Từ vụ NTK Nguyễn Công Trí bị phát hiện dùng ma túy: Xử lý hình sự khi nào?

(Dân trí) - Theo luật sư, người sử dụng trái phép chất ma túy sẽ bị xử lý hình sự nếu thuộc 4 trường hợp theo luật định. Ngoài ra, cần làm rõ dấu hiệu của các hành vi khác có thể có liên quan tới vụ án.

Như đã đưa tin, công an TPHCM mới đây đã triệt phá một đường dây mua bán, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, trong đó nhà thiết kế Nguyễn Công Trí là một trong những người liên quan. 

Theo công an, ngày 12/6, cơ quan chức năng kiểm tra hành chính căn nhà trên đường Lạc Long Quân (phường Tân Hòa, TPHCM), bắt quả tang Nguyễn Quốc Trung (34 tuổi) có hành vi tàng trữ, mua bán trái phép chất ma túy. Mở rộng điều tra, công an phát hiện thêm 4 đối tượng liên quan khác. 

Tới ngày 23/6, công an tiếp tục bắt quả tang Trần Phú Long (36 tuổi) và Nguyễn Công Trí sử dụng trái phép chất ma túy tại nhà riêng ở phường Tân Hưng, TPHCM. Kiểm tra nơi ở của ông Trí và Long, nhà chức trách phát hiện nhiều đồ vật dùng để sử dụng ma túy như đĩa sứ, tờ tiền cuộn tròn, thẻ nhựa. Công an TPHCM đang hoàn tất các thủ tục, hồ sơ để xử lý theo quy định của pháp luật.

Theo quy định mới nhất, hành vi sử dụng trái phép chất ma túy có thể bị xử lý ra sao? Khi nào người vi phạm có thể bị xử lý hình sự là thắc mắc của nhiều độc giả Dân trí.

Giải đáp băn khoăn của bạn đọc, Luật sư Trần Hoàng Linh (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết trước đây, sử dụng trái phép chất ma túy là hành vi vi phạm hành chính và người sử dụng chỉ bị xử phạt, đồng thời áp dụng các biện pháp cải tạo theo quy định. Tuy nhiên, từ ngày 1/7/2025, khi Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự 2015 có hiệu lực, hành vi này đã được xếp vào nhóm tội phạm và có thể bị xử lý hình sự. 

Cụ thể, theo khoản 20 Điều 1 Luật này bổ sung Điều 256a vào Điều 256 Bộ luật Hình sự 2015, người có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy có thể bị xử lý hình sự nếu thuộc các trường hợp sau: 

Thứ nhất, đang trong thời hạn cai nghiện ma túy hoặc điều trị nghiện các chất ma túy bằng thuốc thay thế;

Thứ hai, đang trong thời hạn quản lý sau cai nghiện ma túy;

Thứ ba, đang trong thời hạn 2 năm kể từ ngày hết thời hạn quản lý sau cai nghiện ma túy và trong thời hạn quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy theo quy định;

Thứ tư, đang trong thời hạn 2 năm kể từ khi tự ý chấm dứt cai nghiện ma túy tự nguyện hoặc điều trị nghiện các chất ma túy bằng thuốc thay thế.

Nếu thuộc các trường hợp trên, người vi phạm có thể bị xử lý hình sự với mức phạt là phạt tù 2-3 năm. Trường hợp tái phạm, mức phạt có thể áp dụng là 3-5 năm tù. 

Ngoài ra, nếu không thuộc các trường hợp trên, người vi phạm sẽ không bị xử lý hình sự mà chỉ bị xử phạt hành chính. Cụ thể, theo khoản 1 Điều 23 Nghị định số 144/2021/NĐ-CP của Chính phủ, người sử dụng trái phép chất ma túy có thể bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền 1-2 triệu đồng. 

"Như vậy, hành vi sử dụng trái phép chất ma túy chỉ có thể bị xử lý nếu thuộc các trường hợp theo quy định pháp luật. Tuy nhiên, trong quá trình điều tra mở rộng vụ án, cơ quan điều tra sẽ làm rõ dấu hiệu các hành vi khác có thể có mối liên hệ với hành vi sử dụng như Tàng trữ, Mua bán, Vận chuyển hay Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy... Nếu có dấu hiệu của các hành vi trên, người sử dụng vẫn có thể bị xử lý hình sự về các tội danh khác tương ứng", luật sư bình luận.