'Thị trường bất động sản như máy bay chỉ có ghế thương gia, hạng nhất'

TS Trần Du Lịch nói thị trường bất động sản hiện nay không có nhà cho người thu nhập trung bình và thấp, giống chiếc máy bay chỉ có ghế hạng thương gia, hạng nhất mà không có hạng phổ thông.

Sáng 6.8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Diễn đàn của Quốc hội về hoạt động giám sát với chủ đề Giám sát của Quốc hội để kiến tạo phát triển.

Giá đất bị đẩy, vượt quá sức chịu đựng của người dân

Phát biểu tại phiên chuyên đề thứ nhất có chủ đề: "Hoạt động giám sát của Quốc hội góp phần phát triển kinh tế - xã hội", TS Trần Du Lịch, chuyên gia kinh tế, nhắc lại kiến nghị mà ông nói đã "kiến nghị nhiều lần", đó là Quốc hội giám sát tại bàn, không cần đi đâu.

Ông Lịch phân tích, trước hết, Quốc hội phải tổ chức tổng hợp, phân tích hệ thống văn bản pháp luật để khai thông cho 5 loại thị trường: thị trường hàng hóa, thị trường tài chính, thị trường bất động sản, thị trường lao động và thị trường khoa học công nghệ.

"5 loại thị trường này đang bị ức chế bởi tất cả các quy định chồng chéo trong hệ thống hiện nay. Nếu không rà lại để minh bạch thì chúng ta không có cơ sở để khai thông toàn bộ các thị trường này", ông Lịch nói, và cho rằng, việc này hoàn toàn khả thi với công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) hiện nay. 

"Đây là giám sát tại chỗ, chi phí rất thấp nhưng hiệu quả cao nhất", ông Lịch nhìn nhận.

TS Trần Du Lịch cũng kiến nghị cần phải giám sát về tình trạng đô thị hóa, chuyển đất nông nghiệp thành đất ở, xây nhà nhưng không ai ở, gây lãng phí.

"Đặc biệt, thị trường bất động sản hiện nay không có nhà cho người thu nhập trung bình và thấp. Sản phẩm thị trường bất động sản hiện nay giống như chiếc máy bay chỉ có ghế hạng thương gia, hạng nhất mà không có hạng phổ thông. Đây là bất cập lớn nhất và từ đâu nó ra?", ông Trần Du Lịch nêu.

Cùng đó, ông Lịch cũng cho rằng, giá đất đang bị đẩy lên, vượt quá sức chịu đựng của nền kinh tế và người dân. Theo vị chuyên gia, đây là vấn đề rất lớn trong quản lý để hướng đến nhà nước kiến tạo phát triển như chủ đề của diễn đàn.

Có cơ chế để phát triển nhà ở thương mại giá rẻ

Cùng mối quan tâm, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) Lê Hoàng Châu đánh giá, từ kết quả giám sát của Quốc hội về thị trường bất động sản và nhà ở xã hội, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 161 với nhiều kiến nghị về thị trường bất động sản và nhà ở xã hội.

Sau kết quả giám sát, Chính phủ đã thống kê toàn quốc có 2.981 dự án, đất đai vướng mắc, tồn đọng. Chỉ riêng TP.HCM có đến 504 dự án vướng mắc, tương đương gần 7.179 ha đất, giá trị khoảng 7 triệu tỉ đồng.

"Xin thưa Chủ tịch Quốc hội, lãng phí đất đai lớn nhất nằm ở đây, có trách nhiệm của nhà nước, có trách nhiệm của doanh nghiệp chứ không phải chỉ mình trách nhiệm về thể chế pháp luật", ông Châu nói.

Với thị trường bất động sản, ông Châu nhìn nhận vẫn thiếu nguồn cung và nguyên nhân chủ yếu là do vướng mắc về thể chế.

"Vướng mắc về thể chế dẫn đến thiếu nguồn cung sản phẩm, và điều này khiến giá tăng. Hiện tại, chúng ta thiếu nhà ở giá phải chăng cho người thu nhập trung bình, người thu nhập thấp", ông Châu chỉ ra.

Từ đó, Chủ tịch HoREA cho rằng, cùng với nhà ở xã hội, cần có chính sách phát triển cả nhà ở thương mại giá rẻ; chẳng hạn tất cả những người mua nhà lần đầu có thể được vay dài hạn với lãi suất hợp lý, ổn định để có thể mua được nhà.

"Các dự án nhà ở thương mại này không cần ưu đãi về thuế, tín dụng như nhà ở xã hội, nhưng cần có cơ chế giá rẻ để thực hiện chỉ đạo của Tổng Bí thư là Quỹ phát triển nhà ở quốc gia phải xây dựng nhà giá rẻ", ông Châu kiến nghị.