Thiết kế tay nắm cửa ẩn trong thân xe ô tô có nguy cơ bị cấm

Tay nắm cửa ẩn trong thân xe được đánh giá là thiết kế hiện đại, thời trang và đã được nhiều hãng ô tô áp dụng trên một số mẫu mã, tuy nhiên kiểu thiết kế tay nắm cửa này đang đứng trước nguy cơ bị cấm.

Trung Quốc đang lên kế hoạch cấm hoàn toàn thiết kế tay nắm cửa ẩn trong thân xe, với lý do gây nguy hiểm và thiếu sót về chức năng. Kế hoạch này, nếu được thực hiện, sẽ đánh dấu một bước chuyển lớn trong thiết kế ô tô, đặc biệt với các loại xe năng lượng mới (NEV) vốn đã áp dụng rộng rãi tính năng này.

Theo một chuyên gia R&D của một nhà sản xuất ô tô tại Trung Quốc, các cuộc thảo luận đang được tiến hành liên quan đến quy định mới, trong đó có đề xuất cấm hoàn toàn tay nắm cửa ẩn trong thân xe. Các loại tay nắm cửa ô tô ẩn một nửa hay theo kiểu nhô ra theo truyền thống vẫn được phép, nhưng bắt buộc phải có cơ chế dự phòng cơ học để đảm bảo an toàn và tiện dụng.

Trong khi đó, theo Car News China dự thảo về tiêu chuẩn bắt buộc đối với tay nắm cửa ô tô dự kiến sẽ được hoàn thiện trong tháng này. Để các nhà sản xuất ô tô điều chỉnh, đề xuất lệnh cấm trực tiếp đối với tay nắm cửa ẩn trong thân xe ô tô sẽ có thời gian chuyển tiếp trong một năm. Việc thực thi dự kiến sẽ bắt đầu vào tháng 7.2027, điều này đồng nghĩa với việc các mẫu ô tô mới bán tại Trung Quốc sau ngày này sẽ không còn sử dụng kiểu tay nắm cửa ẩn trong thân xe. Bên cạnh đó, các cuộc thảo luận còn đề cập đến cơ chế mở khóa cửa tự động trong những điều kiện bất thường, chẳng hạn như khi xảy ra tai nạn.

Dù chưa đang xem xét và chưa được thông qua nhưng đề xuất về việc cấm thiết kế tay nắm cửa ẩn trong thân xe ô tô. Đại diện một hãng ô tô Trung Quốc cho rằng, động thái này từ các cơ quan quản lý càng làm tăng mối lo ngại về tay nắm cửa ẩn đã được trang bị trên một số mẫu xe bán ra thị trường, vốn đang phải đối mặt với sự chỉ trích của khách hàng vì chức năng không đáp ứng được kỳ vọng.

Tay nắm cửa ẩn trong thân xe ô tô từng là xu hướng thiết kế

Những năm trước đây, tay nắm cửa ẩn trong thân xe được áp dụng trên một số mẫu mã và nhanh chóng trở thành xu hướng mới, đặc biệt với thiết kế của các mẫu ô tô năng lượng mới (NEV). Các nhà sản xuất ô tô thường thiết kế chi tiết này theo cơ cấu dạng đòn bẩy (cơ khí) và dạng bật ra điện tử (có mô-tơ điều khiển). Cách thiết kế này không chỉ được cho là tôn lên sự hiện đại, thời trang cho xe mà còn cải thiện tính khí động học, nhưng hiện nay lại đang bị nghi ngờ về tính hữu dụng và độ an toàn.

