Ứng dụng 3D thay khớp háng cho người hoại tử xương đùi - Báo VnExpress

Kết quả chụp X-quang cho thấy tình trạng hoại tử chỏm xương đùi trái đã tiến triển độ 4, chỏm xương đùi phải bắt đầu hoại tử độ một. TS.BS Chế Đình Nghĩa, Phó khoa Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, chỉ định anh Thanh phẫu thuật thay khớp háng trái, điều trị bảo tồn khớp háng phải.

Bác sĩ chụp cắt lớp vi tính cho người bệnh bằng máy CT Somatom Force VB30 lấy dữ liệu để tái tạo toàn bộ vùng xương chậu, khớp háng và xương đùi hai bên trên môi trường 3D. Sau khi đo đạc các thông số, bác sĩ Nghĩa hoàn thiện kế hoạch phẫu thuật cho anh Thanh từ lựa chọn chuôi khớp và ổ cối phù hợp đặc điểm giải phẫu, xác định vị trí cắt xương đến khoảng lệch ngang, góc ngả trước và hướng đóng chuôi khớp.

Theo bác sĩ Nghĩa, khoảng 60% kế hoạch thay khớp được lập từ phim X-quang hiện nay phải thay đổi trong cuộc mổ thực tế do sai số quá lớn của phép đo trên ảnh hai chiều. Bác sĩ phải dựa vào kinh nghiệm để điều chỉnh lại vị trí đặt các cấu phần khớp nhân tạo. "Với kế hoạch mổ 3D, chúng tôi có khả năng trả lại toàn bộ giải phẫu gốc ban đầu trên bệnh nhân trước khi chỏm xương đùi bị phá hủy", bác sĩ nói.

Một ngày sau, anh Thanh được phẫu thuật. Các thông số giải phẫu thực tế trên bàn mổ trùng khớp kết quả đo đạc trên môi trường 3D, giúp bác sĩ xác định vị trí đặt các cấu phần khớp chính xác. Toàn bộ thông số giải phẫu khớp háng bên phải của anh Thanh được lưu lại trên phần mềm 3D. Khi chỏm xương đùi phải tăng độ hoại tử và cần thay khớp háng, bác sĩ có sẵn kế hoạch cho cuộc mổ, dự kiến diễn ra sau 5-10 năm nữa.

"Đây là điều rất khó làm được chính xác nếu chỉ lập kế hoạch mổ bằng phim chụp X-quang 2D thông thường", bác sĩ Nghĩa nói, thêm rằng có những thông số chỉ xác định được trên môi trường 3D như tâm chỏm xương đùi, các trục, giải phẫu bề mặt và độ dài đường chéo cắt qua lõi xương.

Hậu phẫu, anh Thanh tập phục hồi chức năng ngay trong ngày. Hai hôm sau, anh có thể đi lại bằng nạng, tự vệ sinh cá nhân, xoay trở khớp háng không còn đau.

Theo bác sĩ Nghĩa, nhiều trường hợp thay khớp theo kế hoạch mổ lập từ phim X-quang bị đặt khớp sai vị trí, tạo ra độ lệch lớn giữa hai chân. Bệnh nhân phục hồi nhưng có dáng đi mất tự nhiên, chân cao chân thấp. Khớp nhân tạo đặt không đúng vị trí bị giảm tuổi thọ do tốc độ mài mòn tăng lên hoặc các cấu phần bị lỏng lẻo, khiến bệnh nhân sớm phải phẫu thuật thay lại khớp, tốn kém, nguy cơ biến chứng cao hơn trong lần mổ thứ hai. Ứng dụng 3D trong lập kế hoạch mổ thay khớp khắc phục tất cả vấn đề này.

Ngoài thay khớp háng nhân tạo, kế hoạch mổ 3D còn được sử dụng trong nhiều lĩnh vực phẫu thuật, từ răng hàm mặt, thay khớp gối đến loại bỏ khối u ung thư. Dữ liệu 3D còn cho phép thiết kế và in 3D các trợ cụ phẫu thuật cá thể hóa, giúp đạt tới độ chính xác tương đương phẫu thuật sử dụng robot và mắt thần thực tế ảo Navigation, nhưng thời gian và chi phí giảm đáng kể, theo bác sĩ Nghĩa.

Thanh Long

*Tên nhân vật đã được thay đổi