'Thu nhập 70 triệu không dám đưa cha mẹ vào viện dưỡng lão'

Ở tuổi 40, công việc đã có vị trí, gia đình yên ấm, con cái bắt đầu lớn dần, ai cũng nghĩ anh họ tôi đang có một cuộc sống ổn định. Nhưng phía sau cái vẻ "ổn định" ấy lại là một nỗi lo không dứt: chăm sóc cha mẹ già. Anh tôi thành đạt, công việc bận rộn, thu nhập khá cao (lương khoảng 50 triệu một tháng, chưa kể doanh thu từ việc kinh doanh quán cà phê ổn định ở mức 20 triệu). Nhưng mỗi lần nhắc đến cha mẹ, tôi lại thấy trong ánh mắt anh là sự lo âu, trăn trở.

Cha mẹ anh năm nay đã bước sang tuổi 80, sức khỏe yếu dần, thường xuyên đau ốm. Trong khi đó, bản thân anh đi làm từ sáng đến tối, cuối tuần cũng vướng việc kinh doanh. "Muốn tự tay chăm sóc cha mẹ, nhưng bất khả thi, vừa không có thời gian, vừa không đủ sức lo chu toàn mọi thứ từ thuốc men, cơm nước đến đưa đi khám bệnh", anh thở dài trong mỗi lần tâm sự với tôi.

Nhưng cái khó nhất không chỉ là thiếu thời gian. Anh luôn đứng giữa nhiều mâu thuẫn: Nếu gửi cha mẹ vào viện dưỡng lão, anh sợ mang tiếng bất hiếu, sợ cha mẹ buồn tủi khi phải sống xa con cháu, sợ các dịch vụ chưa thật sự tận tâm, chuyên nghiệp, ít lựa chọn. Ở Việt Nam, nhiều người vẫn xem đó là "bỏ rơi" cha mẹ. Nếu thuê người chăm sóc tại nhà lại nảy sinh nỗi bất an khác. Những vụ việc bạo hành người già từng bị phanh phui trên mạng xã hội khiến anh thêm cảnh giác. Tìm một người vừa có kỹ năng y tế cơ bản, vừa có cái tâm, không phải điều dễ dàng.

Còn nếu tự mình gánh vác việc chăm sóc thì anh không đủ sức khi vẫn phải làm việc để nuôi gia đình nhỏ, lo cho con cái, giữ vững vị trí trong công ty. Anh bảo: "Nếu bỏ hết để ở bên cha mẹ, thì cả nhà lại khổ. Nhưng cứ lao đi kiếm tiền, trong lòng lại day dứt". Cứ thế, tiền bạc anh vẫn kiếm được, nhưng càng lúc càng cảm thấy bất an. Anh nói một câu khiến tôi nhớ mãi: "Cái đáng sợ nhất không phải là thiếu tiền, mà là không biết dùng tiền thế nào để cha mẹ được chăm sóc tử tế mà bản thân không mang tiếng bất hiếu?".

>> Một năm kiệt sức vì từ chối viện dưỡng lão, tự tay chăm ông nằm liệt giường

Câu chuyện của anh họ làm tôi nhận ra nỗi sợ của tuổi trung niên không chỉ nằm ở chuyện thu nhập có thể mất đi, mà còn ở gánh nặng trách nhiệm kép: vừa phải bảo đảm tương lai cho con cái, vừa lo lắng cho cha mẹ già. Trong khi sức khỏe bản thân đã không còn sung mãn, cơ hội công việc không còn nhiều như tuổi 30, thì áp lực này càng chồng chất.

Rõ ràng xã hội cần những dịch vụ chăm sóc người cao tuổi chuyên nghiệp, minh bạch và nhân văn hơn. Một trung tâm dưỡng lão hay một dịch vụ chăm sóc tại nhà uy tín sẽ không chỉ giúp cha mẹ được chăm sóc y tế và tinh thần tốt hơn, mà còn giúp con cái như anh họ tôi bớt đi gánh nặng day dứt. Ở nhiều nước, việc gửi cha mẹ đến trung tâm chăm sóc là điều bình thường, thậm chí được xem là sự chu đáo, bởi cha mẹ được tiếp xúc bạn bè đồng trang lứa, tham gia hoạt động, và nhận được sự hỗ trợ chuyên môn mà con cái khó có thể cung cấp.

Còn ở Việt Nam, rào cản lớn nhất vẫn là định kiến "bất hiếu" khi không tự tay chăm cha mẹ già. Nhưng thực tế, bất hiếu đâu phải là để cha mẹ ở nơi có đủ điều kiện chăm sóc? Hay bất hiếu là để cha mẹ ốm đau trong khi con cái vẫn khăng khăng tự lo nhưng không làm nổi?

Tôi nghĩ, đã đến lúc chúng ta cần có cái nhìn cởi mở hơn về dịch vụ chăm sóc người già. Và các doanh nghiệp, tổ chức cũng cần đầu tư nhiều hơn để xây dựng hệ thống chuyên nghiệp, từ nhân sự có tay nghề đến dịch vụ tinh thần cho người cao tuổi. Chỉ khi nào con cái yên tâm rằng cha mẹ được chăm sóc chu đáo, họ mới có thể toàn tâm toàn ý lo cho công việc và gia đình nhỏ.

Chuẩn bị cho tuổi già, không chỉ là chuyện tiền bạc, tiết kiệm hay quỹ hưu trí. Nó còn là chuẩn bị sẵn sàng một giải pháp chăm sóc khi bản thân hay cha mẹ không còn đủ sức tự lo. Với anh họ tôi, nỗi lo ấy đang hiện hữu từng ngày, không thể né tránh.

Chăm sóc người già cũng không thể chỉ đặt trên vai từng gia đình riêng lẻ, mà cần sự chung tay của cả xã hội. Từ chính sách an sinh, bảo hiểm y tế, đến việc phát triển các trung tâm dưỡng lão, dịch vụ chăm sóc tại nhà uy tín... tất cả đều cần được xây dựng bài bản. Đồng thời, chính chúng ta cũng cần thay đổi cách nhìn: gửi cha mẹ vào trung tâm chăm sóc không phải là "bỏ rơi", mà có thể chính là cách tốt nhất để cha mẹ được sống an toàn, khỏe mạnh.

DN