Thời điểm then chốt của kinh tế châu Á - Thái Bình Dương

Đó là nhận định trong báo cáo mới nhất của Công ty phân tích Moody's về tình hình kinh tế khu vực châu Á - Thái Bình Dương (APAC).

Theo đó, Công ty phân tích Moody's dự báo GDP toàn APAC sẽ tăng trưởng 3,8% trong năm 2025, cao hơn một chút so với mức dự báo 3,7% được công ty này đưa ra hồi tháng 8. Không dừng lại ở đó, tăng trưởng kinh tế APAC được dự báo chỉ còn 3,3% vào năm 2026. Nhưng con số trên thấp hơn nhiều so với mức dự báo hồi tháng 11 - trước khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp nhận nhiệm kỳ 2.

Bài toán giá

Theo báo cáo trên, tăng trưởng trong nửa đầu năm 2025 của hầu hết các nền kinh tế APAC đã vượt kỳ vọng, do các công ty đẩy mạnh xuất khẩu trước khi Mỹ tăng thuế. Vì thế, lượng hàng hóa vận chuyển, sản lượng và tăng trưởng GDP sẽ chậm lại trong phần còn lại của năm 2025 và thời gian tới do động lực kinh tế đang yếu dần khi sản xuất công nghiệp và xuất khẩu đang mất đà.

Không những vậy, thách thức từ khó khăn xuất khẩu khiến các nhà sản xuất phải tìm cách hạ giá bán để tăng cạnh tranh. Điển hình, giá ô tô của Nhật Bản trong tháng 7 đã giảm 10% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là kết quả của sự sụt giảm giá trị hàng xuất khẩu của Nhật Bản vào Mỹ phải giảm giá để giữ thị phần. Nhưng việc giảm giá làm giảm biên lợi nhuận, dẫn đến làm suy yếu đầu tư và tăng trưởng.

Cũng liên quan vấn đề giá, lạm phát trên hầu hết khu vực APAC đang ở mức thấp, hầu hết thấp hơn mục tiêu của ngân hàng trung ương các nền kinh tế trong khu vực đề ra. Đặc biệt, Trung Quốc còn có tình trạng giảm phát. Lạm phát thấp cho phép các ngân hàng trung ương thực hiện chính sách nới lỏng tiền tệ, nhưng đồng thời cho thấy nhu cầu nội địa của các nền kinh tế đang yếu kém.

Thách thức không nhỏ

Do lệ thuộc vào xuất khẩu, kinh tế APAC chịu ảnh hưởng nặng nề hơn từ chính sách thuế quan của Mỹ so với hầu hết các khu vực khác. Đặc biệt, các nền kinh tế ở Đông Bắc Á và Đông Nam Á từ lâu đã dựa vào xuất khẩu như một động lực tăng trưởng chính, và sự phụ thuộc đó càng trở nên sâu sắc hơn kể từ khi đại dịch Covid-19 xảy ra. So sánh xuất khẩu thực tế và nhu cầu nội địa với lộ trình tăng trưởng trước đại dịch cho thấy xuất khẩu thực tế đã tăng quá cao trong khi nhu cầu nội địa lại tụt hậu nghiêm trọng.

Sự mất cân bằng vừa nêu trở thành điểm yếu lớn. Khi tăng trưởng do xuất khẩu dẫn dắt trở nên khó khăn hơn, việc thiếu một động lực nhu cầu nội địa mạnh mẽ sẽ gây ra hậu quả.

Không những vậy, lợi suất đầu tư trên thị trường Mỹ đang ở mức cao hơn APAC, nên các nhà đầu tư quốc tế lớn của châu Á đến từ Trung Quốc, Hồng Kông, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore và Đài Loan… sẽ không rời khỏi Mỹ để chuyển sang đầu tư ở khu vực. Điều này làm ảnh hưởng dòng vốn đầu tư đổ vào APAC.

Đặc biệt, chính trị cũng là một ẩn số cho kinh tế khu vực. Các cuộc biểu tình ở Malaysia liên quan lo ngại về chi phí sinh hoạt, bất ổn ở Indonesia do bất bình đẳng kinh tế và chủ nghĩa tinh hoa chính trị, sự thay đổi lãnh đạo ở Thái Lan, và việc Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru từ chức chính là những bất ổn tiềm ẩn, khiến khu vực phải đối mặt tình hình vĩ mô khó khăn.

Báo cáo của Công ty phân tích Moody's kết luận: Nhìn chung, khu vực APAC đang ở một thời điểm quan trọng. Với sự thúc đẩy tăng trưởng trước mắt đã qua và nhu cầu bên ngoài đang bị bao vây, mô hình tăng trưởng truyền thống đang chịu áp lực. Chính sách tiền tệ nới lỏng có thể làm giảm bớt tác động, nhưng không đủ bù đắp những tổn thương do các thách thức gây ra. Trong bối cảnh như vậy, cách mà các nền kinh tế APAC thích nghi sẽ định hình quỹ đạo phát triển của khu vực trong nhiều năm tới.