Vì sao mắt nhìn kém đi? - Báo VnExpress

ThS.BS Lê Thanh Huyền, Trung tâm Mắt Công nghệ cao, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, cho biết một số nguyên nhân chính có thể dẫn đến suy giảm thị lực, cần được phát hiện và điều trị kịp thời để hạn chế biến chứng.

Mắc tật khúc xạ

Tật khúc xạ là tình trạng rối loạn thị giác xảy ra khi ánh sáng không hội tụ chính xác trên võng mạc khiến hình ảnh quan sát mờ nhòe. Tật khúc xạ bao gồm cận thị, viễn và loạn thị, gây giảm thị lực, ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, phổ biến ở học sinh, sinh viên, dân văn phòng, người thường xuyên tiếp xúc với màn hình điện tử.

Đục thủy tinh thể

Đục thủy tinh thể xảy ra khi có sự biến đổi bất thường của protein trong thủy tinh thể, xuất phát từ các yếu tố nội sinh hoặc tác động từ môi trường khiến thủy tinh thể mất đi độ trong suốt vốn có. Bệnh có thể bẩm sinh do yếu tố di truyền, rối loạn chuyển hóa hoặc biến chứng của một số bệnh lý toàn thân. Đục thể thủy tinh còn do lão hóa hoặc sau chấn thương, phẫu thuật mắt, biến chứng của sử dụng thuốc hoặc các bệnh lý toàn thân như đái tháo đường.

Giác mạc chóp

Bệnh lý giác mạc chóp làm biến dạng giác mạc, gây ra hình dạng giống hình chóp hay hình nón. Biểu hiện đặc trưng là giảm thị lực nhanh, thị lực kém, phải thay kính liên tục, nhạy cảm với ánh sáng... Người bệnh không được can thiệp sớm có thể mất thị lực vĩnh viễn.

Bệnh võng mạc do đái tháo đường

Đây là biến chứng của bệnh đái tháo đường tác động trực tiếp đến mắt. Ở giai đoạn đầu, bệnh có thể không có biểu hiện rõ ràng hoặc chỉ gây giảm thị lực nhẹ. Bệnh tiến triển nghiêm trọng có thể gây mất thị lực hoàn toàn.

Tăng nhãn áp

Thông thường mắt liên tục sản sinh và đào thải thủy dịch với tốc độ cân bằng. Tuy nhiên, khi quá trình thoát dịch bị cản trở, áp lực nội nhãn tăng lên, gây tăng nhãn áp. Tình trạng kéo dài có thể làm tổn thương dây thần kinh thị giác, dẫn đến bệnh glôcôm, có khả năng làm suy giảm thị lực không hồi phục hoặc mù hoàn toàn khi không được phát hiện sớm và điều trị đúng cách.

Thoái hóa điểm vàng do tuổi tác

Thoái hóa điểm vàng (hoàng điểm) là tình trạng tổn thương xảy ra tại khu vực trung tâm của võng mạc (điểm vàng), chịu trách nhiệm cho thị lực trung tâm, giúp một người nhìn rõ chi tiết, đọc chữ, nhận diện khuôn mặt, lái xe... Bệnh diễn tiến gây nhìn mờ, biến dạng hình ảnh (thẳng thành cong), nhìn như có đốm đen che ở trung tâm tầm nhìn.

Quáng gà

Quáng gà là tình trạng suy giảm thị lực trong điều kiện ánh sáng yếu hoặc vào ban đêm, thường liên quan đến rối loạn chức năng của tế bào que tại võng mạc. Nguyên nhân gây quáng gà bao gồm yếu tố di truyền, thiếu hụt vitamin A, thoái hóa sắc tố võng mạc, đục thủy tinh thể, bệnh võng mạc do đái tháo đường, tác dụng phụ của một số thuốc, tổn thương thần kinh thị giác...

Chấn thương mắt

Các chấn thương tác động trực tiếp vào vùng mắt như đụng dập, vỡ nhãn cầu, gây ra tổn thương xuất huyết nội nhãn, tăng nhãn áp, nhiễm trùng, rách giác mạc, bong võng mạc... có khả năng gây mất thị lực. Một số trường hợp chấn thương không tác động trực tiếp tại mắt nhưng nếu ảnh hưởng đến trung khu thị giác trên vỏ não hoặc chấn thương gián tiếp vào dây thần kinh thị giác cũng làm giảm thị lực.

Ung thư

Ở trẻ nhỏ, u nguyên bào võng mạc thường biểu hiện bằng mắt lác, đồng tử trắng. Ở người lớn, u hắc tố ác tính màng mạch làm mờ mắt, xuất hiện vết đen trong tầm nhìn còn u tuyến yên chèn ép dây thần kinh thị giác, gây nhìn đôi hoặc mất thị lực.

Ung thư phổi, vú, buồng trứng hay tuyến tiền liệt có thể di căn lên mắt khiến mất thị lực một hoặc hai bên. U não cũng nguy hiểm khi ảnh hưởng thần kinh thị giác, gây sụp mí, phù gai thị, mù tiến triển.

Thay đổi hormone sau sinh

Nhiều phụ nữ sau sinh bị suy giảm thị lực tạm thời do thay đổi hormone ảnh hưởng đến các cấu trúc của mắt như giác mạc, võng mạc. Sự thay đổi này có thể gây khô mắt, thay đổi khúc xạ nhẹ hoặc làm tăng áp lực nội nhãn.

Phụ nữ có tiền sử tăng huyết áp thai kỳ hoặc đái tháo đường thai kỳ, có thể xuất hiện phù hoàng điểm hoặc xuất huyết võng mạc, ảnh hưởng đến thị lực. Các triệu chứng này thường cải thiện sau vài tuần đến vài tháng sau sinh. Nếu không suy giảm hoặc đi kèm các triệu chứng bất thường khác, người bệnh nên khám mắt để được đánh giá chính xác.

Khuê Lâm