Sáng cuối tháng 11, anh Tống Minh Hoàng (32 tuổi, xã Ninh Phước) cùng cha và nhóm nhân công dùng máy bơm hút nước còn đọng trong ba sào (mỗi sào 1.000 m2) nho mẫu đơn và nho xanh để cứu rễ.
Trên giàn, nhiều chùm nho hư được cắt bỏ để tránh cây mất sức. Dưới đất, trái rụng nằm rải rác trong bùn; thân cây phủ bùn non, lá chuyển vàng úa, nhiều gốc còn ngập nước. "Hy vọng cứu được cây", anh Hoàng nói và cho biết nếu bão số 15 tiếp tục gây mưa lớn, thêm một đợt ngập nữa thì khả năng cây chết hoàn toàn. Để cứu vườn, anh chỉ mong nước rút nhanh để xử lý nấm, bổ sung vi lượng phục hồi.
Trang trại của anh Hoàng nằm ở vùng trũng. Những năm trước, dù ngập đến 1 m nhưng nước rút nhanh nên cây vẫn phục hồi. Năm 2010, nước dâng tới 3 m nhưng lũ xuống sớm nên không thiệt hại. Năm nay, dù đỉnh lũ không cao nhất, nhưng ngập kéo dài hơn một tuần do hai đợt lũ liên tiếp, khiến cây chết hàng loạt.
Hơn 10 năm trồng nho, anh Hoàng nói "chưa từng chịu thiệt hại nặng như năm nay". Mỗi sào (1.000 m2) nho mẫu đơn vụ Tết thường mang về khoảng 250 triệu đồng; lợi nhuận chừng 20%. Đợt này, ba sào của anh mất trắng.
Hơn 200 cây mẫu đơn đầu tư từ năm ngoái còn hơn tháng rưỡi nữa là thu hoạch phục vụ Tết, nhưng nếu chết hoàn toàn, tái canh phải mất một năm mới cho trái. Chi phí giống khoảng 10 triệu đồng; dựng lại giàn cho một sào (200 cây) tốn 60-80 triệu đồng. "May là giàn chưa hư nhiều, còn vụ Tết thì phải chấp nhận lỗ rồi", anh nói.
Cách trang trại anh Hoàng 500 m, hai sào nho xanh và nho đỏ của ông Lê Văn Sang (49 tuổi) cũng thiệt hại hoàn toàn. Lá vàng, héo rụng, nhiều cây đã chết. Chỉ còn vài gốc táo được anh cắt trái để giữ cây.
Ông Sang cho biết giàn và giống đầu tư khoảng 40 triệu đồng; mỗi năm thu 2,5 vụ, mỗi sào đạt khoảng một tấn nho, lãi 30-40 triệu đồng. Năm ngoái khu vực cũng ngập nhưng thấp, cây vẫn cho quả. "Vụ Tết thường được giá 50.000-60.000 đồng/kg. Năm nay thì không còn gì... cây hư hoàn toàn, không cứu được", anh nói.
Như nhiều hộ tại Ninh Phước, Phước Hậu, Phước Dinh, Vĩnh Hải..., anh Sang dự định đầu năm sau đầu tư giống và làm lại giàn, nhưng vẫn lo "nước lũ năm sau không biết thế nào".
Ông Sang, anh Hoàng là hai trong số hàng trăm người trồng nho tại Ninh Thuận bị thiệt hại nặng sau lũ lịch sử. Theo thống kê của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật Khánh Hòa, đến 7h ngày 25/11, mưa lũ ảnh hưởng hơn 15.500 ha cây trồng trên địa bàn, trong đó có 264 ha nho - chiếm hơn 1/4 diện tích nho của địa phương.
Ngành nông nghiệp đang hướng dẫn kỹ thuật cứu và phục hồi vườn nho cho nông dân. Theo đó, ưu tiên tiêu thoát nước triệt để tại vùng trũng, tránh để nước đọng quá 2-3 ngày vì dễ làm thối rễ, chết cây. Khi đất khô và đủ ẩm, cần xới nhẹ quanh gốc để phá váng, giúp đất thoáng khí; sau đó bổ sung dinh dưỡng, thu gom và tiêu hủy tàn dư thực vật để hạn chế nấm bệnh.
Về phía địa phương, ông Quảng Thúc Đoan, Chủ tịch UBND xã Ninh Phước, cho biết địa phương đang phối hợp ngành chức năng rà soát thiệt hại, đề xuất tỉnh hỗ trợ người dân khôi phục sản xuất.
Ninh Thuận vốn khí hậu khô hạn, ít mưa, gần 2.900 giờ nắng, phù hợp trồng nho. Với hơn 1.000 ha, sản lượng hơn 26.000 tấn một năm, địa phương này được mệnh danh là thủ phủ nho của cả nước. Trong đó, diện tích nho tập trung ở các khu vực như Ninh Phước, Ninh Hải, Ninh Sơn, Thuận Nam, Vĩnh Hải - mỗi địa phương có 140-250 ha.
Bùi Toàn
Quỹ Hy vọng - Báo VnExpress mở chiến dịch "Cùng đồng bào vượt lũ" nhằm chung tay hỗ trợ người dân vượt lên nghịch cảnh, tái thiết cơ hạ tầng bị tàn phá sau bão lũ. Quý độc giả ủng hộ tại đây.















