năm 1801, Nguyễn Văn Thoại (Thoại Ngọc Hầu) mang quân từ Vạn Tượng (Lào) tiến đánh Phú Xuân thì nghe tin Trần Quang Diệu từ Quy Nhơn cầm binh ra tiếp cứu. Không muốn đối đầu với bạn, ông đã giao binh quyền cho phó tướng của mình là Lưu Phước Tường rồi bỏ vào Gia Định.
Ông bị chúa Nguyễn bắt tội là không có lệnh vua mà tự tiện về, giáng xuống làm Cai đội quản đạo Thanh Châu.
2. Ông là người có công lớn trong việc khai khẩn đất Tây Nam Bộ, đúng hay sai?
Thoại Ngọc Hầu chính là người có công lớn trong việc khai phá vùng đất Tây Nam Bộ, khẩn hoang lập ấp, đào kinh đắp đường, phát triển và bảo vệ vùng đất mới, đặt nền móng cai trị lâu dài của nước ta trên vùng đất này.
3. Năm 1818, ông là người tổ chức đào kênh nào?
Năm 1817, khi làm trấn thủ Vĩnh Thanh, Nguyễn Văn Thoại kiến nghị lên vua Gia Long việc đào kênh Đông Xuyên, nối vàm rạch Đông Xuyên (Long Xuyên) với ngọn Giá Khê (Rạch Giá) và được triều đình chấp nhận. Năm 1818, công việc đào kênh được tiến hành.
Nguyễn Văn Thoại điều động khoảng 1.500 người chặt cây cối, nạo vét bùn lầy. Việc đào kênh vô cùng gian nan, vất vả. Tuy nhiên, với sự quyết tâm điều hành của Nguyễn Văn Thoại, kênh nối liền Long Xuyên - Rạch Giá hoàn thành với chiều dài hơn 31km.
Để tuyên dương công trạng của Nguyễn Văn Thoại, vua Gia Long đặt tên cho kênh này là Thoại Hà và đặt tên cho ngọn núi phía đông là Thoại Sơn.
4. Ông là vị quan chỉ huy chính trong quá trình đào kênh nào lớn nhất lịch sử phong kiến?
Theo sử sách, năm 1819, sau khi đã nghiên cứu kỹ lưỡng, vua Gia Long ban sắc dụ, giao Nguyễn Văn Thoại chỉ huy đào kênh Vĩnh Tế.
Sắc dụ với nội dung: “Đào con sông này công việc rất khó nhọc. Kế sách của nhà nước, mưu hoạch về biên thùy, đều quan hệ không nhỏ. Các ngươi dẫu ngày nay khó nhọc mà thực có lợi cho muôn đời”.
Kênh đang được thi công thì vua Gia Long mất, vua Minh Mạng tiếp tục thực hiện cho đến khi hoàn thành vào tháng 5 âm lịch năm 1824. Kênh dài 87km, rộng 30m, được đào tay trong vòng 5 năm với hơn 80.000 nhân công. Kênh Vĩnh Tế được đánh giá là con kênh có tầm vóc chiến lược vĩ đại nhất lúc bấy giờ.
Các tài liệu lịch sử về sự kiện đào kênh Vĩnh Tế đều ghi nhận rằng, người có công lao nổi bật trong công trình vĩ đại này là Thoại Ngọc Hầu. Trong quá trình đó, một số tư liệu ghi, bà Châu Thị Vĩnh Tế đã có nhiều đóng góp phụ giúp cho chồng. Vì ý nghĩa quan trọng của công trình, vua Minh Mạng đã đặc ân cho Nguyễn Văn Thoại lấy tên vợ để đặt cho con kênh.
5. Kênh đào này ngày nay chạy dọc theo đường biên giới của Việt Nam với quốc gia nào?
Kênh Vĩnh Tế chạy song song biên giới Việt Nam và Campuchia, thuộc địa phận 2 tỉnh An Giang và Kiên Giang. Trong quá khứ, đây là địa điểm quân Xiêm thường phải đi qua khi muốn tiến đánh vùng Tây Nam Bộ.
Theo PGS TS Vũ Quang Đạo, nguyên Viện trưởng Lịch sử quân sự Việt Nam, việc xây dựng tuyến kênh song song tuyến biên giới đã thể hiện tư duy chiến lược về chủ động phòng thủ. Cùng với mốc chủ quyền biên giới, kênh Vĩnh Tế đóng vai trò như một công trình đánh dấu, xác lập và khẳng định chủ quyền của người Việt trên vùng đất Nam Bộ.