Tôi từ chối túi nylon và xe máy chạy xăng

Mỗi sáng, khi ngồi lên chiếc xe máy quen thuộc, tôi đều tự nhủ: "Chỉ cần 20 phút, là tới chỗ làm." Nhưng rồi, chỉ sau vài cái vặn tay ga, thứ ám ảnh lại hiện về – không phải là tiếng còi xe, không phải là dòng người chen lấn trên đường, mà là mùi xăng cháy khét lẹt và làn khói mỏng mờ sau lưng tôi. Chiếc xe máy tôi đang dùng không phải đời cũ. Nó vẫn hoạt động tốt, máy nổ êm, bền bỉ. Nhưng nó chạy bằng xăng và điều đó dần trở thành một nỗi day dứt kỳ lạ trong những năm gần đây.

Tôi sinh ra và lớn lên ở một thành phố lớn, nơi mà xe máy gần như là huyết mạch của giao thông đô thị. Chúng tôi dùng xe máy để đi học, đi làm, đi chơi, đi chợ. Không ít người coi nó như một phần mở rộng của bản thân. Nó tiện lợi, cơ động, linh hoạt giữa những con hẻm nhỏ hay những tuyến đường kẹt xe kéo dài hàng cây số.

Nhưng đến một ngày, sau khi xem một đoạn clip ngắn về chất lượng không khí ở Hà Nội và TP HCM, tôi bắt đầu thấy sự "tiện lợi" ấy có cái giá quá đắt. Tôi nhớ rõ hình ảnh ấy: một thiết bị đo chỉ số bụi mịn PM2.5 đỏ rực, hiện con số cao gấp 5-6 lần ngưỡng an toàn của WHO. Trong khi đó, hình ảnh đường phố tràn ngập xe máy nhả khói hiện lên như một minh chứng sống cho sự góp phần vào bầu không khí ô nhiễm đó.

Và tôi, ngồi trên chiếc xe máy xăng của mình, cũng đang góp một phần trong cái vũng khói ấy. Cảm giác ám ảnh ấy không chỉ đến từ khói xe. Nó đến cả từ những thói quen nhỏ nhất. Tôi bắt đầu thấy khó chịu mỗi lần ghé trạm xăng. Mùi xăng sống bốc lên, bám vào quần áo, vào khẩu trang. Người ta đứng xếp hàng, mặt vô cảm, nhưng tôi bắt đầu tự hỏi: "Tại sao chúng ta vẫn cứ phải phụ thuộc vào thứ nhiên liệu bẩn này?".

>> 'Đã đến lúc người Việt dừng đánh cược mạng sống trên xe máy'

Chiếc xe của tôi chạy trung bình khoảng 45-50 km mỗi lít xăng, đó là một con số không tệ. Nhưng với mức giá xăng dao động quanh mức 25.000 - 30.000 đồng mỗi lít, tôi tiêu tốn không ít cho một tháng di chuyển. Và tôi bắt đầu tính toán: nếu chuyển sang xe điện, liệu có rẻ hơn? Có sạch hơn? Có bớt cảm giác "có lỗi" hơn?

Khoảng một năm trở lại đây, tôi thấy xe máy điện xuất hiện ngày một nhiều hơn. Ban đầu chỉ là vài chiếc chạy vù vù không tiếng động, sau là hàng loạt mẫu xe nhỏ gọn, đẹp mắt khác. Bạn bè tôi bắt đầu chuyển dần sang dùng xe điện, đặc biệt là những người sống trong chung cư, có sẵn chỗ sạc điện. Lúc đầu, tôi còn cười thầm: "Chắc pin yếu lắm". Nhưng rồi các bạn tôi bắt đầu chia sẻ nhiều hơn: sạc nhanh, chi phí thấp, bảo trì ít, không phải đổ xăng, không xả khói, và đặc biệt "bớt cảm giác tội lỗi với môi trường".

Còn tôi, vẫn ngồi trên chiếc xe máy xăng, vẫn rú ga mỗi sáng, vẫn để lại phía sau một vệt khí độc mà mắt thường khó nhìn thấy. Tôi bắt đầu cảm thấy mình lạc hậu. Không chỉ về mặt công nghệ, mà cả về nhận thức. Một phần trong tôi cố gắng biện minh: "Xe điện đắt hơn, pin còn nhiều rủi ro, chưa có trạm sạc nhiều...". Nhưng thật ra, tôi đang tìm lý do để chần chừ. Bởi vì thay đổi không bao giờ dễ dàng, dù bạn biết điều đó là đúng.

Việc tôi chạy xe máy bằng xăng không chỉ là nguy hiểm đối với môi trường mà còn là mối đe dọa nghiêm trọng đối với tâm lý. Bởi lẽ thứ ám ảnh nhất không phải là mùi xăng, không phải là tiếng động cơ ồn ào, mà là cảm giác mình đang sống ngược với giá trị mình tin. Tôi nói về sống xanh, tôi chọn ống hút tre, tôi từ chối túi nilon trong siêu thị... nhưng tôi lại ngồi trên một cỗ máy đốt nhiên liệu hóa thạch mỗi ngày.

Tôi biết mỗi lít xăng tôi tiêu thụ sẽ giải phóng khoảng 2,3 kg khí CO2 vào khí quyển, góp phần vào hiệu ứng nhà kính. Nhưng tôi vẫn tiêu thụ nó hàng chục lít mỗi tháng. Tôi biết không phải ai cũng có điều kiện chuyển ngay sang xe điện. Cũng không phải chiếc xe xăng nào cũng là "kẻ thù của trái đất". Nhưng có lẽ đã đến lúc chúng ta nghiêm túc nhìn nhận lại thói quen di chuyển cá nhân: có thể là chọn xe buýt nếu tuyến đường thuận lợi; có thể là đi bộ hoặc xe đạp cho những quãng ngắn; có thể là chuyển sang xe điện khi đủ điều kiện...

Sau nhiều tháng trăn trở, tôi vừa quyết định đặt mua trước một chiếc xe máy điện. Không phải để chạy theo trào lưu, mà là để chạy theo chính lương tâm mình. Và có lẽ, ngày tôi chính thức từ biệt chiếc xe máy xăng cũ kỹ này sẽ là ngày nỗi ám ảnh mùi xăng mỗi sáng được giải thoát.

Linh Giang