Phát ngôn viên Lầu Năm Góc Sean Parnell ngày 24/10 cho biết Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth đã điều động nhóm tác chiến tàu sân bay Gerald R. Ford cùng không đoàn trên hạm đến khu vực do Bộ tư lệnh Phương Nam (SOUTHCOM) phụ trách.
Động thái được tiến hành theo chỉ thị từ Tổng thống Donald Trump về "triệt phá các tổ chức tội phạm xuyên quốc gia và chống khủng bố ma túy nhằm bảo vệ an ninh đất nước".
Ông Parnell không nêu thời điểm nhóm tác chiến được triển khai hay liệu khi nào lực lượng này bắt đầu làm nhiệm vụ. SOUTHCOM đặc trách mọi hoạt động của quân đội Mỹ tại Trung Mỹ, Nam Mỹ, vùng Caribe và các vùng biển xung quanh, trong đó có khu vực ngoài khơi Venezuela.
USS Gerald R. Ford là siêu tàu sân bay mới nhất của Mỹ, cũng là chiến hạm đắt nhất trong lịch sử hải quân nước này với mức giá bàn giao là 12,6 tỷ USD. Tàu có chiều dài 337 m, có thể chở 75 máy bay các loại, gồm tiêm kích F/A-18E/F, phi cơ tác chiến điện tử EA-18G, máy bay cảnh báo sớm và chỉ huy trên không E-2D, cùng nhiều loại trực thăng tuần tra và săn ngầm.
Nhóm chiếm hạm hộ tống gồm các tàu khu trục USS Winston S. Churchill, USS Bainbridge, USS Mahan và USS Forrest Sherman, cùng ít nhất một tàu ngầm hạt nhân tấn công. Mỗi tàu có thể mang được hàng chục tên lửa các loại, được trang bị hệ thống cảm biến cho phép giám sát vùng trời và vùng biển rộng lớn xung quanh.
Vào thời điểm Lầu Năm Góc công bố lệnh điều động, USS Gerald R. Ford đang làm nhiệm vụ theo kế hoạch ở đông Địa Trung Hải. Tàu sân bay Mỹ dự kiến mất khoảng một tuần để di chuyển đến khu vực trách nhiệm của SOUTHCOM.
"Riêng quyết định rút USS Gerald R. Ford khỏi đợt triển khai theo kế hoạch đã là diễn biến lớn, tiếp nối những đợt tăng cường lực lượng Mỹ ở vùng Caribe", bình luận viên Joseph Trevithick của chuyên trang quân sự Mỹ War Zone nhận định.
Chưa rõ chiến hạm nào sẽ hộ tống USS Gerald R. Ford đến Mỹ Latin. Tính đến ngày 20/4, USS Forrest Sherman và USS Mitscher đang triển khai riêng rẽ tại Biển Đỏ và Biển Arab.
Giới chuyên gia chỉ ra rằng USS Gerald R. Ford sẽ tăng đáng kể sức mạnh của lực lượng Mỹ tại khu vực, bên cạnh 10 tiêm kích tàng hình, 8 chiến hạm và khoảng 6.500 binh sĩ hiện diện tại nam biển Caribe từ đầu tháng 9 để tiến hành chiến dịch đối phó các băng đảng ma túy. Đây là một trong những đợt điều động quân lớn nhất của Mỹ tới vùng Caribe trong nhiều năm qua.
Kênh Fox News cho biết 14% lực lượng chiến đấu của hải quân Mỹ đang hoạt động tại khu vực do SOUTHCOM phụ trách. Chiến dịch đã làm leo thang căng thẳng giữa Mỹ với Colombia, đồng thời làm dấy lên lo ngại Washington có ý định lật đổ chính quyền Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro.
"Hành động lần này cho thấy Mỹ đã từ bỏ hy vọng quân đội Venezuela tiến hành đảo chính. Do chưa xuất hiện dấu hiệu rạn nứt trong chính quyền Venezuela, Nhà Trắng dường như đang quyết tâm tự giải quyết vấn đề", Geoff Ramsey, chuyên gia về Venezuela tại Hội đồng Đại Tây Dương, nêu quan điểm.
