Thủ tướng: Xử lý xong nhiều dự án thua lỗ hàng chục năm

Thông tin này được Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu ở phiên thảo luận về kinh tế - xã hội chiều 30/10. Sau khi nghe ý kiến của đại biểu trong hai ngày, Thủ tướng đã dành hơn 40 phút để chia sẻ về nhiều vấn đề như thành tựu, vướng mắc còn tồn tại 5 năm qua, cũng như giải pháp đáp ứng mục tiêu tăng trưởng kinh tế.

Ông nói rằng nhiệm kỳ này Chính phủ giải quyết rất nhiều thứ tồn đọng, trong đó quan trọng nhất là 12 dự án thua lỗ kéo dài mấy chục năm cơ bản đã được xử lý xong. "Nhiều dự án đã hoạt động hiệu quả và có lãi", Thủ tướng cho hay.

Theo báo cáo của Chính phủ, các dự án năng lượng quan trọng đã vận hành thương mại, cung cấp điện cho nền kinh tế như nhiệt điện Nghi Sơn 2 (công suất 1.200 MW), Thái Bình 2 (1.200 MW), Vân Phong 1 (1.320 MW). Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn được cơ cấu lại nguyên liệu, vốn, nhân lực. Sau khởi động lại dự án khí lô B từng phải dừng 20 năm, theo Thủ tướng, sắp tới sẽ công bố nghiên cứu, mời các đối tác, đầu tư và tái cơ cấu một loạt mỏ khác.

Gần 1.200 dự án với tổng giá trị 675.000 tỷ đồng được tháo gỡ vướng mắc, đưa vào sản xuất kinh doanh trong nhiệm kỳ vừa qua của Chính phủ. Hàng nghìn dự án, cơ sở nhà đất trên cả nước cũng được tháo gỡ vướng mắc, nhằm sớm đưa các nguồn lực quan trọng này trở lại phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Số này chưa gồm giá trị của 136 dự án bất động sản, 1.127 cơ sở nhà đất tại 3 thành phố (TP HCM, Đà Nẵng, Khánh Hòa) và 142 dự án năng lượng tái tạo.

Ông thông tin thêm gần 3.000 dự án sẽ được tiếp tục giải quyết, trong đó hơn 2.000 dự án thuộc thẩm quyền của Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương.

Liên quan đến các tổ chức tín dụng yếu kém, Chính phủ đã trình Bộ Chính trị cho ý kiến và thực hiện phương án xử lý với 5 ngân hàng. Trong đó, 4 trong 5 tổ chức tín dụng yếu kém đã được chuyển giao bắt buộc, dần hoạt động ổn định, theo đúng lộ trình. Ngân hàng Phát triển Việt Nam xử lý gần 22.400 tỷ đồng nợ xấu, giảm 43,6% và đã cân đối được tài chính, chênh lệch thu chi dương, giảm 80% lỗ lũy kế (tương đương 5.420 tỷ đồng).

Thủ tướng cũng giải thích thắc mắc của một số đại biểu nêu tại phiên thảo luận hôm nay về hạn chế trong khâu dự toán thu ngân sách không sát - dự thu thấp, vượt thu cao. Trong đó, theo ông Trần Văn Lâm, Uỷ viên chuyên trách Uỷ ban Công tác đại biểu của Quốc hội (đoàn Bắc Ninh), dự toán thu thấp, nhiều địa phương vượt thu, khiến việc sử dụng số vượt thu này chưa được căn cơ, hiệu quả, bố trí cho các dự án chưa thực sự cần thiết, thậm chí cả dự án chưa có trong kế hoạch.

"Hệ quả của dự toán thu thấp là nguồn lực đầu tư công bị phân tán, lãng phí, kém hiệu quả", đại biểu nói. Bởi vậy, ông Lâm đề xuất nên nghiên cứu đổi mới khâu dự toán vừa ở mức khả thi cao, nhưng cũng đồng thời xác định mức vượt thu dự phòng.

Người đứng đầu Chính phủ nói rằng dự toán chưa sát là một khuyết điểm và cần sửa chữa trong nhiệm kỳ tới để tốt hơn. Tuy nhiên, mục tiêu quan trọng nhất vẫn là "thu phải đủ chi, đảm bảo an toàn tài chính quốc gia". Nếu dự toán sát quá, không may xảy ra biến cố như đại dịch Covid-19 có thể gây mất cân đối thu chi khi nguồn thu không đủ. "Lúc đấy, hậu quả còn lớn hơn rất nhiều việc tăng thu", ông nói.

Phát biểu trước đó, Phó thủ tướng Lê Thành Long cũng cho biết công tác xây dựng và dự toán thu ngân sách nhà nước được thực hiện theo nguyên tắc thận trọng, bảo đảm an ninh, an toàn tài chính quốc gia.

Theo ông Long, thu ngân sách 5 năm qua đạt 9,6 triệu tỷ đồng gấp 1,36 lần nhiệm kỳ trước và vượt mục tiêu đề ra (8,3 triệu tỷ). Trong khi đó, Chính phủ cũng thực hiện việc miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí khoảng 1,1 triệu tỷ và tăng thu, tiết kiệm chi 1,57 triệu tỷ đồng.

Trong cơ cấu thu ngân sách giai đoạn 2021-2025, thu từ sản xuất kinh doanh chiếm tỷ trọng chủ yếu đạt 62,5%, thu từ tiền sử dụng đất chiếm 13%, thu từ xuất nhập khẩu chiếm 13,2%. Ở chiều ngược lại, chi ngân sách cho đầu tư phát triển chiếm 32-33%, chi thường xuyên chiếm 57-58%. Theo kế hoạch giai đoạn 2026-2030, chi đầu tư phát triển dự kiến tăng lên khoảng 40% và chi thường xuyên gần 51%.

Về giải ngân vốn đầu tư công, đến ngày 23/10, lượng giải ngân đạt 465.000 tỷ đồng, tương ứng 51,7% chỉ tiêu và tăng 0,2% so với cùng kỳ 2024. Phó thủ tướng khẳng định Chính phủ sẽ tập trung chỉ đạo bộ, ngành địa phương khẩn trương khắc phục những hạn chế để hoàn thành 100% kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công năm nay.

Anh Tú