Trung Quốc tăng mạnh dự trữ vàng

Giới chuyên gia nhận định lượng vàng Trung Quốc nắm giữ có thể cao hơn nhiều so với công bố chính thức, trong bối cảnh các ngân hàng trung ương đều tìm cách đa dạng hóa dự trữ.

Theo công bố từ Ngân hàng Trung ương Trung Quốc, lượng vàng mua vào của nước này trong năm 2025 ở mức vừa phải, 25 tấn, với 1,9 tấn trong tháng 8, 1,9 tấn trong tháng 7 và 2,2 tấn trong tháng 6.

Tuy nhiên, giới phân tích từ Société Générale ước tính dựa trên dữ liệu thương mại, tổng lượng vàng mua vào của Trung Quốc có thể đạt tới 250 tấn trong năm 2025. Con số này tương đương hơn 1/3 tổng nhu cầu của các ngân hàng trung ương trên toàn cầu.

Financial Times nhận định chiến lược mua vàng trong thầm lặng phản ánh những thách thức ngày càng tăng với các chuyên gia, khi họ phải vật lộn dự đoán xu hướng giá vàng trong một thị trường bị chi phối bởi hoạt động mua bán của các ngân hàng trung ương.

Khó truy vết

“Trung Quốc mua vàng như một phần chiến lược phi USD. Không giống dầu mỏ theo dõi được bằng vệ tinh, không có cách nào biết được vàng đi về đâu và chảy vào túi của ai”, Jeff Currie - Giám đốc chiến lược tại Carlyle - cho biết.

Các chuyên gia đang chuyển sang nguồn dữ liệu thay thế để đánh giá nhu cầu về vàng. Ví dụ, các đơn đặt hàng thỏi vàng 400oz mới đúc có số seri liên tiếp, thường được tinh luyện ở Thụy Sĩ hoặc Nam Phi, vận chuyển qua London và bay tới Trung Quốc.

Trong khi đó, Bruce Ikemizu - Giám đốc Hiệp hội Thị trường vàng thỏi Nhật Bản - tin rằng dự trữ vàng hiện tại của Trung Quốc là gần 5.000 tấn, gấp đôi mức công bố.

Các ngân hàng trung ương trên toàn cầu mua lượng lớn vàng thỏi trong những năm gần đây, thúc đẩy đà tăng giá. Dữ liệu của Hội đồng Vàng Thế giới cho thấy trong thập niên qua, tỷ trọng dự trữ toàn cầu bên ngoài Mỹ đã tăng từ 10% lên 26%, biến vàng trở thành tài sản dự trữ lớn thứ 2 sau đồng USD.

Tuy nhiên, ngày càng ít giao dịch báo cáo tự nguyện cho Tổ chức Tiền tệ Thế giới (IMF).

Giới phân tích cho biết Trung Quốc có khả năng nắm giữ lượng vàng cao gấp 10 lần số liệu chính thức. Ảnh: Reuters.

Ước tính của WFGC dựa trên dữ liệu của Mentals Focus cho thấy trong quý gần đây nhất, chỉ khoảng 1/3 lượng mua chính thức được công khai, giảm so với mức 90% của 4 năm trước.

Các ngân hàng trung ương mua vàng kín đáo vì muốn tránh dẫn đầu thị trường, hoặc vì chính trị. Một số bên lo ngại việc mua vàng thỏi công khai, thường là biện pháp phòng ngừa rủi ro so với đồng USD, có thể làm xấu đi mối quan hệ với chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Ngoài ra, bên bán cũng có thể không muốn giá cả biến động. Năm 1999, việc cựu Thủ tướng Gordon Brown tuyên bố ý định bán một nửa lượng vàng dự trữ của Ngân hàng Anh đã góp phần đẩy giá xuống thấp hơn nữa. Khi đó, giá vàng bán ra trung bình 275 USD/ounce, bằng khoảng 1/15 giá hiện nay.Michael Haigh - nhà phân tích tại Société Générale - cho biết chiến lược mua bán trong âm thầm khiến thị trường vàng độc đáo và phức tạp hơn so với các mặt hàng như dầu mỏ, với OPEC đóng vai trò điều tiết sản lượng. Khối lượng vàng ra vào các ngân hàng trung ương có tác động rất lớn. Đoán "mò"Trung Quốc là nhà sản xuất và tiêu thụ vàng lớn nhất thế giới, nhưng cũng là một trong những quốc gia kín đáo nhất, khiến giới phân tích phải vạch số liệu dựa trên dữ liệu nhập khẩu và phỏng đoán. Chương trình mua vàng chính thức được điều tiết và quản lý bởi Cục Quản lý Ngoại hối Nhà nước (SAFE), một bộ phận của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc. Vàng thường được dự trữ tại Bắc Kinh hoặc Thượng Hải. Một cựu quan chức cho biết SAFE thường đặt mục tiêu mua vàng trong một năm hoặc 5 năm, và lượng vàng nắm giữ hiện tại còn thấp hơn nhiều so với mục tiêu. Vàng được xem là kênh trú ẩn an toàn. Ảnh: Reuters. SAFE không phải bên duy nhất được quyền mua vàng. Việc mua vàng tại Trung Quốc còn có sự góp mặt của quỹ đầu tư quốc gia Trung Quốc (CIC) và quân đội, những đơn vị không có nghĩa vụ công bố lượng vàng nắm giữ.Một thước đo cho hoạt động mua vàng chính thức của Bắc Kinh là xem xét lượng vàng xuất khẩu của Anh sang Trung Quốc, bởi vì vàng thỏi lớn - mặt hàng được các ngân hàng trung ương ưa chuộng - chủ yếu giao dịch ở London. Bằng cách này, Société Générale ước tính SAFE nhập khoảng 250 tấn vàng trong năm 2025.Ngoài ra, giới phân tích có thể tính toán chênh lệch giữa nhập khẩu ròng và sản lượng nội địa, cũng như sự thay đổi về lượng vàng do các ngân hàng thương mại nắm giữ hoặc người tiêu dùng mua vào. Với phương pháp này, Plenum Research cho rằng lượng mua vào trên thực tế là 1.351 tấn vào năm 2023 và 1.382 tấn vào năm 2022. Con số này gấp 6 lần lượng vàng Trung Quốc công khai mua trong cùng thời kỳ.Tình hình còn phức tạp hơn nữa khi Trung Quốc là quốc gia khai thác vàng lớn nhất thế giới, chiếm 10% sản lượng toàn cầu vào năm 2025. Điều này đồng nghĩa Bắc Kinh có thể mua vàng thỏi trong nước để dự trữ.Không chỉ tích cực dự trữ vàng, Trung Quốc cũng đang mời gọi các quốc gia đang phát triển lưu trữ vàng trong nước. Theo một nguồn tin, Campuchia gần đây đồng ý gửi số vàng mới mua bằng đồng NDT vào kho vàng của Sàn giao dịch Vàng Thượng Hải tại Thâm Quyến. Nhiều nhà phân tích cho biết họ không thể dự đoán chính xác quy mô của thỏa thuận.