Thủ tướng: Ngành Tư pháp với 6 dấu ấn nổi bật và “5 tiên phong”

(Dân trí) - Nhấn mạnh nhiệm vụ trong giai đoạn phát triển mới của đất nước đối với ngành Tư pháp hết sức nặng nề nhưng cũng rất vẻ vang, tự hào, Thủ tướng yêu cầu ngành Tư pháp tập trung thực hiện “5 tiên phong”.

Sáng 25/8, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự và phát biểu tại Lễ kỷ niệm 80 năm ngày truyền thống ngành Tư pháp (28/8/1945-28/8/2025) và Đại hội thi đua yêu nước ngành Tư pháp lần thứ VI.

“Cơ quan trọng yếu của chính quyền”

Thủ tướng nhấn mạnh, trong lịch sử hào hùng hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc, nền pháp lý của chúng ta đã được các thế hệ cha ông dày công xây dựng với nhiều bộ luật nổi tiếng, mang dấu ấn riêng của văn minh người Việt Nam và thể hiện rõ tư tưởng muốn trị nước phải có pháp luật, như Hình thư (thời Lý), Hình luật (thời Trần), Quốc triều hình luật - Bộ luật Hồng Đức (thời Hậu Lê), Hoàng Việt luật lệ thời Nguyễn...

Đặc biệt, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đề cao tầm quan trọng của Hiến pháp và các đạo luật trong quản lý nhà nước và xã hội từ rất sớm. Ngay từ những ngày đầu ra đi tìm đường cứu nước, Bác đã thể hiện tầm nhìn vượt thời đại về vai trò của pháp luật trong bảo vệ quyền con người, là hàng rào chống mọi áp bức, bóc lột.

Ngay sau khi Cách mạng tháng Tám thành công, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng và Bác Hồ kính yêu, Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã được thành lập với 13 bộ, trong đó có Bộ Tư pháp.

Ngày 2/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đọc Bản Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, trong đó cũng đã khẳng định rõ quyền bình đẳng của mọi người trước pháp luật, quyền chống áp bức.

Tại phiên họp đầu tiên của Chính phủ (3/9/1945), một trong 6 nhiệm vụ cấp bách được Chủ tịch Hồ Chí Minh đề ra là: “Chúng ta phải có một Hiến pháp dân chủ. Tôi đề nghị Chính phủ tổ chức càng sớm càng hay cuộc tổng tuyển cử với chế độ phổ thông đầu phiếu” để sớm có một Nhà nước hợp hiến do nhân dân bầu ra.

Ngày 20/9/1945, Người ký Sắc lệnh thành lập Ban dự thảo Hiến pháp. Sau cuộc Tổng tuyển cử, Hiến pháp dân chủ đầu tiên của Nhà nước Việt Nam được ban hành - Hiến pháp 1946.

Thủ tướng khẳng định Đảng, Nhà nước ta luôn nhận thức sâu sắc vai trò đặc biệt quan trọng và tập trung lãnh đạo, chỉ đạo công tác xây dựng thể chế, pháp luật phục vụ sự phát triển của đất nước. Đến nay, chúng ta có 5 bản Hiến pháp các năm 1946, 1959, 1980, 1992, 2013.

Trải qua 80 năm hình thành và phát triển, Bộ Tư pháp đã cùng với chính quyền dân chủ nhân dân non trẻ giải quyết những khó khăn bộn bề, làm nên những dấu ấn lịch sử, mở đầu cho hành trình xây dựng và phát triển của ngành Tư pháp.

Từ là 1 trong 13 bộ đầu tiên của Chính phủ lâm thời năm 1945 đến hệ thống tổ chức đồng bộ từ Trung ương đến địa phương như hiện nay, có thể khẳng định  ngành Tư pháp luôn đồng hành và đóng góp quan trọng cho đất nước trong những chặng đường đấu tranh kiên cường của Đảng ta, nhân dân ta.

Bộ, ngành Tư pháp ngày càng thể hiện rõ vị thế, vai trò của “cơ quan trọng yếu của chính quyền” như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định, theo Thủ tướng.

6 dấu ấn nổi bật và phải tập trung thực hiện “5 tiên phong”

Nhìn lại lịch sử hình thành, phát triển và trưởng thành trong 80 năm qua của Bộ, ngành Tư pháp, Thủ tướng cho rằng có thể khái quát 6 dấu ấn nổi bật, khái quát bằng 36 chữ: Chủ động xây dựng pháp quyền; Thực thi nghiêm túc pháp luật; Hiệu quả trong án dân sự; Tổ chức cán bộ nâng tầm; Hợp tác quốc tế sâu rộng; Tích cực tháo gỡ vướng mắc.

Trong những năm gần đây, Bộ Tư pháp tiếp tục thể hiện rõ vai trò là "kiến tạo phát triển", “người gác cổng pháp lý" của Chính phủ với nhiệm vụ thẩm định tất cả các dự án luật, pháp lệnh trước khi trình Chính phủ, Quốc hội.

Đặc biệt trong nhiệm kỳ này, toàn ngành Tư pháp đã bám sát các nghị quyết, kết luận của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, tập trung đề xuất những định hướng chính sách lớn, then chốt trong cải cách pháp luật, cải cách tư pháp, xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; sửa đổi quy trình lập pháp nhằm "nâng cao năng suất và chất lượng xây dựng pháp luật”.

Đặc biệt, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao Bộ, ngành Tư pháp đã phát huy tinh thần “làm hết việc chứ không làm hết giờ”, “làm ngày, làm đêm, làm thêm ngày nghỉ”, “làm xuyên lễ, Tết” để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước, nhân dân giao phó.

Về nhiệm vụ thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu ngành Tư pháp tập trung thực hiện “5 tiên phong": Tiên phong đẩy mạnh toàn diện công tác hoàn thiện thể chế, đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng xây dựng luật; tiên phong tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quy định pháp luật từ yêu cầu thực tiễn; tiên phong rà soát, hệ thống hóa và pháp điển hóa; tiên phong phân cấp, phân quyền trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật; tiên phong phổ biến và giáo dục pháp luật.

“Phải tăng tốc, bứt phá, gương mẫu, đi đầu, tiên phong trong xây dựng và thực thi pháp luật, thực hiện tiến bộ, công bằng, bình đẳng trong xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, thượng tôn pháp luật. Góp phần không ngừng kiến tạo phát triển đất nước phát triển nhanh, bền vững, đưa pháp luật thành lợi thế cạnh tranh quốc gia trong quá trình hội nhập sâu rộng, thực chất, hiệu quả”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng nói nhiệm vụ trong giai đoạn phát triển mới của đất nước đối với ngành Tư pháp hết sức nặng nề nhưng cũng rất vẻ vang, tự hào và có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Trong đó phải cơ bản hoàn thành việc tháo gỡ những “điểm nghẽn” do quy định pháp luật trong năm 2025. Đây là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, của tất cả các cấp, ngành, địa phương, mà Bộ Tư pháp là nòng cốt.

Người đứng đầu Chính phủ mong muốn tập thể lãnh đạo và toàn thể cán bộ, công chức, viên chức ngành Tư pháp tiếp tục phát huy những thành tựu và truyền thống vẻ vang 80 năm để đồng lòng, nỗ lực phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ.

Tại buổi lễ, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Phạm Minh Chính trao Huân chương Lao động hạng Nhất tặng Bộ Tư pháp; Phó Thủ tướng Lê Thành Long trao Huân chương Lao động hạng Ba tặng các tập thể, cá nhân.