VĐV chuyển giới đòi công lý sau khi bị loại khỏi đội điền kinh - Báo VnExpress

Theo đơn kiện, quy định mới của NCAA - cấm VĐV chuyển giới thi đấu ở các nội dung nữ - không có cơ sở pháp lý bởi tổ chức này không phải cơ quan nhà nước, do đó không thể vượt quyền luật Pennsylvania hay đạo luật liên bang Title IX.

Title IX là đạo luật giáo dục của Mỹ ban hành năm 1972, cấm mọi hình thức phân biệt đối xử dựa trên giới tính tại các cơ sở giáo dục nhận tài trợ từ chính phủ liên bang, trong đó có lĩnh vực thể thao.

Parts bị loại đúng ngày 6/2, khi NCAA ban hành chính sách mới. Đơn kiện cũng nêu rõ các cá nhân bị liên đới gồm HLV nam và nữ đội điền kinh Swarthmore Peter Carroll, giám đốc thể thao Brad Koch và hai quan chức khác là Christina Epps-Chiazor và Valerie Gomez. Những người này bị cáo buộc đã khiến Parts rơi vào tình trạng trầm cảm nặng, tự gây thương tích và từng định tự tử.

"Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ các cáo buộc trong đơn kiện", luật sư Susie Cirilli - đại diện cho Parts - nói. "NCAA là một tổ chức tư nhân, nhưng lại ban hành chính sách mang tính kỳ thị. Đại học Swarthmore đã lựa chọn đi theo chính sách đó và bỏ qua luật liên bang lẫn luật bang".

Trong phản hồi chính thức, Swarthmore khẳng định "luôn trân trọng cộng đồng người chuyển giới" và cho biết đã cố gắng hỗ trợ Parts trong bối cảnh hướng dẫn từ NCAA thay đổi liên tục, đồng thời phải đảm bảo điều kiện thi đấu cho các VĐV nữ khác. "Do vụ việc đang trong quá trình tố tụng, chúng tôi sẽ không bình luận thêm", phía nhà trường cho biết. NCAA từ chối đưa ra ý kiến.

Chính sách mới của NCAA quy định chỉ những người có giới tính sinh học là nữ mới được thi đấu ở các nội dung nữ. Quyết định này được công bố một ngày sau khi Tổng thống Donald Trump ký sắc lệnh hành pháp nhằm cấm VĐV chuyển giới tham gia các môn thể thao nữ và nữ sinh.

Tại Pennsylvania, Thượng viện bang hôm 6/5 thông qua dự luật cấm VĐV chuyển giới thi đấu ở các giải dành cho nữ từ cấp phổ thông tới đại học. Tuy nhiên, dự luật khó được Hạ viện do đảng Dân chủ kiểm soát đưa ra bỏ phiếu.

Parts gia nhập đội điền kinh Swarthmore từ mùa thu 2020, sau đó nghỉ một thời gian rồi trở lại vào năm 2023 để thi đấu cả điền kinh trong nhà, ngoài trời và việt dã. Sau khi NCAA ban hành lệnh cấm, Parts được Epps-Chiazor và Gomez thông báo chỉ có hai lựa chọn: thi đấu cho đội nam hoặc đăng ký dưới tư cách "VĐV tự do". Nếu chọn đội nam, Parts mới được chăm sóc y tế.

Đơn kiện nêu rõ, Parts không được đi cùng đội, không nhận hỗ trợ ăn uống, di chuyển hay trợ cấp, thậm chí phải tự bỏ tiền đăng ký giải và không được mặc đồng phục Swarthmore.

Ngày 11/4, Swarthmore "khôi phục hoàn toàn" tư cách thi đấu cho Parts và cho phép cô trở lại đội nữ cho tới khi tốt nghiệp vào tháng 5.

Hồi tháng 7, một VĐV chuyển giới khác - Sadie Schreiner - cũng kiện Đại học Princeton vì bị loại khỏi một giải đấu do trường đăng cai. Schreiner, từng thi đấu cho Viện Công nghệ Rochester (Division III), dự định chạy dưới tư cách VĐV tự do tại giải Larry Ellis Invitational. Đơn kiện mô tả đây là "trải nghiệm nhục nhã, phi nhân tính, tước đoạt phẩm giá" trước sự chứng kiến của gia đình và bạn bè, đồng thời yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Hồng Duy (theo AP)