Vì sao trận mưa 10.5 bị xem là 'dị thường'? Thời tiết tuần này ra sao?

Trận mưa ngày 10.5.2025 với lượng mưa lớn lịch sử được xem là "dị thường". Dự báo mùa mưa bão sẽ còn nhiều bất ngờ khi pha lạnh - La Nina sắp quay trở lại. Trong tuần này, vào đầu tuần rãnh áp thấp suy yếu nên mưa giảm, đến cuối tuần sẽ hoạt động mạnh trở lại.

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, chiều tối và đêm qua (11.5), khu vực Nam bộ và Tây nguyên có mưa vừa và giông, cục bộ có mưa rất lớn. Lượng mưa tính từ 13 giờ ngày 11.5 đến 3 giờ ngày 12.5 có nơi trên 80 mm như: Quảng Sơn (Đắk Nông) 141,4 mm, Tam Giang (Đắk Lắk) 83,4 mm, Bom Bo (Bình Phước) 107,6 mm, Mỹ Phước Tây (Tiền Giang) 88,6 mm, Trường Xuân (Đồng Tháp) 81,2 mm.

Dự báo chiều và tối 12.5, khu vực Quảng Trị đến Khánh Hòa có mưa rào và giông rải rác, cục bộ có nơi mưa lớn với lượng mưa từ 10 - 30 mm, có nơi trên 50mm. Khu vực Tây nguyên và Nam bộ có mưa, mưa vừa và giông, cục bộ có nơi mưa lớn với lượng mưa từ 15 - 30mm, có nơi trên 60mm.

Cảnh báo mưa giông kèm theo lốc, sét, mưa đá, gió giật mạnh, nguy cơ lũ quét trên sông suối nhỏ, sạt lở đất và ngập úng các vùng trũng thấp. Tại TP.HCM và các tỉnh Nam bộ nhiệt độ cao nhất khoảng 34 độ C, các tỉnh Tây nguyên nhiệt độ cao nhất 31 độ C.

Đài Khí tượng thủy văn Nam bộ và Tây nguyên nhận định xu thế thời tiết trong 10 ngày tới: Do áp cao lạnh lục địa tiếp tục nén và đẩy rãnh thấp xuống trung Trung bộ, sau suy yếu dần. Rãnh áp thấp trên cao có trục tây bắc - đông nam qua Nam bộ và khu vực nam Biển Đông hoạt động yếu. Trên cao, áp cao cận nhiệt đới rút ra phía đông. Do vậy, trong những ngày đầu tuần này mưa giảm so với những ngày trước, nắng có xu hướng gia tăng trở lại.

Từ khoảng ngày 17 - 18.5 vùng áp thấp phía tây có khả năng phát triển trở lại về phía đông. Từ 19 - 20.5, rãnh thấp xích đạo hoạt động mạnh dần và nâng trục lên phía bắc. Khả năng mưa giông có xu hướng xuất hiện nhiều và thường xuyên hơn, có điểm mưa vừa, mưa to và trong mưa giông cần đề phòng có giông sét, lốc xoáy, mưa đá và gió giật mạnh.

Trước đó, ngày 10.5, TP.HCM đón trận mưa với lượng mưa lớn lịch sử được xem là dị thường. Thạc sĩ Lê Đình Quyết, đại diện Đài khí tượng thủy văn Nam Bộ và Tây nguyên, cho biết đối với trận mưa lịch sử này, điều bất thường dễ nhận thấy nhất là lượng mưa rất lớn và xuất hiện trên diện rộng, nhiều nơi mưa trên 100 mm. Đặc biệt, tại Củ Chi lượng mưa lên tới 230 mm chỉ trong một tiếng rưỡi là rất hiếm gặp, trừ lần bị ảnh hưởng bão Usagi hồi tháng 11.2018.

Sự dị thường nằm ở vị trí và hình thế trục của rãnh áp thấp. Thông thường, trục của rãnh áp thấp nằm theo phương ngang và song song với vĩ tuyến, vắt ngang Nam bộ; nhưng rãnh áp thấp hiện tại lại gần như dựng đứng và song song với kinh tuyến, rất ít khi xuất hiện.