USS Gerald R. Ford sẽ là quân bài quan trọng trong trường hợp bùng phát xung đột trực diện. Nhóm tác chiến tàu sân bay là công cụ hàng đầu để Mỹ triển khai sức mạnh quân sự, cho phép kiểm soát không phận và vùng biển xung quanh, tung đòn tập kích vào mục tiêu ở khoảng cách hàng trăm km theo mọi hướng.
Các tàu hộ tống trang bị tên lửa Tomahawk với tầm bắn 2.500 km sẽ bổ sung hỏa lực tầm xa cho lực lượng đang có mặt ở Mỹ Latin. Đòn không kích cũng sẽ diễn ra dồn dập hơn, khi dàn chiến đấu cơ trên hạm không phải di chuyển quãng đường xa và có thể phản ứng nhanh hơn so với các phi đoàn đóng trên lãnh thổ Mỹ.
"Tàu sân bay còn đóng vai trò căn cứ nổi khổng lồ để sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau, trong đó có điểm triển khai lực lượng đặc nhiệm cho những nhiệm vụ quan trọng", Trevithick cho hay.
Mỹ đã điều động Trung đoàn Tác chiến Đường không Đặc biệt số 160 và Đơn vị Viễn chinh Thủy quân lục chiến số 22 đến Mỹ Latin. Đây là những đơn vị có khả năng thực hiện nhiệm vụ đặc biệt, sự xuất hiện của tàu sân bay Gerald R. Ford sẽ hỗ trợ rất nhiều cho họ.
Ngay cả khi chỉ một phần nhóm tác chiến Gerald R. Ford đến gần Venezuela, đây vẫn sẽ là sự tăng cường đáng kể về năng lực tiến công và phòng thủ của lực lượng Mỹ, nhất là khi Caracas vẫn sở hữu nhiều loại vũ khí uy lực, có khả năng uy hiếp máy bay và tàu chiến của Washington.
"Nhóm tác chiến tàu sân bay được huấn luyện kỹ lưỡng trước khi triển khai để tạo thành lực lượng chiến đấu có tính đồng bộ và thống nhất cao, điều mà những chiến hạm riêng lẻ ở biển Caribe hiện nay không làm được", Trevithick lưu ý.
Thông báo điều động USS Gerald R. Ford được đưa ra giữa lúc Mỹ tiếp tục gia tăng sức ép lên chính quyền của ông Maduro.
Tổng thống Trump hôm 22/10 để ngỏ khả năng mở rộng chiến dịch tập kích và nhắm tới cả những băng đảng ma túy trên đất liền, dù không nêu địa điểm cụ thể. Ông trước đó cũng xác nhận đã cho phép Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) thực hiện hoạt động ngầm trên lãnh thổ Venezuela.
"Mỹ đang điều một trong những vũ khí quý giá nhất đến khu vực. Nhóm tác chiến tàu sân bay gần như là pháo đài nổi, đại diện cho năng lực quân sự và công nghệ Mỹ. Tôi tin họ muốn gửi thông điệp cứng rắn đến Tổng thống Maduro", Ryan Berg, giám đốc chương trình châu Mỹ tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), cho hay.
"Sẽ mất nhiều thời gian để các tàu trong nhóm tác chiến Ford đến vùng biển Mỹ Latin, nhưng hành trình của chúng cũng là tín hiệu cho thấy hoạt động tác chiến của Mỹ ở khu vực đang bước vào giai đoạn mới", Trevithick nhận định.
Phạm Giang (Theo WSJ, War Zone)
Gian số L4-07 tầng 4, nơ-2 - Gold Season, 47 Nguyễn Tuân, Thanh Xuân, Hà Nội
Điện thoại: 1900 98 98 36
Fax: 045625169
Email: info@daisan.vn