TP.HCM - Hành trình hiện thực hóa giấc mơ đô thị sáng tạo toàn cầu

Không chỉ là cái nôi của những kỳ lân công nghệ như MoMo hay VNG, TP.HCM đang muốn đi xa hơn: biến chính mình thành một 'startup khổng lồ', một đô thị biết đổi mới từ bên trong, nơi sáng tạo không chỉ là khẩu hiệu, mà là động lực phát triển thật sự.

Giữa nhịp sống vội vã của thành phố năng động nhất cả nước, mỗi ngày có hàng trăm ý tưởng khởi nghiệp được ấp ủ, hàng chục dự án mới hình thành. Khát vọng vươn ra thế giới chưa bao giờ rõ nét như lúc này: TP.HCM đặt mục tiêu đến năm 2030 lọt vào top 100 hệ sinh thái khởi nghiệp năng động nhất toàn cầu.

Theo Báo cáo Hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu 2025 của StartupBlink, TP.HCM đã vươn lên vị trí 110 – cao nhất từ trước đến nay, với giá trị hệ sinh thái ước tính khoảng 7,4 tỉ USD, đứng đầu Việt Nam và xếp thứ 5 khu vực Đông Nam Á.

Ba kỳ lân công nghệ tiêu biểu của Việt Nam là MoMo, VNG và VNPay đều sinh ra từ đây, góp phần khẳng định vị thế của thành phố như một “lò ấp” ý tưởng.

Ngồi trong văn phòng của MoMo – nơi từng là một nhóm nhỏ khởi nghiệp gần hai thập kỷ trước – ông Nguyễn Bá Diệp vẫn nhớ như in những ngày đầu đầy bỡ ngỡ. "Thời điểm đó, khái niệm ‘startup công nghệ’ rất xa lạ. Chúng tôi nói về ví điện tử, thanh toán không tiền mặt, nhưng người ta chưa hình dung ra nó là gì. Ở TP.HCM, mọi người sẵn sàng thử, sẵn sàng lắng nghe. Họ thương những người làm khởi nghiệp như chúng tôi", ông Diệp kể.

Hơn ai hết, ông Diệp hiểu rằng thách thức lớn nhất của startup không nằm ở ý tưởng, mà ở hành lang để ý tưởng được phép thử và được bảo vệ khi thử. Ở một đô thị mà sáng tạo có thể nảy ra từ một quán cà phê hay căn phòng trọ, điều startup cần nhất không chỉ là vốn, mà là một cơ chế đủ linh hoạt để cho phép họ được thử nghiệm và được thất bại.

Để khơi thông dòng chảy sáng tạo, TP.HCM đã bắt đầu thay đổi. Chính quyền xác định đổi mới sáng tạo là một trong ba đột phá chiến lược, với Trung tâm Đổi mới sáng tạo TP.HCM đóng vai trò cầu nối giữa nhà đầu tư, doanh nghiệp và giới nghiên cứu. Thành phố cũng triển khai "sandbox" cho fintech và trí tuệ nhân tạo, lập quỹ hỗ trợ startup giai đoạn đầu.

Thử thách hôm nay không còn là xây thêm những tòa nhà cao, mà là xây dựng một văn hóa tin vào sáng tạo – nơi mỗi công dân được phép nghĩ khác, làm khác, và được hỗ trợ để làm tốt hơn. Bởi khởi nghiệp, suy cho cùng, không chỉ là hành trình của doanh nghiệp đi tìm mô hình mới, mà là hành trình của một đô thị đi tìm bản sắc phát triển của chính mình.