TP.HCM: Phường Đông Hòa có ngôi chùa cổ 413 năm tuổi nằm chót vót trên đỉnh núi

Phường Đông Hòa (TP.HCM) được thành lập từ việc sáp nhập các phường Đông Hòa, Bình Thắng, Bình An (thành phố Dĩ An, tỉnh Bình Dương cũ) nằm cạnh sông Đồng Nai, nơi có ngôi chùa cổ hơn 413 năm tuổi, tọa lạc trên đỉnh núi cao 82 m.

Núi Châu Thới  (trước đây thuộc phường Bình An, nay là phường Đông Hòa, TP.HCM) là một quần thể danh thắng cấp quốc gia được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch) xếp hạng từ năm 1989.

Trên đỉnh Núi Châu Thới có Châu Thới Sơn Tự (còn gọi là chùa Châu Thới) được xây dựng từ năm 1612 là một trong những ngôi chùa lâu đời nhất ở TP.HCM hiện nay (chùa Huê Nghiêm xây dựng năm 1721; chùa Giác Lâm, 1744…).

Ngoài chùa, phường Đông Hòa còn có làng đại học

Theo thông tin lưu trữ tại chùa Châu Thới, lịch sử của chùa Châu Thới được thiền sư Khánh Long xây dựng từ năm 1612, ban đầu là một am nhỏ. Trải qua năm tháng và nhiều cuộc chiến tranh, chùa Châu Thới đã được trùng tu nhiều lần từ các năm 1930, 1971, 1993…

Chùa Châu Thới hiện nay còn là nơi lưu giữ nhiều cổ vật có giá trị văn hóa lịch sử như: tượng Phật bằng gỗ trên 300 năm, tượng Bồ tát Quán thế âm bằng gỗ mít trên 100 năm… và các công trình mang tính lịch sử như Chánh điện, nhà Tổ, điện Thiên Thủ Thiên Nhãn, miếu Linh Sơn Thánh Mẫu, điện thờ Diêu Trì Kim Mẫu…

Từ năm 1996, chùa Châu Thới được đúc thêm 7 tượng Phật bằng đồng, xây dựng một bảo tháp gồm nhiều tầng lầu cao 24 m. Đến năm 2002, bên phải ngôi chùa xây dựng công trình 2 tầng và bên trên sân thượng có xây bảo tháp thờ tượng Bồ tát Quán thế âm bằng đồng cao 3 m, nặng 3 tấn.

Với địa thế nằm ở vùng đồng bằng rộng lớn cạnh sông Đồng Nai, quan sát được 3 tỉnh Đông Nam bộ trước đây là Bình Dương, Đồng Nai và TP.HCM, núi và chùa Châu Thới từng là nơi hoạt động của các vị thiền sư, chí sĩ yêu nước, các nhà hoạt động cách mạng.

Tuy nhiên, từ thời Pháp đến thời Mỹ, Ngụy, núi Châu Thới và các khu vực lân cận bị xâm hại nghiêm trọng bởi quá trình khai thác đá làm vật liệu xây dựng, để lại những hồ nước sâu, rộng và một mảng khuyết ở dưới chân núi. Đến năm 2015, các hoạt động khai thác đá ở các mỏ đá quanh khu vực này đã bị dừng hoạt động.

Phường Đông Hòa hiện có tốc độ đô thị hóa cao, với diện tích 21,8 ki lô mét vuông, dân số 132.056 người; đồng thời cũng là phường có nhiều tuyến giao thông huyết mạch của cả khu vực đi qua như: quốc lộ 1, quốc lộ 1K, tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên, đường Vành đai 3 TP.HCM…

Phường Đông Hòa không có lợi thế về phát triển công nghiệp và cũng không có các khu công nghiệp lớn, tập trung; dân cư sinh sống chủ yếu phát triển thương mại, dịch vụ, logistics… Hiện phường Đông Hòa cũng là nơi có phần lớn diện tích của làng Đại học Quốc gia TP.HCM đóng trên địa bàn.