Tính toán của các kỹ sư cho thấy, thiết kế tay nắm cửa ẩn chỉ giúp giảm hệ số cản gió 0,01 Cd, qua đó chỉ đóng góp vào việc tiết kiệm khoảng 0,6 kWh/100km. Con số này thực tế không đáng kể nhất là với các mẫu xe thường được sạc tại nhà. Hơn nữa, các tài liệu của Hiệp hội Kỹ sư ô tô Trung Quốc (SAE) chỉ ra rằng tay nắm cửa ẩn chỉ cải thiện hệ số cản gió của xe sedan thêm 0,005 - 0,01 Cd, thấp hơn đáng kể so với con số 0,03 Cd mà các nhà sản xuất thường công bố. Trong khi, trọng lượng tăng thêm 7 - 8 kg từ mô-tơ điện và kết cấu cơ khí để vận hành tay nắm cửa, thậm chí có thể làm mất đi lợi ích khí động học mà kiểu thiết kế này mang lại.

Ngoài ra, thiết kế tay nắm cửa ẩn trong thân xe ô tô còn có nhiều hạn chế khác. Đầu tiên phải kể đến chi phí và độ tin cậy. Tay nắm cửa điện tử ẩn trong thân xe được cho là có chi phí sản xuất cao gấp 3 lần tay nắm cửa cơ khí, nhưng lại có tỷ lệ hỏng hóc cao gấp 8 lần. Điều này góp phần làm tăng chi phí sửa chữa cho xe điện (NEV).

Bên cạnh đó, thiết kế tay nắm cửa ẩn trong thân xe ô tô cũng phát sinh lỗi nghiêm trọng gây mất an toàn. Trong các vụ tai nạn liên quan đến hệ thống điện hoặc hỏa hoạn, tay nắm cửa điện (cả bên ngoài và bên trong) có thể không hoạt động, cản trở nỗ lực cứu hộ và thoát hiểm của người trong xe.

Các cuộc thử nghiệm va chạm đánh giá chỉ số an toàn ô tô Trung Quốc (C-IASI) cho thấy những xe có tay nắm cửa điện tử chỉ đạt tỷ lệ thành công là 67% khi va chạm bên hông, trái ngược hoàn toàn với tỷ lệ thành công lên đến 98% của tay nắm cửa cơ học. Trong khi đó, số vụ tai nạn do tay nắm cửa bị hỏng tăng 47% vào năm 2024, trong đó tay nắm cửa ẩn trong thân xe chiếm tới 82%.

Nhiều nhà sản xuất ô tô đang tìm kiếm giải pháp thay thế

Không phải đến khi thiết kế tay nắm cửa ẩn trong thân xe ô tô có nguy cơ bị cấm, các nhà sản xuất ô tô mới tìm kiếm giải pháp thay thế. Thực tế, một số hãng xe đã lựa chọn hướng đi thận trọng hơn trong thiết kế chi tiết này. Đơn cử như Volkswagen luôn duy trì thiết kế tay nắm cửa nổi một nửa kiểu truyền thống để dung hòa tính thẩm mỹ, an toàn và thực dụng.

Các mẫu xe Audi A5L, Audi Q6L e-tron mới do liên doanh FAW phân phối tại Trung Quốc cũng sử dụng tay nắm cửa dạng nửa ẩn nửa truyền thống tích hợp nút khẩn cấp thiết kế gọn gàng dễ sử dụng. Trong trường hợp không may xảy ra va chạm, dây kéo màu đỏ sẽ tự động bung ra, hoạt động như một tay nắm cơ học để lực lượng cứu hộ bên ngoài có thể dễ dàng mở cửa xe.

Trong khi đó, ông Wei Jianjun, Chủ tịch Great Wall Motor đã công khai chỉ trích kiểu thiết kế tay nắm cửa ẩn trong thân xe đồng thời cho rằng: "đóng góp của chúng vào việc giảm lực cản gió là không đáng kể, không những vậy còn khiến việc cách âm kém, phụ thuộc vào nguồn điện và gây nguy hiểm cho người dùng".

Ngoài tay nắm cửa, các xu hướng thiết kế gây tranh cãi khác chẳng hạn như việc loại bỏ các nút bấm vật lý để thay thế bằng màn hình cảm ứng toàn màn hình, cửa sổ trời toàn cảnh và gương chiếu hậu điện tử… cũng bị chỉ trích.