Trường đại học khát thí sinh

PGS.TS Đỗ Văn Dũng, cố vấn tập đoàn Đèo Cả băn khoăn khi mỗi lần phỏng vấn tuyển dụng nhân sự, ông dường như bất lực trước nhiều “kỹ sư” mới tốt nghiệp không có kỹ năng, khái niệm về công việc ứng tuyển.

Ông băn khoăn không rõ ở trường đã dạy gì mà chuyện phân biệt các loại phụ tùng, thiết bị trong các chi tiết máy đơn giản mà những kỹ sư, cử nhân ngồi trên ghế nhà trường 4-5 năm vẫn không làm được. Nhà trường đang dạy gì cho sinh viên? Hay sinh viên đang học gì tại nhà trường?

Những băn khoăn đó cứ trở đi trở lại qua mỗi lần ông có dịp tiếp xúc với các nhân sự ứng tuyển. Nhưng thực tế lại không khó trả lời. Cơ sở vật chất, đội ngũ nhà giáo trong các trường đại học thời gian gần đây từ công lập đến tư thục đều được đầu tư đáng kể.

Vẫn không ít trường “tranh tối tranh sáng nhập nhèm” cơ sở vật chất đi thuê, trang thiết bị dạy học đi mượn, giảng viên “đánh trống ghi tên”. Bộ GD&ĐT yêu cầu trường đại học phải thực hiện 3 công khai trên website chính thống, phải công khai đội ngũ giảng viên, cơ sở vật chất trong đề án tuyển sinh hàng năm.

Rất nhiều trường đã “quên” việc này. Trong đề án, họ thông tin tuyển sinh, không có một dòng nào về đội ngũ nhà giáo cũng như cơ sở vật chất. Trên website không có báo cáo 3 công khai, hoặc nếu có, chỉ là những file rỗng (không có dữ liệu). Họ đang lách luật hay đang coi thường quy định của cơ quan quản lý?

Không phải ngẫu nhiên xuất hiện những trường đại học “lay lắt”, tìm mọi cách bám trụ lại các thành phố lớn để “lấy thương hiệu” tuyển sinh. Nồi cơm của các trường là thí sinh, không tuyển sinh đủ chỉ tiêu, nồi cơm vơi đi phần nào, sự hoạt động của nhà trường khó khăn phần đó.

Chỉ tiêu của trường đại học không ngừng phình to trong thời gian qua, còn số lượng thí sinh xét tuyển cơ bản giữ ổn định, có tăng không đáng kể. Với 1,1 triệu thí sinh tốt nghiệp năm nay, có tới trên 800 nghìn thí sinh xét tuyển đại học, chỉ còn khoảng hơn 200 nghìn thí sinh “lọt sàng” cho các trường cao đẳng, trung cấp nghề “vợt”.

Hàng năm, số lượng chỉ tiêu tuyển sinh đại học thường chiếm trên 80% thí sinh đăng ký xét tuyển. Với sự chênh lệch không lớn giữa cung và cầu, những trường đại học tốp giữa, tốp dưới gần như không còn thí sinh sau khi lọc ảo.

Trường đại học “khát thí sinh”, nghịch lý này đã xảy ra vài năm trở lại đây, có lẽ nhiều phụ huynh, thí sinh cũng không cảm thấy hãnh diện tự hào khi nhận giấy báo trúng tuyển “bay như chuồn chuồn” về nhà.

Tờ giấy báo trúng tuyển đại học chưa có khi nào nhẹ đến thế, còn chất lượng nguồn nhân lực đi về đâu, chưa bao giờ câu hỏi lại nặng đến vậy đối với các cơ quan quản lý.

Cánh cửa đại học, có khi nào người ngoài muốn vào, người trong muốn ra 4 năm học, hành trang tri thức không có gì, cái nhận được là vừa mất tuổi thanh xuân, vừa mang lại gánh nặng tài chính cho gia đình?