Tránh bị 'bắt cóc online', sinh viên cần làm theo nguyên tắc '3 không - 3 có'

Thủ đoạn “bắt cóc online” đang gây hoang mang dư luận, trong đó nạn nhân chủ yếu là giới trẻ, đặc biệt là tân sinh viên.

Các vụ sinh viên bị lừa "bắt cóc online", gia đình bị tống tiền thường được đối tượng lừa đảo dùng thủ đoạn thao túng tâm lý.

Sinh viên bị bắt cóc ngay trong cuộc gọi video

Mới đây trên nền tảng mạng xã hội Threads, tài khoản Đ.H.A. kể bố bạn, tài xế GrabCar tại Hải Phòng, trong một chuyến xe, đã kịp thời giúp một nữ sinh viên năm 2 tránh khỏi một vụ "bắt cóc online" tinh vi.

Cô sinh viên này đặt xe đến một khách sạn trong thành phố. Khi bố của A. tới nơi, bạn sinh viên lên xe mà không nói lời nào, chỉ chăm chú vào điện thoại như đang trong một cuộc họp trực tuyến. Một lúc sau, bạn lặng lẽ đưa cho bố của A. một mảnh giấy: “Chú ơi cháu không nói được. Cháu đang bị khống chế. Chú đi chậm hộ cháu”.

Ban đầu, bố của A. tưởng cô gái bị lừa bóc lột sức lao động. Khi hỏi thêm, cô tiếp tục viết: “Cháu đang trong cuộc họp”, rồi chỉ vào điện thoại. Lúc này, bố của A. mới để ý thấy bạn sinh viên đang video call một chiều, chỉ bên bạn đó bật camera. Vài giây sau, cuộc gọi bị ngắt, ba của A. khuyên bạn sinh viên tắt luôn điện thoại để nói chuyện.

Hóa ra, bạn sinh viên đã bị một nhóm đối tượng gọi điện đến, nắm rõ thông tin cá nhân của bạn và gia đình. Chúng đe dọa bạn, yêu cầu không được nói chuyện với ai, phải bắt xe đến khách sạn và gọi video để bị giám sát liên tục. Bạn sinh viên không dám liên lạc với bố mẹ hay bạn bè vì sợ hãi.

Sau khi nghe hết câu chuyện, bố của A. chủ động gọi lại số máy vừa gọi video. Nhưng khi anh cầm máy và nói: “Mày là ai? Cháu nó làm sao mà phải đến khách sạn đợi?”, bên kia lập tức tắt máy và biến mất.

Bố của A. sau đó đã trấn an cô gái, giải thích kỹ càng và đưa cô về nhà an toàn.

Tương tự, bạn N.H. cho biết người quen của bạn suýt trở thành nạn nhân với thủ đoạn này. Ban đầu, đối tượng đưa cho họ một gói hàng nhờ giao. Ngay sau đó, nạn nhân nhận được cuộc gọi từ những kẻ tự xưng là công an, cáo buộc gói hàng trên liên quan đến ma túy.

Chúng tiếp tục hù dọa người giao hàng khai nhận chính nạn nhân là “người mua”, rồi ép buộc nạn nhân di chuyển lòng vòng nhiều địa điểm để gây hoang mang.

May mắn, trong lúc đang ngồi trên xe, nạn nhân chia sẻ sự việc với tài xế. Người tài xế lập tức cảnh báo đó là lừa đảo, "bắt cóc online", đồng thời chở thẳng nạn nhân về nhà.

Nguyên tắc “3 không - 3 có”

Bí thư Đoàn thanh niên Phòng Cảnh sát hình sự, đại úy Huỳnh Đỗ Tấn Thịnh (Công an TP.HCM) cho biết trên thế giới hiện ghi nhận hơn 300 thủ đoạn lừa đảo trực tuyến. Tại Việt Nam, thống kê của Bộ Công an cho thấy có 24 thủ đoạn phổ biến, trong đó nổi bật nhất là mạo danh.

Đại úy Thịnh cho biết với sinh viên, các chiêu trò lừa đảo thường là việc làm, thuê trọ hay học bổng và nguy hiểm nhất hiện nay là “bắt cóc online”. Riêng TP.HCM đã ghi nhận 28 vụ, trong đó Phòng Cảnh sát hình sự trực tiếp giải cứu hơn 10 trường hợp.

Kẻ lừa đảo thường giả danh cơ quan nhà nước, ngân hàng, thậm chí mạo danh cả công an để đe dọa, thao túng tâm lý nạn nhân. Thủ đoạn phổ biến của loại tội phạm “bắt cóc online” là đánh vào tâm lý nạn nhân.

Trong đó, dễ bị thao túng nhất là tân sinh viên, bởi thiếu sự đề phòng, dễ bị cuốn theo lời dụ dỗ hoặc hướng dẫn của người lạ, dẫn đến việc vô tình làm theo các yêu cầu mà không ý thức được rủi ro.

Theo đại úy Tấn Thịnh, kẻ lừa đảo mạo danh lực lượng công an, gọi điện video call cho sinh viên. Chúng cáo buộc sinh viên liên quan đến hoạt động phạm pháp.

"Trong tình trạng hoảng loạn, sinh viên dễ bị thao túng tâm lý. Chúng buộc nạn nhân phải đến khách sạn “tự nhốt”, hoặc địa điểm theo hướng dẫn. Tại đây, sinh viên tiếp tục bị điều khiển và làm theo các yêu cầu của chúng", đại úy Thịnh nói.

Sau khi có được hình ảnh, video call của sinh viên, nhóm lừa đảo liên hệ trực tiếp với phụ huynh như gửi hình ảnh, video gây tâm lý cho phụ huynh.

Trong tâm trạng hoang mang và lo lắng cho con, phụ huynh dễ dàng tin tưởng. Chúng liên tục gây sức ép, yêu cầu làm theo mọi chỉ dẫn, từ đó buộc phụ huynh chuyển tiền cho chúng nhằm “chuộc con”.

Đại úy Tấn Thịnh lưu ý để tự bảo vệ trước tội phạm công nghệ cao, mọi người cần ghi nhớ nguyên tắc “3 không - 3 có”: không vội tin, không vội làm theo, không tiết lộ thông tin cá nhân; có kiểm tra, có cảnh giác, có bảo mật.

Đặc biệt, cơ quan công an không mời, triệu tập và yêu cầu chuyển tiền qua điện thoại.

Anh Thịnh nhấn mạnh tuyệt đối không hoảng loạn khi nhận được các cuộc gọi tự xưng công an hay viện kiểm sát. “Công an cũng là từ nhân dân mà ra, không ai làm việc bằng cách hù dọa để thao túng tâm lý. Mọi người cần tỉnh táo, không nghe và làm theo những yêu cầu vô lý từ đối tượng lừa đảo”, đại úy Thịnh khuyến cáo.