Từ vụ Độ Mixi, Shisha bị cấm thế nào tại Việt Nam?

Ngày 4/9, mạng xã hội lan truyền clip streamer Độ Mixi hút shisha trong quán bar. Điều này gây chú ý và bức xúc vì từ 1/1/2025, shisha đã chính thức bị cấm tại Việt Nam.

Trước áp lực dư luận, streamer thừa nhận mình trong đoạn video, cho biết không biết quy định cấm và gửi lời xin lỗi. Sự việc làm dấy lên tranh luận về quy định quản lý cũng như mức xử lý hành vi sử dụng shisha.

Quy định cấm Shisha tại Việt Nam ra sao?

Theo Công văn 2483/BYT-KCB năm 2021, ngoài các sản phẩm thuốc lá truyền thống như điếu, xì gà, thuốc lào, thị trường Việt Nam những năm gần đây xuất hiện thêm nhiều sản phẩm mới. Trong đó, shisha cùng thuốc lá điện tử (ENDS) và thuốc lá nung nóng (HTPs) là những loại phổ biến nhất.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo shisha và các sản phẩm thuốc lá mới đều chứa nicotine là chất gây nghiện. Đặc biệt, trong quá trình sản xuất thuốc lá điện tử có tới 15.500 loại hương liệu, nhiều loại độc hại và chưa được đánh giá đầy đủ về nguy cơ với sức khỏe.

Hình ảnh được cho là streamer đình đám Độ Mixi hút shisha trong bar lan truyền khắp mạng xã hội.

Thực tế, CDC Mỹ ghi nhận đến tháng 2/2020 đã có 2.807 ca tổn thương phổi cấp liên quan thuốc lá điện tử, 68 ca tử vong tại 29 bang. Ngoài ra, loại sản phẩm này còn tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ thiết bị. WHO cũng khẳng định chưa có bằng chứng cho thấy thuốc lá điện tử hay shisha có thể hỗ trợ cai nghiện.

Trước những tác hại đó, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 173/2024/QH15, từ ngày 1/1/2025, Việt Nam cấm hoàn toàn việc sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, vận chuyển, chứa chấp và sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha cùng các loại khí, chất gây nghiện, gây hại cho sức khỏe con người.

Quốc hội nhấn mạnh lệnh cấm nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng, bảo đảm trật tự và an toàn xã hội. Chính phủ sẽ ban hành các quy định cụ thể để tổ chức thực hiện, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dân, đặc biệt là thanh thiếu niên, về tác hại của rượu, bia, thuốc lá và các sản phẩm thay thế như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng hay shisha.

Như vậy, shisha được xác định là sản phẩm gây nghiện, gây hại cho sức khỏe, và chính thức bị cấm tại Việt Nam từ năm 2025.

Hiện tại, nước ta chưa có quy định xử phạt riêng với hành vi sử dụng shisha. Tuy nhiên, nếu shisha chứa chất ma túy, người sử dụng có thể bị cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 1 đến 2 triệu đồng, theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP.

1 giờ hút shisha bằng 100 điếu thuốc lá

Nhiều người vẫn lầm tưởng hút shisha ít độc hại hơn thuốc lá. GS.TS Ngô Quý Châu, Chủ tịch Hội Hô hấp Việt Nam, cảnh báo đây là nhận thức sai lầm và đang khiến tình trạng sử dụng shisha ngày càng báo động. Ông cho biết thành phần khói shisha gần như giống thuốc lá điếu: nicotin, khí CO, nhựa thuốc lá và các chất gây ung thư.

Thậm chí, việc hút qua nước không làm giảm độc tố mà còn khiến cơ thể hấp thu nhiều hơn. Người hút dễ mắc ung thư phổi, miệng, vòm họng, thực quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) và các bệnh tim mạch.

Theo WHO và Hội Ung thư Mỹ, chỉ một giờ hút shisha, lượng khói hít vào tương đương 100 điếu thuốc lá, khoảng 0,15-1 lít khói. Ảnh: Freepik.

Theo WHO và Hội Ung thư Mỹ, chỉ một giờ hút shisha, lượng khói hít vào tương đương 100 điếu thuốc lá, khoảng 0,15-1 lít khói. Nghiên cứu năm 2010 cũng chỉ ra hút shisha làm tăng nguy cơ ung thư miệng gấp 4 lần, ung thư thực quản gấp 2,65 lần, ung thư phổi gấp 2,12 lần và nguy cơ xơ vữa động mạch nặng gấp 3 lần.

Không chỉ vậy, PGS.TS Nguyễn Huy Thắng, Trưởng khoa Bệnh lý mạch máu não, Bệnh viện Nhân dân 115 (TP.HCM), cảnh báo shisha có thể trực tiếp gây huyết khối và đột quỵ. Vào tháng 3, ông từng tiếp nhận nam thanh niên 22 tuổi ở Cà Mau bị xuất huyết não nguy kịch sau khi hút shisha thường xuyên.

Theo PGS Thắng, nicotin trong khói shisha làm tăng đông máu, trong khi CO làm giảm oxy trong máu, gây stress cho hệ tuần hoàn và thúc đẩy hình thành cục máu đông. Các kim loại nặng như chì, cadmium và hợp chất hữu cơ độc hại trong khói còn gây viêm, tổn thương nội mạc tĩnh mạch - môi trường lý tưởng để huyết khối phát triển.

"Một buổi hút shisha kéo dài 40-60 phút khiến người dùng hít lượng CO gấp 9 lần và nicotin gấp 1,7 lần so với một điếu thuốc lá. Đây là lý do nhiều ca đột quỵ, nhồi máu não ở người trẻ có liên quan đến thói quen hút shisha", PGS Thắng giải thích.

Trên thị trường, các loại bình shisha thường đi kèm phụ kiện được quảng cáo "giảm độc hại" như than hoạt tính, lưới lọc. Tuy nhiên, chưa có bằng chứng khoa học nào cho thấy chúng thực sự hiệu quả.