TikToker 'báo đời' ảo, trả giá thật

Trong tuần, việc Công an TP.HCM bắt khẩn cấp 2 chủ tài khoản TikToker "Minh báo đời yêu em" và "Thuận khùng báo đời" do đăng tải các video clip nhảm nhí, phản cảm... nhận được sự đồng tình của dư luận.

Chuyện "báo đời" từ ảo đến thật đã được nhắc đến nhiều lần nhưng chưa bao giờ cũ. Đây là một cú tát tỉnh người khi không ít người vẫn tưởng "mạng ảo vô thưởng vô phạt".

Khi ảo thành thật

Hai cá nhân trên bị bắt sau nhiều lần dàn dựng các clip phản cảm: úp bánh kem vào người đi đường, đội quần lót lên đầu, giả vờ "ngáo đá", nằm giữa đường khi xe dừng đèn đỏ... Những cảnh này không phải trò trẻ con mà là hành vi lấy "sốc" để kiếm tiền và gây mất trật tự công cộng. Cơ quan điều tra khẳng định có dấu hiệu dàn dựng, thuê người đóng vai để tăng kịch tính và thu lợi nhuận từ lượt xem, tiền được donate (người xem tặng trong các phiên live).

Nhìn chung, cái ảo của không gian mạng đã không còn là chuyện liên quan đến cái màn hình. Khi hành vi gây sốc được lặp lại ngoài đời, nó sinh ra hậu quả thật: ách tắc giao thông, xâm hại quyền riêng tư, bôi nhọ và gây hoang mang cho người bị hại và tiêu cực hóa không gian công cộng. Trước mắt, các hành vi trên được xác định có dấu hiệu "gây rối trật tự công cộng" theo quy định hiện hành.

Việc cơ quan công an vào cuộc mạnh mẽ là cần thiết để khẳng định: tự do biểu đạt (dân mạng hay gọi là làm content) không phải lá chắn cho hành vi phạm pháp. Mạng xã hội không phải phòng thí nghiệm vô chủ mà mọi thử nghiệm đều được miễn phí khi thử nghiệm ấy kéo người khác vào làm đối tượng. Các kiểu "sáng tạo nội dung" để kiếm tiền song phá vỡ chuẩn mực chung của cộng đồng cũng là vấn đề đáng báo động.

Trên mạng cũng có những ranh giới mà ai cũng cần phải nhớ, phải giữ. Việc bị phạt hành chính 7,5 triệu đồng đã diễn ra nhiều, việc bị bắt khẩn cấp cũng có thể đến với ai đó thiếu tỉnh táo và cứ tưởng thế giới ảo là nơi có thể chia sẻ bất cứ thông tin gì mình muốn.

Còn ai liên quan?

Cũng là chuyện cũ cần nhắc lại: những nội dung nhảm nhí trên mạng xã hội nếu không có người xem sẽ không có thêm chuyện nhảm nhí khác. Cứ nhìn vào những bình luận, lượt chia sẻ, donate trực tiếp để thấy đã có người trả tiền, bấm like và quay vòng tay cổ vũ cho những hành vi đó.

Nói cách khác, khi góp một lượt xem, một cái like cho clip đội quần lót thì chẳng khác nào đã góp tay vào một nội dung phản cảm. Người xem khi đó là "máy lọc" yếu kém khi họ không phân biệt được giải trí lành mạnh với hành vi xâm hại, không biết rằng một tiếng cười rẻ tiền ở màn hình có thể kéo theo hậu quả thật ngoài đời cho người khác.

Do đó, trách nhiệm phải đặt lên nhiều phía: giáo dục số cần được đẩy mạnh trong nhà trường và cộng đồng; nền tảng số cần chính sách rõ ràng để hạn chế doanh thu từ nội dung gây hại; pháp luật cần hành lang nhanh, đủ sức răn đe.

Nhưng quan trọng nhất: người sử dụng mạng xã hội cũng phải chịu trách nhiệm với hành động của mình. Đừng thản nhiên like, share, donate cho những nội dung độc hại nữa.

Vụ "báo đời" không chỉ là chuyện hai cậu "báo đời" bị bắt. Đó là một tấm gương phản chiếu khi ranh giới giữa ảo và thật bị xóa nhòa bởi đồng tiền và lượt xem. Cái mất của vụ việc không chỉ là chuyện của hai "diễn viên" mà hậu quả vụ việc còn có thể được tính ra từ một đám đông "khán giả". Nếu chúng ta không học cách phân biệt, không luyện cho mình bộ lọc tốt thì chính chúng ta cũng đang góp phần "báo đời" đấy chứ.