Ukraine điều tra tham nhũng quy mô lớn, cựu đối tác của ông Zelensky bỏ trốn

Cơ quan chống tham nhũng Ukraine đang điều tra vụ án lớn trong ngành năng lượng và được cho là đã khám xét địa chỉ liên quan ông Timur Mindich, đối tác cũ của Tổng thống Volodymyr Zelensky.

Cục Chống tham nhũng quốc gia Ukraine (NABU), cơ quan độc lập không liên quan chính phủ Ukraine, ngày 10.11 thông báo đang điều tra đường dây tham nhũng, lại quả lên đến cả trăm triệu USD liên quan công ty năng lượng hạt nhân nhà nước Energoatom, theo Reuters. Công ty này vận hành 3 nhà máy điện hạt nhân, đáp ứng hơn một nửa nhu cầu năng lượng của nước này.

NABU cho biết một tổ chức tội phạm cấp cao đứng sau đường dây này, đứng đầu là một doanh nhân và một cựu cố vấn bộ trưởng năng lượng, lãnh đạo an ninh của Energoatom và 4 nhân viên "hậu cần". Xấp xỉ 100 triệu USD được chuyển qua đường dây này.

Theo các nhà điều tra, các nhà cung cấp của Energoatom bị ép phải trả phí lại quả từ 10-15% để tiếp tục được ký hợp đồng.

"Cố vấn bộ trưởng và giám đốc an ninh tại Energoatom kiểm soát toàn bộ việc mua sắm của công ty và tạo điều kiện để toàn bộ nhà thầu phải trả lợi ích bất chính", trưởng đơn vị điều tra của NABU Oleksandr Abakumov nói.

Ông Abakumov cho biết những người liên quan đã bàn bạc tỷ lệ lại quả đến 15% cho gói thầu xây dựng cấu trúc bảo vệ nhà máy điện hạt nhân Khmelnytskyi hồi tháng 10.

"Một doanh nghiệp chiến lược với doanh thu hằng năm hơn 200 tỉ hryvnia (4,79 tỉ USD) không được điều hành bởi các quan chức trong sạch mà là những bên thứ ba không có thẩm quyền chính thức", cơ quan điều tra tuyên bố.

NABU đã thực hiện 70 cuộc khám xét trong chiến dịch điều tra kéo dài 15 tháng, thu thập 1.000 giờ ghi âm.

Không có cái tên nào được nêu ra cụ thể. Tuy nhiên, theo trang The Kyiv Independent, NABU đã khám xét các địa chỉ liên quan ông Timur Mindich, cựu đối tác kinh doanh của Tổng thống Zelensky và là đồng sở hữu công ty sản xuất Kvartal 95 do ông Zelensky thành lập.

Ông Mindich đã bỏ trốn trước khi vụ khám xét diễn ra và Văn phòng công tố viên đặc biệt chống tham nhũng (SAPO) đã điều tra nội bộ xem liệu có việc rò rỉ thông tin giúp ông Mindich bỏ trốn ra nước ngoài hay không.

Địa chỉ liên quan Bộ trưởng Tư pháp Herman Halushchenko, làm Bộ trưởng Năng lượng từ năm 2021-2025, cũng bị khám xét.

Bộ trưởng Năng lượng đương nhiệm Svitlana Hrynchuk tối 10.11 nói không biết chi tiết vụ điều tra nhưng cam kết đảm bảo điều tra minh bạch, xét xử đúng người đúng tội.

Tổng thống Zelensky cho rằng hành động chống tham nhũng là rất cần thiết và ủng hộ có hành động pháp lý đối với người vi phạm.

Ông Zelensky từng có nỗ lực nhằm hạn chế sự độc lập của NABU nhưng sau những cuộc biểu tình lớn trong nước và sự chỉ trích từ quốc tế, hành động đã được đảo ngược.