Tối nay, siêu trăng lớn và sáng nhất 2025 xuất hiện trên bầu trời Việt Nam

Tối nay 5.11, siêu trăng lớn nhất 2025 xuất hiện trên bầu trời khắp thế giới, bao gồm Việt Nam. Lần siêu trăng này có gì đặc biệt?

Theo Hội Thiên văn Hà Nội (HAS), đêm nay 5.11, siêu trăng thứ hai của năm là siêu trăng hải ly sẽ mọc lên trên bầu trời khắp thế giới. Đây sẽ là trăng tròn lớn và sáng nhất năm 2025 với kích thước lớn hơn tới 7% và sáng hơn khoảng 15% so với những lần trăng tròn thông thường.

Mặt trăng sẽ đạt pha đầy đủ vào đúng thời điểm cận địa, tức là khi vệ tinh này ở gần trái đất nhất trên quỹ đạo. Khi ấy, mặt trăng sẽ ở gần hơn khoảng 27.000 km so với trung bình, khiến nó trông lớn hơn tới 14% và sáng hơn khoảng 30% so với khi ở vị trí viễn địa.

Trăng tròn tối nay sẽ hiện diện trọn vẹn suốt cả đêm, từ khi trời vừa lặn cho đến khi mặt trời mọc. Do được mặt trời chiếu sáng trực tiếp ở phía đối diện, trăng tròn rất sáng và dễ quan sát bằng mắt thường, kể cả trong điều kiện có một chút mây mù.

Tuy nhiên, cũng chính vì ánh sáng quá rực rỡ này, trăng tròn thường làm lu mờ các thiên thể mờ như tinh vân hay thiên hà, khiến thời điểm này không lý tưởng cho việc quan sát chúng. Lần trăng tròn này được các bộ lạc bản địa đầu tiên ở Mỹ gọi là trăng hải ly, vì đây là thời điểm đặt bẫy hải ly trước khi các đầm lầy và sông suối bị đóng băng.

Siêu trăng là gì?

Theo các nhà nghiên cứu, siêu trăng xảy ra khi trăng tròn trùng với thời điểm mặt trăng ở điểm trên quỹ đạo của nó trong vòng 90% khoảng cách gần nhất với trái đất, được gọi là cận điểm.

Điều này làm cho mặt trăng trông sáng hơn và to hơn bình thường một chút, mặc dù sự khác biệt này khó có thể nhận thấy bằng mắt thường. Thuật ngữ "siêu trăng" áp dụng cho cả trăng tròn và trăng non xảy ra khi mặt trăng ở điểm gần trái đất nhất (điểm cận địa).

Tuy nhiên, vì trăng non không thể nhìn thấy từ trái đất, nên trọng tâm thường là siêu trăng tròn. Theo chuyên gia, năm 2025 có 3 siêu trăng liên tiếp vào tháng 10, tháng 11 và tháng 12.

"Thuật ngữ "siêu trăng" chỉ mới được sử dụng trong 40 năm trở lại đây, nhưng nó đã nhận được rất nhiều sự chú ý vào cuối năm 2016 khi 3 siêu trăng xảy ra liên tiếp. Siêu trăng của tháng 11.2016 cũng là siêu trăng gần nhất trong 69 năm, mặc dù một siêu trăng gần hơn sẽ xuất hiện vào năm 2030", Space.com thông tin.

Siêu trăng cần 2 yếu tố chính để xảy ra. Mặt trăng cần ở vị trí gần nhất, hay cận điểm, với trái đất trong quỹ đạo 27 ngày của nó. Mặt trăng cũng cần ở pha đầy đủ, xảy ra sau mỗi 29,5 ngày khi mặt trời chiếu sáng hoàn toàn mặt trăng. Siêu trăng chỉ xảy ra vài lần một năm vì quỹ đạo của mặt trăng thay đổi hướng trong khi trái đất quay quanh mặt trời. Đó là lý do tại sao bạn không thấy siêu trăng mỗi tháng.