Tòa Tối cao Mỹ chất vấn tính hợp pháp thuế toàn cầu của ông Trump

Tòa án Tối cao Mỹ ngày 5/11 mở phiên điều trần lịch sử xem xét chương trình thuế quan toàn cầu của ông Trump - chính sách có thể làm thay đổi cục diện kinh tế và chính trị Mỹ.

Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Florida (Mỹ), ngày 5/11. Ảnh: Reuters

Theo hãng tin AFP, phần lớn các thẩm phán Tối cao Pháp viện tỏ ra hoài nghi về cơ sở pháp lý của việc áp thuế hàng loạt, trong khi phe bảo thủ trong tòa lại chia rẽ về việc liệu tổng thống có thể sử dụng quyền khẩn cấp để điều chỉnh chính sách thương mại toàn cầu hay không.

Với 9 thẩm phán đang xem xét vụ việc, đây được xem là một trong những vụ kiện có tầm ảnh hưởng lớn nhất trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump - có thể củng cố hoặc phá vỡ hoàn toàn chương trình nghị sự kinh tế mà ông xây dựng.

Chính sách này áp thuế 10% với hầu hết đối tác thương mại và từ 11% đến 50% đối với hàng chục nền kinh tế khác. Quyết định của ông Trump, theo chuyên gia, khiến các hộ gia đình Mỹ phải chi thêm trung bình khoảng 1.700 USD trong năm nay do giá hàng hóa leo thang. Vì tác động trực tiếp đến đời sống người dân, hàng trăm người Mỹ đã tập trung bên ngoài trụ sở Tòa án Tối cao ở Washington để phản đối chính sách, trong khi bên trong, cuộc tranh luận pháp lý gay gắt kéo dài hơn hai tiếng rưỡi giữa đại diện chính quyền Trump và các thẩm phán.Tại tòa, các thẩm phán - cả bảo thủ lẫn tự do - đều chất vấn gay gắt luật sư John Sauer, người đại diện cho chính quyền Trump, về việc Tổng thống viện dẫn Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp (IEEPA) để biện minh cho việc áp thuế hàng loạt. Một người dân giơ tấm bảng phản đối thuế quan bên ngoài Tòa án tối cao Mỹ ở Washington, D.C vào ngày 5/11, khi tòa án xét xử vụ kiện về tính hợp pháp của các mức thuế quan của ông Trump. Ảnh: Reuters. Ông Trump từng tuyên bố thâm hụt thương mại kéo dài là “tình trạng khẩn cấp quốc gia”, dù Mỹ đã rơi vào tình trạng mất cân bằng thương mại liên tục từ năm 1975. Chánh án John Roberts nhấn mạnh rằng việc áp thuế “thực chất là đánh thuế công dân Mỹ” - điều vốn thuộc “quyền lực cốt lõi của Quốc hội”. Ông cũng đặt vấn đề liệu Quốc hội có cần phải trao thẩm quyền rõ ràng cho các chính sách có tác động kinh tế và chính trị sâu rộng như vậy hay không. “Đạo luật đó không hề nhắc tới từ ‘thuế quan’”, ông Roberts nói, hàm ý rằng ông Trump có thể đã mở rộng quá mức phạm vi của đạo luật để củng cố quyền lực hành pháp. Luật sư John Sauer lập luận rằng Tổng thống Trump có “quyền lực rộng rãi” để hành động trong lĩnh vực đối ngoại, đặc biệt khi lợi ích quốc gia bị đe dọa. “Tổng thống Trump xác định rằng tình trạng thâm hụt thương mại bùng nổ đã đưa nước Mỹ đến bờ vực một thảm họa kinh tế và an ninh quốc gia,” ông nói. Sauer cho rằng các mức thuế quan là biện pháp hợp pháp, giúp Mỹ tái đàm phán các hiệp định thương mại và giành lợi thế trong các cuộc đối thoại quốc tế. Ông cảnh báo rằng việc hủy bỏ chính sách này “sẽ khiến Mỹ dễ bị trả đũa thương mại khốc liệt và đánh mất vị thế kinh tế - an ninh”.Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent - người có mặt tại phiên tòa - bày tỏ hy vọng Tòa án Tối cao sẽ ủng hộ chính quyền Trump. Ông cho biết nếu tòa phán bất lợi, Nhà Trắng sẽ tận dụng các cơ sở pháp lý khác, trong đó có quy định cho phép áp thuế 15% trong 150 ngày để ứng phó mất cân bằng thương mại. “Chúng tôi tin rằng chính sách thuế quan này là công cụ thiết yếu để bảo vệ lợi ích quốc gia và củng cố sức mạnh kinh tế Mỹ,” ông Bessent nói, đồng thời khẳng định một số mức thuế khác mà ông Trump áp dụng dựa trên các đạo luật khác không thuộc phạm vi vụ kiện này. Hiện các mức thuế vẫn tiếp tục có hiệu lực cho đến khi Tòa án Tối cao ban hành phán quyết cuối cùng dự kiến có thể kéo dài nhiều tháng.Đọc để hiểu rõ hơn lịch sử nước MỹMục Thế giới giới thiệu cuốn sách "Lẽ thường" - cuốn sách của tác giả Thomas Paine được xuất bản lần đầu vào năm 1776 và đã có vai trò quan trọng trong thời kỳ lập quốc của Mỹ. Cho đến hôm nay, cuốn sách vẫn còn nguyên giá trị lịch sử đối với những ai quan tâm đến lịch sử nước Mỹ.