Vì sao vẫn còn ngộ độc thực phẩm hàng loạt?

Hàng loạt vụ ngộ độc lớn những năm gần đây chủ yếu xảy ra ở những cơ sở lớn, có thương hiệu hàng chục năm, được nhiều người dân tin tưởng. Điều này đặt ra nỗi lo về quản lý an toàn thực phẩm, nhất là cơ sở cung cấp suất ăn lớn.

Tính đến thời điểm hiện tại, theo thống kê của các cơ quan quản lý số người ngộ độc thực phẩm sau khi ăn bánh mì cóc cô B. tại TP.HCM (hai cơ sở Nguyễn Thái Sơn, phường Hạnh Thông và Lê Quang Định, phường Bình Lợi Trung) đã lên hơn 170 ca.

Nhiều vụ ngộ độc xảy ra ở cơ sở có thương hiệu

Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, bánh mì cóc cô B. là cơ sở có thương hiệu đã bán hơn 30 năm, được đông đảo người dân trong khu vực tin tưởng. Ngay sau khi nhận được thông tin, UBND phường Hạnh Thông đã phối hợp cùng Sở An toàn thực phẩm (TP.HCM) tiến hành kiểm tra, làm việc với cơ sở.

Qua kiểm tra, cơ sở có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và giấy xác nhận kiến thức về an toàn thực phẩm. Đồng thời các loại thực phẩm gồm: chả lụa, thịt nguội, patê, trứng, rau, ớt, dưa leo... đều có hóa đơn chứng từ nguồn gốc rõ ràng; các điều kiện che chắn, khu vực chế biến, dụng cụ đều đảm bảo an toàn thực phẩm. Đến nay cơ quan chức năng vẫn đang điều tra, xử lý vụ việc.

Trước đó, tháng 9-2023 tại Hội An cũng xảy ra vụ ngộ độc thực phẩm tại tiệm bánh mì P. khiến gần 150 người nhập viện. Trong đó nhiều khách hàng khởi kiện chủ bánh mì ra tòa.

Trong thư xin lỗi gửi đến khách hàng, bánh mì P. cho hay đây là sơ sót trong quy trình kiểm soát nhập nguyên liệu đầu vào cũng như chưa đảm bảo chất lượng trước khi đưa đến tay người dùng.

Tương tự, tháng 5-2024 một vụ ngộ độc lớn đã xảy ra tại TP Long Khánh (Đồng Nai) khiến hơn 530 người phải nhập viện sau khi ăn bánh mì B. trên đường Trần Quang Diệu. Thế nhưng qua kiểm tra, cơ sở này không có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện, không có giấy xác nhận tập huấn kiến thức về an toàn thực phẩm và cũng không có hợp đồng mua bán nguyên liệu. Dù vậy theo cơ quan chức năng, tiệm bánh mì này vẫn bán 1.000 ổ bánh mì thịt cho khách.

Có thể thấy những vụ ngộ độc trên đều có chung đặc điểm là những cơ sở lớn, có thương hiệu, số lượng suất ăn cung cấp ra thị trường lớn. Đây cũng chính là hồi chuông cảnh báo về công tác quản lý an toàn thực phẩm, đặc biệt là các cơ sở lớn.

Có "lỗ hổng" trong quản lý cơ sở lớn

Trao đổi với Tuổi Trẻ ngày 9-11, PGS Nguyễn Duy Thịnh - chuyên gia về công nghệ thực phẩm - cho biết nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm thường xuất phát từ vệ sinh môi trường và an toàn thực phẩm không đảm bảo như: khu bếp, dụng cụ, người chế biến không sạch; không che chắn ruồi, chuột; khu vực xung quanh (rác, nhà vệ sinh, nước thải) ô nhiễm. Khi ruồi bu vào thức ăn, vi khuẩn phát triển nhanh và gây ngộ độc.

Theo đó, bất kỳ loại thực phẩm nào cũng có thể gây ngộ độc nếu bị nhiễm khuẩn. Đặc biệt, patê là loại thực phẩm có nguy cơ cao hơn do đặc tính là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.

Cũng theo ông Thịnh, các hoạt động buôn bán và ăn uống tại các quán vỉa hè được xem là nơi tiềm ẩn nguy cơ truyền bệnh, bởi điều kiện vệ sinh ở đây rất khó được kiểm soát, dễ dẫn đến nguy cơ ngộ độc thực phẩm. Với các vụ ngộ độc xảy ra ngay tại những cơ sở lớn, có thương hiệu cho thấy công tác giám sát và quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm vẫn còn những lỗ hổng cần được khắc phục.

Ông Thịnh nhấn mạnh an toàn thực phẩm là vấn đề mang tính xã hội, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của hệ thống quản lý. Ở mỗi địa phương đều có cơ quan phụ trách an toàn thực phẩm, vì vậy cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị để kiểm soát, giám sát và ngăn chặn kịp thời các yếu tố gây ô nhiễm, đảm bảo sức khỏe cộng đồng.

"Các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát an toàn thực phẩm, đặc biệt là tại các quán ăn vỉa hè và những cơ sở có sản lượng tiêu thụ lớn. Đồng thời mỗi cá nhân và đơn vị quản lý phải cùng chung tay phòng ngừa từ gốc, bằng việc kiểm soát chặt chẽ và loại bỏ các nguồn gây ô nhiễm ngay từ đầu. Người bán phải ý thức được vấn đề đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, việc này cũng chính là bảo đảm thương hiệu của chính mình", ông Thịnh nói.

Bác sĩ Nguyễn Thanh Sang, giám đốc Trung tâm Y tế khu vực TP Thủ Đức, cũng cho rằng việc kiểm soát chặt vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm tại các cơ sở chế biến thực phẩm là rất cần thiết. Nhất là kiểm soát các cơ sở chế biến thức ăn tập thể, cơ sở cung cấp những suất ăn lớn, nếu không nguy cơ xảy ra những vụ ngộ độc lớn là rất cao.