Tiêu thụ điện lập kỷ lục mới, tái lập cắt điện luân phiên?

Cập nhật đến khuya hôm qua (22 giờ 30 ngày 4.8), công suất tiêu thụ điện trên toàn hệ thống của Tổng công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC) đã đạt đỉnh cao nhất từ trước đến nay.

Tiêu thụ điện trong ngày bằng 2 lần tổng công suất thủy điện Sơn La

Công suất tiêu thụ điện tại 17 tỉnh, thành phố miền Bắc (không bao gồm Hà Nội) do EVNNPC quản lý vừa ghi nhận mức tiêu thụ điện cao nhất từ trước tới nay, trong bối cảnh khu vực đang bước vào cao điểm nắng nóng kéo dài. Theo EVNNPC, vào lúc 22 giờ 30 ngày 4.8, công suất tiêu thụ điện trên toàn hệ thống đạt 18.983,9MW, sản lượng điện thương phẩm lên tới 393,090 triệu kWh - đều là các mức cao nhất từng ghi nhận từ trước tới nay. So với đỉnh cũ vào lúc 22 giờ 30 ngày 18.7 (đạt 18.931MW và 389,39 triệu kWh), công suất tăng thêm 52,9MW (+0,28%) và sản lượng tăng 3,7 triệu kWh (+0,95%).

Ba ngày đầu tháng 8 cũng ghi nhận mức tiêu thụ điện rất cao, tăng liên tục, sản lượng mỗi ngày đều trên 380 triệu kWh. Đặc biệt, tính từ đầu tháng 6 đến nay, công suất đỉnh tại miền Bắc (không tính Hà Nội) đã tăng gần 900MW - từ 18.084MW (ngày 2.6) lên 18.983,9MW (ngày 4.8). Đây là mức tăng đột biến trong thời gian ngắn, phản ánh rõ sức ép mà hệ thống điện khu vực đang phải đối mặt trong mùa nắng nóng kéo dài.

Trước đó, Tổng công ty Điện lực Hà Nội cũng cho biết, lúc 13 giờ 34 ngày 4.8, công suất tiêu thụ điện của Thủ đô tiếp tục lập đỉnh mới, đạt mức 5.992 MW, tương đương mức tăng xấp xỉ 14% so với công suất đỉnh của năm 2024. Đến sáng nay, hơn 20 xã phường tại Hà Nội được thông báo bị cúp điện luân phiên, có nơi bị cúp nguyên ngày.

Theo Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và thị trường điện Quốc gia (NSMO), do ảnh hưởng của đợt nắng nóng diện rộng ở miền Bắc trong giai đoạn 1 - 4.8 nên phụ tải khu vực tăng rất cao. Ngay trong các ngày nghỉ cuối tuần công suất cực đại của hệ thống điện miền Bắc đã lên tới 25.761 MW, cao hơn 4.000 - 5.000 MW (tăng khoảng 25%) so với các ngày nghỉ bình thường trước đó, mức chênh lệch này tương đương 2 lần tổng công suất nhà máy thủy điện Sơn La.

Tại thời điểm cao điểm chiều ngày 4.8, công suất cực đại của hệ thống điện quốc gia đạt khoảng 54.500 MW, mức cao nhất ghi nhận từ đầu năm đến nay và thiết lập kỷ lục mới, tăng khoảng 5.000 MW (10%) so với cùng kỳ năm 2024. Riêng miền Bắc, công suất cực đại đạt khoảng 28.500MW - cũng là mức cao nhất từ đầu năm đến nay, tăng khoảng 3.000MW (12%) so cùng kỳ năm ngoái.

Nếu nắng nóng kéo dài, miền Bắc sẽ thiếu điện

Tình trạng nắng nóng kéo dài đã khiến nhu cầu tiêu thụ điện tăng đột biến, đặt ra thách thức lớn cho công tác điều độ và vận hành hệ thống điện quốc gia. Chuyên gia năng lượng Đào Nhật Đình cho rằng, nếu nắng nóng kéo dài, toàn khu vực miền Bắc sẽ thiếu điện, sẽ tái lập tình trạng cắt điện luân phiên. Ông nói, hôm qua nắng nóng nên lượng điện tiêu thụ lập đỉnh, nhưng nay (5.8) trời mát hơn rồi, hy vọng áp lực bị cúp điện sẽ giảm. 

"Thường Hà Nội và các tỉnh phía bắc có những đợt nóng kéo dài từ 1 tuần đến 10 ngày, cuối đợt nóng là thiếu điện khủng khiếp. Lý do, các nhà máy nhiệt điện không có nước để làm mát khiến công suất mất khoảng 10 - 20%. Thứ 2 là khi phải chạy quá tải, tốc độ hỏng hóc theo dây chuyền tăng cao. Hỏng hóc do quá tải từ aptomat gia đình của người dùng do sử dụng điện tăng liên tục trong ngày, đến quá tải các trạm biến áp khu vực, đường dây 220kV cho đến nhà máy điện... Tần suất hỏng hóc các thiết bị tăng, phải sửa chữa, điều chỉnh phụ tải, giảm áp tải nhằm tránh sự cố lan rộng nên gây tình trạng cắt điện gián đoạn thôi", chuyên gia Đào Nhật Đình cho biết.

Trong thực tế, một số đường dây truyền tải và máy biến áp tại các trạm biến áp 220kV và 500kV khu vực tập trung phụ tải cao ghi nhận tình trạng mang tải cao, đầy hoặc quá tải. Theo NSMO, một số đường dây và trạm biến áp bị xảy ra tình trạng quá tải như đường dây 500kV 572 Sơn La - 575 Việt Trì; đường dây 220kV 271 Thành Công - 271 Hà Đông; các trạm biến áp 500kV Hòa Bình, Lai Châu, Việt Trì, Tây Hà Nội, Phố Nối, Thường Tín, Hiệp Hòa, Đông Anh; các trạm biến áp 220kV: Mai Động, Chèm, Thành Công, Bắc Ninh 2, Đồng Hòa, Đông Anh, Hà Đông, Hiệp Hòa, Tây Hà Nội, Phố Nối…

Để chuẩn bị cho vận hành ngày nắng nóng, NSMO đã huy động tất cả các nguồn khả dụng tại miền Bắc, triển khai các phương án thay đổi kết dây, điều chỉnh trào lưu công suất, điện áp đảm bảo theo yêu cầu kỹ thuật của hệ thống. Bên cạnh đó, NSMO khuyến nghị người dân, doanh nghiệp và các cơ quan sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả trong các khung giờ cao điểm từ 13 - 15 giờ và 20 - 2 giờ trong các ngày nắng nóng. 

Chuyên gia Đào Nhật Đình nói thêm, những ngày nghỉ trong tuần nắng nóng, nhu cầu sử dụng điện để làm mát tăng cao, thiếu điện vẫn là điều đáng lo cho dù điện mặt trời áp mái tại khu vực phía bắc đang tăng đáng kể. Ông cho rằng, vấn đề của điện mặt trời là cho dù tăng mạnh nhưng chỉ có ban ngày trong khi nhu cầu sử dụng điện tăng ở gia đình rơi vào ban đêm. Thế nên, các nhà máy nhiệt điện, thủy điện vẫn phải vận hành tối đa cả ngày lẫn đêm cho dù ban ngày có điện mặt trời "gánh" bớt. Bởi nếu chủ động cắt nguồn nhiệt điện hay thủy điện vào ban ngày, ban đêm không thể bật lên để chạy kịp.