Tuần dương hạm hạt nhân Nga trở lại sau 27 năm nằm ụ, nâng cấp hỏa lực khủng

Đô đốc Nakhimov - tàu tuần dương hạm lớp Kirov được tân trang toàn diện, dự kiến sẽ trở thành soái hạm mới của Hải quân Nga.

Sau gần 30 năm nằm trong ụ tàu, tuần dương hạm chạy bằng năng lượng hạt nhân mang tên Đô đốc Nakhimov đã chính thức trở lại mặt nước và bắt đầu thử nghiệm trên biển. Đây là lần đầu tiên kể từ năm 1997, con tàu khổng lồ nặng 28.000 tấn này tự vận hành, đánh dấu bước ngoặt lớn trong quá trình hiện đại hóa lực lượng hải quân Nga.

Theo hãng tin TASS, Chủ tịch Tập đoàn Đóng tàu Thống nhất (USC), ông Andrei Kostin, đã trực tiếp báo cáo với Tổng thống Vladimir Putin về sự kiện này vào ngày 18.8.

Việc tái kích hoạt hai lò phản ứng hạt nhân của tàu đã được hoàn tất từ đầu năm nay, mở đường cho các cuộc thử nghiệm trên biển trong mùa hè – đúng như kế hoạch đề ra.

Hành trình hiện đại hóa gian nan

Quá trình đóng tàu bắt đầu từ năm 1983, và tàu được hạ thủy năm 1986. Sau khi gia nhập Hạm đội Phương Bắc của Liên Xô năm 1988, tàu được đặt tên theo Đô đốc Pavel Stepanovich Nakhimov – một anh hùng hải quân Nga thế kỷ 19.

Tuy nhiên, kể từ lần ra khơi cuối cùng vào năm 1997, con tàu đã nằm bất động tại xưởng đóng tàu Sevmash ở Severodvinsk. Phải đến năm 2014, công việc hiện đại hóa mới thực sự bắt đầu. Dự án từng được kỳ vọng hoàn thành vào năm 2018, nhưng liên tục bị trì hoãn.

Trong bối cảnh tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov vẫn chưa thể trở lại hoạt động, còn kế hoạch phát triển lớp siêu khu trục mới bị đình trệ, Đô đốc Nakhimov được kỳ vọng sẽ trở thành soái hạm tương lai của Hạm đội Phương Bắc, thay thế cho tàu Pyotr Velikiy.

Hỏa lực vượt trội

Một trong những điểm nổi bật của phiên bản hiện đại hóa – Dự án 1144.2M – là việc trang bị tới 174 ống phóng thẳng đứng, con số vượt xa mọi tàu chiến mặt nước hiện nay. Trong đó: 78 ống dành cho tên lửa hành trình hiện đại như Kalibr, Oniks và Zircon; 96 ống còn lại dự kiến tích hợp hệ thống phòng không S-300FM Fort, và có thể là S-400.

Đáng chú ý là tên lửa Zircon – với năng lực bội siêu thanh khó đánh chặn – được cho là đã được thử nghiệm chiến đấu tại Ukraine, dù chưa rõ có được triển khai từ tàu mặt nước hay không.

Tuy nhiên, vẫn chưa rõ toàn bộ các hệ thống cảm biến và vũ khí mới đã được lắp đặt đầy đủ hay chưa. Giới chuyên gia quốc phòng quốc tế nhận định rằng mức độ “hiện đại hóa sâu” vẫn là dấu hỏi lớn.

Lớp tàu Kirov, trong đó có cách tàu Đô đốc Nakhimov và Pyotr Velikiy, hiện là tàu chiến mặt nước chạy bằng năng lượng hạt nhân duy nhất còn hoạt động trên thế giới, sau khi Mỹ cho nghỉ hưu các tàu tuần dương hạt nhân của mình từ thập niên 1990 vì chi phí quá cao.

Việc Đô đốc Nakhimov trở lại hoạt động không chỉ là bước tiến kỹ thuật, mà còn mang ý nghĩa chiến lược đối với Nga trong việc duy trì sức mạnh hải quân toàn cầu. Trong bối cảnh cạnh tranh địa chính trị ngày càng gay gắt, sự hiện diện của một tàu chiến hạt nhân với hỏa lực vượt trội sẽ là lời khẳng định vị thế của Nga trên các vùng biển chiến lược.

Sau hơn một thập niên nâng cấp và nhiều lần trì hoãn, Đô đốc Nakhimov đã chính thức trở lại biển khơi. Dù vẫn còn nhiều câu hỏi về mức độ hoàn thiện, sự kiện này đánh dấu bước ngoặt lớn trong quá trình hiện đại hóa lực lượng Hải quân Nga, và có thể định hình lại cán cân sức mạnh trên các đại dương trong những năm tới.