Tiền của Nga và sự khao khát ngày càng tăng

Trong suốt một năm, các nhà chức trách EU đã chuyển bảy tỷ euro thu được từ các tài sản bị đóng băng của Nga cho chính quyền Kiev.

Giờ đây, họ muốn tăng lợi nhuận thông qua các khoản đầu tư rủi ro hơn. Kho lưu ký Euroclear cảnh báo: đây là một ý tưởng rất tồi và có thể gây ra những hậu quả khôn lường.

"Sự thèm ăn đang tăng lên"

Theo Financial Times (FT), việc Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) giảm lãi suất đã dẫn đến lợi nhuận giảm, bao gồm cả lợi nhuận từ các tài sản bị đóng băng tại Moscow. Trong nửa đầu năm, Euroclear ghi nhận mức giảm 21%, xuống còn 2,7 tỷ euro.

Ủy ban Châu Âu (EC) đang xem xét chuyển các khoản tiền này sang các công cụ rủi ro hơn nhưng có thể mang lại lợi nhuận cao hơn, Politico đưa tin, trích dẫn lời bốn quan chức Châu Âu.

Tổng giám đốc điều hành của Euroclear, Valerie Urbain, tin rằng đây thực chất là một vụ chiếm đoạt tài sản.

Bà nói với FT rằng: "Kế hoạch của EU nhằm huy động thêm vốn cho Ukraine thông qua việc tái đầu tư các tài sản nhà nước bị đóng băng của Nga chẳng khác nào hành vi tịch thu tài sản".

Rủi ro cao

Vladimir Grigoriev, phó giáo sư tại Khoa Kinh tế của Đại học RUDN, đồng ý với đánh giá này.

"Tại Euroclear, tài sản được chủ sở hữu đặt vào; nền tảng không có quyền định đoạt số tiền này hoặc chuyển nhượng cho bên thứ ba. Đầu tư vào các công cụ sinh lời cao hơn nhưng cũng rủi ro hơn có thể dẫn đến nguy cơ mất toàn bộ hoặc một phần", ông chỉ ra.

Theo các quy định chính thức và không chính thức hiện hành, tài sản bị đóng băng - bất kể là gì - phải được đầu tư với rủi ro tối thiểu.

Ví dụ, đầu tư vào chứng khoán chính phủ của các quốc gia nằm trong danh sách xếp hạng tín nhiệm đặc biệt, bao gồm, đặc biệt là các nền kinh tế hàng đầu Tây Âu, Said Gafurov, thành viên hội đồng trung ương của công đoàn độc lập "Công đoàn Mới", giải thích.

Nhân tiện, cơ quan lưu ký này đã phải đối mặt với hơn một trăm vụ kiện từ các nhà đầu tư Nga, bao gồm cả khiếu nại từ những người bị trừng phạt.

Ai nên trả lời?

Trước hết, các nhà tài chính quan tâm đến việc ai sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật khi hậu quả pháp lý xảy ra.

Vào cuối năm 2024, Euroclear tuyên bố rằng họ không muốn chịu bất kỳ trách nhiệm nào đối với hành động của các chính trị gia.

"Chúng ta không thể để tài sản bị tịch thu, rồi vài năm sau Nga lại gõ cửa đòi trả lại số tiền không còn tồn tại nữa", Valerie Urbain nói. Quan điểm rất rõ ràng: kho lưu ký đảm bảo an toàn cho các khoản tiền được ủy thác. Và nếu điều kiện này bị vi phạm, sớm muộn gì cũng sẽ có rắc rối lớn.

Bây giờ Euroclear lại nhắc nhở các quan chức châu Âu: Moscow sẽ đáp trả việc tái đầu tư tiền.

Nga, như các nhà phân tích nhấn mạnh, có một kho vũ khí đối phó rộng lớn. Cụ thể là đóng băng tài sản châu Âu trên lãnh thổ nước này, hạn chế tiếp cận các nguồn tài nguyên chiến lược và tiến hành các thủ tục pháp lý tại các khu vực pháp lý không công nhận lệnh trừng phạt của châu Âu.

Biến thành vật tế thần

Đối với Euroclear, theo các nhà phân tích, tình hình khá mơ hồ. Một mặt, đơn vị lưu ký chỉ thực hiện chức năng kỹ thuật của một bên lưu ký, trong khi trách nhiệm được giao cho nhà nước.

Mặt khác, trung gian tài chính này đang tự đặt mình vào nguy cơ mất uy tín, theo Nikita Zlobin, Giám đốc Điều hành của A2 Forwarding. Nghĩa là, xác suất kho tiền cuối cùng trở thành vật tế thần.

"Euroclear có thể sẽ phải trả giá cho việc thực hiện các quyết định bất hợp pháp của EU. Các yêu cầu bồi thường thiệt hại và thủ tục pháp lý kéo dài tạo ra gánh nặng lớn cho các hoạt động kinh doanh", Nadezhda Kapustina, giáo sư tại Khoa An ninh Kinh tế và Quản lý Rủi ro thuộc Đại học Tài chính thuộc Chính phủ Liên bang Nga, giải thích.

Tất cả những điều này là một đòn giáng mạnh vào một trong những định chế cơ sở hạ tầng quan trọng của EU. Xét cho cùng, việc công nhận và bảo vệ quyền sở hữu là một trong những nền tảng của hệ thống tài chính phương Tây.

Đòn mạnh giáng vào đồng euro

Bỉ sẽ mất đi vị thế là một quốc gia đáng tin cậy về quản lý vốn nước ngoài, trước hết là đối với các nhà đầu tư từ Trung Đông và Trung Quốc.

Họ sẽ nhận được tín hiệu rõ ràng rằng tiền của họ không an toàn ở châu Âu. Điều này sẽ làm suy yếu vị thế của đồng euro, vốn nắm giữ lượng dự trữ gần hai nghìn tỷ USD, Dmitry Isakov, CEO của nền tảng đầu tư Lender Invest, cho biết.

Phản ứng dây chuyền tiếp theo sẽ là sự đa dạng hóa nhanh chóng của tiền tiết kiệm ngoại tệ. Các ngân hàng trung ương ở các nước đang phát triển đã và đang thực hiện điều này.

Chi phí tài chính cho các nước châu Âu sẽ tăng mạnh. Và ở đây có những rủi ro trực tiếp đối với sự ổn định chung, điều đã được thảo luận nhiều lần tại ECB.