Thỏa thuận mới giữa Thụy Điển và Ukraine đánh dấu bước tiến lớn trong hợp tác quốc phòng, khi Stockholm tuyên bố sẵn sàng bán tới 150 tiêm kích Gripen-E cho Kiev.
Theo Đài CNN ngày 23-10, Thụy Điển - thành viên mới của NATO - cho biết nước này sẵn sàng bán cho Ukraine từ 100 - 150 tiêm kích đa năng hiện đại bậc nhất Gripen-E, trong khuôn khổ bản ghi nhớ hợp tác được ký giữa Tổng thống Volodymyr Zelensky và Thủ tướng Ulf Kristersson.
Đây là đề nghị đầu tiên từ một nước NATO cung cấp số lượng lớn máy bay chiến đấu cho Kiev, trong bối cảnh Ukraine đang nỗ lực hiện đại hóa lực lượng không quân vốn đã cũ kỹ.
Theo bản ghi nhớ, các điều khoản cụ thể, chi phí và thời gian bàn giao vẫn chưa được thống nhất, song cả hai nhà lãnh đạo đều nhận định thỏa thuận này có thể trở thành "bước ngoặt chiến lược" đối với an ninh Ukraine và châu Âu.
"Chúng ta đang mở ra một chương mới trong quan hệ giữa Ukraine và Thụy Điển, cũng như trong cấu trúc an ninh châu Âu", ông Zelensky viết trên mạng X, khen ngợi những chiếc tiêm kích này vô cùng tuyệt vời và đa nhiệm.
Trong khi đó, ông Kristersson nhấn mạnh: "Thỏa thuận này sẽ củng cố sức mạnh của cả Ukraine, Thụy Điển và châu Âu".
Tiêm kích Saab Gripen-E được đánh giá là phù hợp với điều kiện tác chiến ở Ukraine, nhờ chi phí vận hành thấp, dễ bảo dưỡng và có thể cất cánh từ đường nhựa hoặc đường đất.
Dòng E vừa được biên chế cho Không quân Thụy Điển trong tháng này, với hàng loạt nâng cấp về radar, cảm biến, hệ thống liên lạc và khả năng mang nhiều loại vũ khí khác nhau.
Hãng sản xuất Saab mô tả Gripen-E là "người thay đổi cuộc chơi", có khả năng kết nối dữ liệu, phối hợp phóng tên lửa giữa các máy bay trong phi đội và tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) để hỗ trợ tác chiến.
Ngoài ra việc các phi công Ukraine từng được huấn luyện trên phiên bản cũ của Gripen cũng giúp việc chuyển đổi sang mẫu mới thuận lợi hơn.
Một số chuyên gia nhận định Kiev có thể nhận trước các máy bay đời cũ để sử dụng tạm thời, trong khi chờ lô Gripen-E được bàn giao trong khoảng ba năm tới.
Tuy nhiên ông Zelensky cho biết ông hy vọng Ukraine có thể nhận và đưa vào sử dụng Gripen ngay trong năm tới, đồng thời khẳng định "đây là ưu tiên hàng đầu của quân đội".
Nếu thỏa thuận được triển khai đầy đủ, Ukraine sẽ trở thành quốc gia vận hành Gripen-E lớn nhất thế giới. Hiện dòng máy bay này cũng đang được sử dụng tại Brazil, Cộng hòa Czech, Hungary, Nam Phi và Thái Lan.
Thông báo được đưa ra chỉ vài ngày sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump từ chối đề nghị cung cấp tên lửa hành trình Tomahawk cho Ukraine, với lý do loại vũ khí này "rất phức tạp" và cần ít nhất sáu tháng đến một năm để huấn luyện vận hành.
Gian số L4-07 tầng 4, nơ-2 - Gold Season, 47 Nguyễn Tuân, Thanh Xuân, Hà Nội
Điện thoại: 1900 98 98 36
Fax: 045625169
Email: info@daisan.vn