Thủ tướng yêu cầu kiểm điểm 29 bộ, cơ quan và 12 địa phương có tỉ lệ giải ngân dưới mức trung bình

Sáng 17-9, Thủ tướng Phạm Minh Chính và các Phó thủ tướng Chính phủ chủ trì hội nghị toàn quốc thúc đẩy đầu tư công năm 2025.

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ giải ngân đầu tư công năm 2025 có nhiều tiến bộ, đến nay đạt kết quả cao hơn cùng kỳ năm 2024, nhưng vẫn còn những điểm nghẽn, nút thắt, còn khoảng cách so với yêu cầu đặt ra.

Còn tâm lý né tránh, đùn đẩy trách nhiệm

Vì vậy cần phải thúc đẩy đầu tư công mạnh mẽ hơn nữa, quyết liệt hơn nữa, hiệu quả hơn nữa, nâng cao chất lượng đầu tư công, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí; phát huy vai trò động lực tăng trưởng, vốn đầu tư công là vốn mồi kích hoạt, dẫn dắt, huy động mọi nguồn lực xã hội, góp phần thúc đẩy tăng trưởng, tạo việc làm, sinh kế, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân. 

Phải thay đổi tư duy, cách nghĩ, cách làm cũ, không để trì trệ; giải ngân đầu tư công hòa vào dòng chảy, khí thế chung, tạo xu thế, động lực mới, thúc đẩy phong trào thi đua yêu nước, xây dựng và phát triển đất nước, thực hiện các mục tiêu đã đề ra cho năm 2025, cả nhiệm kỳ 2021-2025 và 2 mục tiêu chiến lược 100 năm.

Theo đó, Thủ tướng ghi nhận, biểu dương, đánh giá cao những kết quả mà các bộ, ngành, địa phương đã nỗ lực đạt được, đặc biệt là 9 bộ, cơ quan trung ương và 22 địa phương có tỉ lệ giải ngân đạt từ mức trung bình của cả nước trở lên, đóng góp quan trọng vào kết quả phát triển kinh tế - xã hội thời gian qua.

Tuy nhiên ông nhìn nhận giải ngân đầu tư công vẫn còn những tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc; vẫn còn chậm trễ trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư; nguồn cung nguyên vật liệu chưa được giải quyết tốt, giá nguyên vật liệu tăng so với thời điểm mở thầu làm tăng chi phí.

Công tác đấu thầu và thanh tra, kiểm tra còn nhiều hạn chế; xử lý các vi phạm, chậm trễ trong quản lý, sử dụng vốn đầu tư công chưa kịp thời, nghiêm minh. Một số địa phương còn chưa chủ động, chưa quyết liệt, còn lúng túng trong chỉ đạo, điều hành, tinh thần trách nhiệm chưa cao, thậm chí còn tâm lý né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, chờ đợi trong quá trình sắp xếp, tổ chức bộ máy…

Thực tế còn 18 bộ, cơ quan trung ương và 30 địa phương chưa phân bổ hết kế hoạch vốn đã được Thủ tướng Chính phủ giao, với tổng số vốn gần 38.400 tỉ đồng. Đến hết tháng 8-2025, có 29 bộ, cơ quan và 12 địa phương có tỉ lệ giải ngân dưới mức trung bình cả nước.

Thủ tướng phê bình và yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương và địa phương này kiểm điểm rút kinh nghiệm, làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân liên quan, trên cơ sở đó đề ra giải pháp phù hợp để đẩy mạnh giải ngân trong thời gian tới. 

Điều chuyển vốn, xử nghiêm chủ đầu tư, nhà thầu cố tính cản trở 

Chỉ ra những nguyên nhân, Thủ tướng cho hay do quá trình triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp còn phát sinh một số khó khăn, vướng mắc; công tác chuẩn bị dự án còn sơ sài, phê duyệt chủ trương đầu tư và quyết định đầu tư chưa phù hợp, xây dựng kế hoạch vốn chưa sát thực tế dẫn đến phải đề xuất điều chỉnh nhiều lần; tồn tại tình trạng né tránh, sợ sai, sợ trách nhiệm. 

Vì vậy, giải pháp trong thời gian tới cần tập trung đó là rà soát, đánh giá tình hình thực hiện giải ngân đối với từng dự án; phân loại dự án theo mức độ giải ngân (tốt, chậm, không có khả năng giải ngân…); từ đó xây dựng tiến độ giải ngân cụ thể. 

Khẩn trương phân bổ 38.400 tỉ đồng kế hoạch vốn được giao, đề xuất điều chỉnh. Khẩn trương triển khai công tác giải phóng mặt bằng, xử lý nghiêm các chủ đầu tư, ban quản lý dự án, nhà thầu cố tình gây khó khăn, cản trở làm chậm tiến độ giao vốn, giải ngân vốn; kiểm điểm, xử lý kịp thời các cán bộ yếu kém, tiêu cực, không hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường và UBND các tỉnh, thành phố tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về khai thác khoáng sản là vật liệu xây dựng thông thường bảo đảm nguồn cung cho các dự án, đặc biệt các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm, dự án quan trọng quốc gia.