Thống đốc Fed kiện Tổng thống Trump

"Đơn kiện này nhằm thách thức nỗ lực chưa từng có tiền lệ và bất hợp pháp của Tổng thống Donald Trump khi bãi nhiệm Thống đốc Lisa Cook khỏi chức vụ. Nếu được chấp thuận, đây sẽ là trường hợp đầu tiên trong lịch sử Hội đồng Thống đốc Cục dự trữ Liên bang (Fed)", các luật sư của bà Cook cho biết trong đơn kiện 24 trang gửi tòa án liên bang tại thủ đô Washington hôm nay.

Cook mong muốn thẩm phán ra phán quyết xác nhận tư cách thống đốc Fed của bà, cho phép bà tiếp tục nhiệm vụ.

Động thái diễn ra sau khi Tổng thống Trump ngày 25/8 thông báo sa thải bà Cook, hiệu lực ngay lập tức. Ông nêu lý do dẫn đến quyết định là kiến nghị khởi tố bà Cook với cáo buộc "gian lận thế chấp" mà giám đốc Cơ quan Tài chính Nhà ở Liên bang Mỹ (FHFA) Bill Pulte gửi Bộ Tư pháp ngày 15/8.

Ông Pulte cho rằng bà Cook khai nơi thường trú là một căn chung cư ở Atlanta, bang Georgia, dù trước đó đã vay tiền mua nhà ở bang Michigan dưới dạng thế chấp và xác nhận đó là nơi ở chính. Hành động này xảy ra năm 2021, một năm trước khi bà Cook được Thượng viện phê chuẩn làm Thống đốc Fed.

Đơn kiện của bà Cook lập luận rằng một cáo buộc vô căn cứ liên quan hành động xảy ra trước khi nhậm chức không được coi là "lý do chính đáng", đồng thời cảnh báo hệ lụy nếu tòa ra phán quyết có lợi cho ông Trump.

"Cho phép tổng thống cách chức thành viên Hội đồng Thống đốc vì bất đồng chính sách sẽ làm tổn hại đến tính độc lập của Fed", theo đơn kiện. Đây là yếu tố quan trọng để đảm bảo kinh tế Mỹ ổn định, "bởi các lợi ích chính trị ngắn hạn của một tổng thống thường mâu thuẫn với chính sách tiền tệ".

Tổng thống Trump chưa lên tiếng về thông tin. Ông Trump ngày 26/8 nói đã sẵn sàng cho một cuộc chiến pháp lý. Fed cùng ngày thông báo họ sẽ tuân thủ phán quyết từ tòa án nếu bà Cook đệ đơn kiện.

Hội đồng Thống đốc Fed gồm 7 thành viên do tổng thống Mỹ bổ nhiệm và được Thượng viện phê chuẩn, trong đó mỗi người có nhiệm kỳ 14 năm và không thể tái bổ nhiệm. Đạo luật Cục dự trữ Liên bang thiết lập Fed năm 1913 quy định tổng thống có thể sa thải thống đốc Fed nếu "có lý do chính đáng".

Căng thẳng giữa Tổng thống Trump và Fed gia tăng khi ông muốn giảm lãi suất để thúc đẩy kinh tế, nhưng không được Fed đáp ứng. Ông đã nhiều lần công kích, thậm chí dọa sa thải Chủ tịch Fed Jerome Powell.

Bà Cook là một trong ba thống đốc được bổ nhiệm dưới thời cựu tổng thống Joe Biden. Có hai người được ông Trump lựa chọn trong số các thống đốc còn lại. Nếu bà Cook từ chức hoặc bị sa thải, ông Trump sẽ có thể bổ nhiệm người thay thế và đảm bảo rằng đa số thành viên của Hội đồng Thống đốc Fed có chung quan điểm với mình về chính sách tiền tệ.

Như Tâm (Theo AFP, Reuters)